Angela Merkel

dytschi Bundeschanzleri

D Angela Dorothea Merkel (geboreni Kasner; * 17. Juli 1954 z Hamburg) isch e dytschi Bolitikeri. Vum 22. Novämber 2005 bis zum 8. Dezämber 2021 isch si dytschi Bundeskanzleri gsii.

d Angela Merkel, 2018
Unterschrift vu dr Angela Merkel
Unterschrift vu dr Angela Merkel

Vu 1990 bis 1994 isch d Merkel Bundesminischteri fir Fraue un Juged gsi un vu 1994 bis 1998 as Bundesminischteri fir Umwält, Naturschutz un Reaktorsicherheit im Kabinett Kohl. Vu 1998 bis 2000 het si as Generalsekretäri vu dr CDU amtiert.

Uf dr Forbeslischt isch d Merkel in dr Johr 2006 bis 2009 un wider syt 2011 di «mächtigscht Frau vu dr Wält» gsii.

Läbe ändere

Elterehaus un frieji Chindheit (1954–1960) ändere

D Angela Merkel isch am 17. Juli 1954 z Hamburg as erscht Chind vum Horst Kasner (* 6. August 1926 z Berlin-Pankow) un dr Herlind, geb. Jentzsch (* 8. Juli 1928 z Danzig) uf d Wält chuu. Dr Horst Kasner het zerscht an dr Universitet Heidelberg un derno and dr Universitet Hamburg Theologii studiert, syy Frau isch Lehreri gsi fir Latynisch un Änglisch.

No 1954, e baar Wuche, nochdäm d Dochter uf d Wält chuu isch, isch d Familier Kasner vu Hamburg in d DDR ibergsiidlet. Dr Kasner het fir di Evangelisch Chilche ne Stell as Pfarer im Dorf Quitzow (hite eppe 350 Yywohner), eme hitige Ortsdeil vu Perleberg, aaträtte. Di Familie isch im dertige Pfarhuus gwohnt.

Drej Johr speter, 1957, isch dr Horst Kasner i di uckermärkisch Kreisstadt Templin gwägslet. Dert het er bim Ufböu vun ere innerchilchlige Wyterbildigsstell mitghulfe. Am 7. Juli 1957 isch in dr Angela Kasner ihre Brueder, Marcus, uf d Wält chuu, am 19. Augschte 1964 ihri Schweschter Irene.

D Horst Kasner het z Templin nimi as Gmeipfarer gschafft, sundere as langjehrige Leiter vum Pastoralkolleg un het dodermit e wichtigi Position gha innerhalb vu dr Evangelische Chilche z Berlin-Brandeburg. Dr Kasner het as Chilchemann gulte, wu nit in Opposition gstanden isch zue dr DDR-Regierig un zue dr Chilchepolitik vu dr SED. Är isch Mitglid vum Weißenseer Arbeitskreis un het us dr Sicht vu dr Staatsfierig as eini vu dr „progressive“ Chräft innerhalb vu dr Chilche gulte. S Kasners hän gwissi Privilegie gha, wie Weschtreise, uf dr andre Syte het d Herlind Kasner in dr DDR nit derfen in ere Schuel as Lehreri unterrichte. Si het d Zyt ihre eigene Chinder gwidmet un d Angela Kasner isch wäge däm nie in ere Chinderchripfe oder in eme Hort gsi.

Schuelzyt (1961–1973) ändere

1961 isch d Angela Kasner an dr Polytechnische Oberschule (POS) z Templin yygschuelt wore.

As Schuelchind un Jugedligi wird si vu Lehrer un Mitschieler as ender unuffällig, aber sozial guet integriert bschribe. Ufgfalle sin ihri exzellänte Leischtige in dr Schuel gsi, vor allem in Russisch un Mathematik. D Angela Kasner het nit an dr Jugendweihe vu ihrem Johrgang deilgnuu, si isch statt däm am 3. Mai 1970 in dr Sankt-Maria-Magdalene-Chilche z Templin komfermiert wore. Si het anne 1973 ihre Abitur an dr Erwyterete Oberschuel (EOS) z Templin mit eme Notedurschnitt vu 1,0 abgleit.

D Angela Kasner isch Mitglid gsi bi dr Pionierorganisation Ernst Thälmann un dr Freje Dytsche Juged (FDJ).

Studium z Leipzig (1973–1978) ändere

D Angela Kasner het sich scho in ihre Schuelzyt fir e Fysikstudium entschide an dr domolige Karl-Marx-Universität un isch anne 1973 uf Leipzig zoge. Si het nit zue dr Oppositionschräft in dr DDR ghert, sait aber, si heb in däre Zyt dr Autor Reiner Kunze troffe, dää bezeichnet si au as ihre Liebligsschriftsteller.

Derwylscht si z Leipzig Fysik studiert het, het d Angela Kasner 1974 bin eme Jugeduusdusch mit Fysikstudänte z Moskau un z Leningrad ihre erschte Mann chänneglehrt, dr Fysikstudänt Ulrich Merkel, wu us em Vogtland stammt. Am 3. Septämber 1977 hän di beide in dr Templiner Georgen-Kapelle ghyrote.

D Diplomarbet vu dr Angela Merkel us em Juni 1978 mit em Titel Der Einfluß der räumlichen Korrelation auf die Reaktionsgeschwindigkeit bei bimolekularen Elementarreaktionen in dichten Medien isch mit „sehr guet“ gwärtet wore. D Arbet isch glychzytig au ne Byytrag gsi zum Forschigsthema Statistische und Chemische Physik von Systemen der Isotopen- und Strahlenforschung im Beraich Statistischi un Chemischi Fysik am Zentralinstitut vu dr Isotope- un Strahligsforschig vu dr Akademie der Wissenschaften der DDR (AdW).

D Angela Merkel isch in ihrem Studium wyter in dr FDJ aktiv gsi.

Arbet an dr Akademii vu dr Wisseschafte (1978–1989) ändere

Wu d Angela Merkel 1978 mit ere Bewärbig an dr Tächnische Hochschuel Ilmenau gschyteret gsi isch, isch si mit ihrem Mann uf Oscht-Berlin gange. Do het si e Stell as Diplom-Fysekeri am Zentralinstitut für Physikalische Chemie (ZIPC) vu dr Akademie der Wissenschaften z Berlin-Adlershof angnuu. D Angela Merkel het sich anne 1981 vu ihrem Mann Ulrich Merkel drännt. Die chinderlos Eh isch 1982 z Oscht-Berlin gschide wore. An dr Akademii het si 1984 dr Chemiker Joachim Sauer chänneglehrt, ihre jetzige Mann, wu si anne 1998 ghyrote het. Im Johr 1986 het d Angela Merkel fir e baar Däg chenne in d Bundesrepublik reise; fir DDR-Burger isch des in dr Regle nume megli gsi bin ere vorhärige Priefig uf prinzipiälli Staatstreji.

Am Zentralinstitut hän rund 650 Persone gschafft, dodervu eppe 350 Wisseschaftler; s Institut isch zue dr Akademii vu dr Wisseschafte zuegordnet gsi. Innerhalb vum Zentralinstitut fir Fysikalischi Chemii het d Angela Merkel im Beraich Theoretischi Chemii gschafft. Am 8. Jänner 1986 het d Angela Merkel schließli ihri Dissertation yygreicht: Untersuchung des Mechanismus von Zerfallsreaktionen mit einfachem Bindungsbruch und Berechnung ihrer Geschwindigkeitskonstanten auf der Grundlage quantenchemischer und statistischer Methoden. Ihre Doktorvater isch dr Lutz Zülicke gsi, dr Leiter vu dr Theoretische Chemii am ZIPC. Noch dr Promotion zum Dr. rer. nat. isch d Angela Merkel innerhalb vum Institut an dr Beraich Analytischi Chemii gwägslet, ihre Abdeiligsleiter isch dr Klaus Ulbricht wore.

D Merkel isch in ihre Zyt an dr Akademii in dr FDJ as Chreisleitigsmitglid un Sekretäri fir Agitation un Propaganda tetig gsi[1] – si sälber het die Arbet „Kulturarbet“ gnännt, wun ere noch eme Interview mit em Günter Gaus us em Johr 1992 Spaß gmacht heb. Si isch kei Mitglid gsi vu dr SED un au nit vun ere Blockpartei, het aber au nit in dr DDR-Opposition mitgmacht, wu sich bildet het.

Demokratische Ufbruch (1989) ändere

In dr Wändi in dr DDR im Spotjohr 1989 het sich abzeichnet, ass sich uf eire Syte im Oschte vu Dytschland neji, demokratischi Parteistrukture wure uusebilde un ass uf dr andre Syte d Institut vu dr Akademii vu dr Wisseschafte nimi wure in ihre bishärige Form wyterbstoh (si isch au derno zum 31. Dezämber 1991 ufglest wore). Zue däre Zyt het d Merkel aagfange bi dr nej grindete Partei Demokratischer Aufbruch (DA) z schaffe, zerscht Dezämber 1989 ohni Gäld as provisorischi EDV-Administratori, ab Februar 1990 derno hauptberueflig as Sachbearbeiteri in dr persenlige Arbetsumgebig vum Vorsitzende Wolfgang Schnur in dr Oscht-Berliner Gschäftsstell. Speter het si Flugbletter entworfe un isch schließli in d Position vun ere Quasi-Pressesprecheri ufgruckt.

Dr Merkel-Biograf Gerd Langguth het vu vile Frynd un Bekannte vu dr Merkel us dr 1970er un 1980er-Johr brichtet, wu irritiert gsi sin, ass si am Änd CDU-Politikeri woren isch, wel e Deil dänkt hän, ass si ender dr Griene nogstanden isch. D Mueter vu dr Merkel isch no dr Widervereinigung in dr SPD aktiv gsi un ihrem Vater wird au kei Nechi zue dr CDU nogsait.

Bi dr politisch Uusrichtig vum Demokratische Aufbruchs het s in dr Aafangszyt no starki Veränderige gee. Zerscht isch em DA wie au dr andere Gruppe vu dr Burgerbewegige (Neues Forum, Demokratie Jetzt) e prinzipiäll linki Uusrichtig nogsait wore, bal isch aber e grundsätzligi Gegnerschaft zum Sozialismus dytlig wore. Des isch no verstärkt wore, wu aafangs 1990 weschtdytschi konservativi Politiker uf di erscht demokratisch Volkschammerewahl am 18. März 1990 hiigschafft hän un dr Volker Rühe as Generalsekretär vu dr weschtdytsche CDU am 5. Februar 1990 s Wahlbindnis Allianz für Deutschland konzipiert het. Dr Demokratische Aufbruch (DA) het dodrin as nej grindeti Burgerbewegig e Schlisselstellig gha: Dr Helmut Kohl, domolige CDU-Vorsitzender un Bundeskanzler, het nit nume uf Oscht-CDU welle setze, wu as Blockpartei vorbelaschtet gsi isch oder uf d Deutsche Soziale Union (DSU), wu dr CSU noogstanden isch.

S Aasäh vum DA isch zimli zruckgange, wu e baar Däg vor dr Wahl bekannt woren isch, ass dr Vorsitzende vum DA, dr Wolfgang Schnur, fir s Ministerium für Staatssicherheit (MfS) gschafft gha het. D Merkel het d Pressekonferränz gleitet, wu dr DA-Vorstand syy Bedroffeheit iber d MfS-Kontakt vum Schnur zem Uusdruck brocht het.

Allianz für Deutschland (1990) ändere

Di erscht frej Volkskammerwahl am 18. März 1990 hän fir dr Demokratische Aufbruch e kataschtrofal Ergebnis vu 0,9-Prozänt brocht. Wel aber syy Bindnispartner d Oscht-CDUe nit erwartet Ergebnis vu 41 Prozänt iberchuu het, isch d Allianz für Deutschland faktisch Wahlsiger gsi. Unter em CDU-Spitzekandidate Lothar de Maizière isch in dr negschte Wuche e Koalition entstande us dr Allianz, dr Sozialdemokrate un dr Liberale. Am 12. April hän d Volkskammerabgordnete vu däne Koalitionspartner dr Lothar de Maizière zum neje Minischterpräsident vu dr DDR gwehlt. Im Kabinett vum de Maizière het dr Rainer Eppelmann fir dr DA e Minischteramt iberchuu, s Ressort Abrischtig un Verteidigung. Im Zämmehang mit dr „Koalitionsarithmetik“ bi dr Verdeilig vu dr andere Poschte isch d Angela Merkel stellvertretendi Regierigssprächeri vu dr erschte un glychzytig letschte frej gwehlte Regierig vu dr DDR wore.

In dr Wuche no dr Volkskammerwahl isch schnäll d Frog vu dr Dytsche Widervereinigung in dr politische Mittelpunkt gruckt. D Angela Merkel het in ihre neje Position vili Verbereitigsgspräch gfiert, wie die zum Staatsvertrag iber d Schaffig vun ere Währigs-, Wirtschafts- un Sozialunion, wu am 18. Mai 1990 z Bonn unterzeichnet woren isch. Dr maßgeblig Verhandligsleiter uf dr DDR-Syte isch dr parlamentarisch Staatssekretär bim Minischterpräsident vu dr DDR gsi, dr Günther Krause, wu in dr negschte Monet e wichtige Ferderer vu dr merkel woren isch. Am 31. Augschte 1990 isch schließli z Bonn dur dr Krause un dr Inneminischter vu dr Bundesrepublik, dr Wolfgang Schäuble, dr Einigungsvertrag unterschribe wore. D Angela Merkel het as stellvertretendi Regierigssprächeri Delegatione begleitet um dr Lothar de Maizière uf Uuslandsreise un isch au bim Abschluss vum Zwei-plus-Vier-Vertrag am 12. Septämber 1990 z Moskau derbyy gsi. Zue däm Zytpunkt isch s negscht wichtig politisch Datum scho feschtgleit gsi: Dr erschte gsamtdytsch Bundesdag het am am 2. Dezämber 1990 solle gwehlt wäre.

Yystig in d CDU (1990) ändere

 
Mit em DDR-Ministerpräsident Lothar de Maizière im Augschte 1990

S schlächt Abschnyyde vum Demokratische Aufbruch (DA) bi dr Volkskammerwahl im März 1990 un d Entwicklig vu dr negschte Monet het derzue gfiert, ass dr DA sich an d CDU aaglähnt het. Am 4. Augschte 1990 het uf eme Sonderparteitag vum DA e Mehrheit fir dr Byytritt zue dr weschtdytsche CDU gstumme– noch ere Fusion mit dr Oscht-CDU. D Merkel isch eini vu dr drej Delegierte vum DA zum „Vereinigungsparteitag“ vu dr CDU z Hamburg gsi am 1. und 2. Oktober 1990. In ere Red het si sich dert as ehmoligi „Pressesprecherin des Demokratischen Aufbruchs“ un as Mitarbeiteri vum de Maizière vorgstellt. Am Vorobe vu däm 38. CDU-Bundesparteitag isch zuen eme erschte vu dr Merkel initiierten persenlige Gesprech mit em Helmut Kohl chuu, em CDU-Vorsitzende un Bundeskanzler.

Mit em 3. Oktober 1990, em Datum vu dr Widervereinigung, isch fir d Angela Merkel ihri Arbet as stellvertretendi Regierigssprächeri vu dr DDR zum Änd chuu. D Merkel het d Planstell vun ere Ministerialräti (A 16) im Bundespresse- un Informationsamt (BPA) iberchuu. E Ruckchehr an s Institut, wu si zwelf Johr lang gschafft gha het, wär chuum aabrocht gsi, wel im Einigungsvertrag isch d „Abwicklig“ vu dr Akademii vu dr Wisseschafte (AdW) isch feschtgschribe wore. Mit dr gsicherete berueflige Position im BPA im Rucke het sich d Angela Merkel um e Bundesdagsmandat beworbe. Dur d Vermittlig vum Günther Krause, em CDU-Landesvorsitzer z Meckleburg-Vorpommern, het d Merkel as Diräktkandidati im Bundesdagswahlchreis Stralsund-Rügen-Grimmen kandidiert. Glyychzytig isch si as Lischtekandidati uf Platz 6 vu dr Landeslischt abgsichert wore.

Bundesminischteri fir Fraue un Juged (1991–1994) ändere

 
Im April 1991 (links, mit dr Ministerkollegi Hannelore Rönsch) bim Staatsakt fir dr Detlev Rohwedder.

Bi dr erschte gsamtdytsche Bundesdagswahl am 2. Dezämber 1990 het d Angela Merkel ihre neje Wahlchreis mit 48,5 Prozänt vu dr Erschtstimme gwunne. Mit dr konstituierende Sitzig am 20. Dezämber 1990 isch si Abgordneti vum Dytsche Bundesdag wore.

Vum Wahlsiger Helmut Kohl, wu si im Novämber 1990 nomol zuen em Gsprech in s Kanzleramt uf Bonn yyglade gha het, isch si iberraschend fir e Minischteramt in syym Kabinett nominiert wore. S alt Bundesminischterium fir Juged, Familie, Fraue un Gsundheit isch uf drej Minischterie ufdeilt wore: in s Bundesminischterium fir Gsundheit (Gerda Hasselfeldt), s Bundesministerium fir Familie un Seniore (Hannelore Rönsch) un s Bundesminischterium fir Fraue un Juged. Di personalpolitische Iberlegige vum Kohl fir des chlei un kompetänzarm Räscht-Minischterium hän schliessli zuen ere Entschediig fir d Angela Merkel gfiert, wu am 18. Jänner 1991 as Minischteri vereidigt woren isch. As parlamentarische Staatssekretär het si dr Peter Hintze gwehlt. As beamtete Staatssekretär speter no dr Willi Hausmann.

D Angela Merkel het wäg ihre DDR-Biografii nit di fir vil hochi weschtdytschi CDU-Mandatstreger gängig Sozialisation gha, zem Byschpel in dr junge Union. Ass si innerhalb vu dr Partzei eso schnäll het chenne ufstyyge, isch uusschließli uf d Gunscht vum Kohl zruckzfiere, us däre Zyt isch au Bezeichnig „s Maidli vum Kohl“ bekannt. Derwylscht ihri spetere innerparteilige Konkurränte in Karriere-Netzwärch wie em „Andepakt“ organisiert gsi sin, het si zerscht kei eigeni Huusmacht in dr Partei gha.

D Angela Merkel het sich im Novämber 1991 um dr CDU-Landesvorsitz z Brandeburg beworbe, het aber e Abstimmigsniderlag gege dr Ulf Fink kassiert. Im Dezämber 1991 isch si schließli uf em CDU-Bundesparteitag z Dresde zur stellvertretende Bundesvorsitzeri gwehlt wore, in des Amt, wu vor ihre dr Lothar de Maizière gha het. Noch em Ruckzug vum de Maizière un nochdäm dr Günther Krause as Bundesverchehrsminischter dur umstritteni Vergabe vu Lizänze fir Autobahnraschtstätte in d Medie chuu isch, het d Merkel einige vu dr wenige nit belaschtete DDR-Biografie in dr CDU gha. Noch em Vorsitz vum Evangelische Arbeitskreis (EAK) vu 1992 bis 1993 het dr Rucktritt vum Krause im Mai 1993 fir d Angela Merkel d Glägeheit bitte, ihri innerparteilig Position mit eme Landesvorsitz z sterke. Si isch im Juni 1993 CDU-Landesvorsitzeri vu Meckleburg-Vorpommern wore.

Bundesumweltminischteri (1994–1998) ändere

Noch dr Bundesdagswahl am 16. Oktober 1994 isch d Angela Merkel d Bundesminischteri fir Umwält, Naturschutz un Reaktorsicherheit im Kabinett vum Bundeskanzler Helmut Kohl wore. In ihrem eigene Wahlchreis het si 48,6 Prozänt vu dr Erschtstimme iberchuu.

Dr Amtsvorgänger vu dr Merkel isch dr Klaus Töpfer gsi, wu au usserhalb vu dr CDU anerkannt woren isch. Di umwältpolitische Positione un Forderige vum Töpfer sin aber innerhalb vum Wirtschaftsfligel vu dr CDU un bsundersch bim Koalitionspartner FDP allmeh uf Widerstand gstoße, wäge däm het dr Töpfer mieße in s Ressort Ruumornig, Böuwäse un Städteböu wägsle, was fir ihn parteipolitisch e Entmachtig gsi isch. Am 17. Novämber 1994 isch d Merkel vereidigt wore, si het derno dr langjehrig beamtete Staatssekretär vum Töpfer, dr Clemens Stroetmann, entloo un het dur dr Erhard Jauck ersetzt.

CDU-Spändenaffäre (1999) ändere

D Bundesdagswahl am 27. Septämber 1998 het fir d CDU/CSU und dr Kanzler Helmut Kohl e Debakel brocht. D Union het mit 35,2 Prozänt s schlächtescht Ergebnis syt 1949 iberchuu; zem erschte Mol isch e amtierendi Bundesregierig abgwehlt wore. S Erschtstimmenergebnis isch um elf Prozäntpinkt uf 37,3 Prozänt gsunke.

Dr Wolfgang Schäuble, dr „ebig Kronprinz vum Kohl“, het syt dr Johr 1996/97 als emol d „Kandidatefrog“ thematisiert: D Frog, wele CDU-Spitzepolitiker as Kanzlerkandidat zue dr Bundesdagswahl aaträtte soll. Är het sich aber gege dr Helmut Kohl, dr „ebig Kanzler“, nit chenne dursetze. Scho vor dr Kandidatewahl het dr Schäuble in Interviews Kritik an dr Kohl-Kandidatur giebt. Uf em CDU-Bundesbardejdag z Bonn no dr Wahlniderlag isch er schließli am 7. Novämber 1998 zum neje Bundesvorsitzeri gwehlt wore. Uf Vorschlag vum Schäuble het d Angela Merkel s Amt vu dr CDU-Generalsekretäri iberchuu – eini vu dr wichtigschte Positione innerhalb vu dr Bundes-CDU in ihre neje Roll as Oppositionspartei ohni Minischterämter. Dr Helmut Kohl isch zum Ehrevorsitzer gwehlt wore, mit Sitz im Präsidium un im Bundesvorstand vu dr Bardej.

Di negschte Monet hän dr CDU e baar gueti Landdagswahlergebnis brocht un im Juni 1999, bi dr Europawahl, 48,7 Prozänt (1994: 38,8 Prozänt) fir d Union. Au wänn di dytsche Wehler vilmol d Bunderbardeje in andere Wahle „abstrofe“, hän die guete Wahlergebnis di effetlig un di innerbardejlig Position vu dr CDU-Generalsekretäri Angela Merkel gstitzt.

Im Novämber 1999 isch d CDU-Spändenaffäre in d Medie chuu. Noch eme Interview vum Helmut Kohl im ZDF am 16. Dezämber 1999 isch effetlig wore, ass dr Ex-Kanzler un amtierend CDU-Ehrevorsitzer in syyre Kanzlerschaft am Bardejspändegsetz verbyy Millionebetreg enggegegnuu gha het. Dr Kohl het sich gweigeret, d Gäldgeber z nänne un het uf syy „Ehrewort“ verwise. D Generalsekretäri Merkel het am 22. Däzember 1999 e Gaschtbyytrag in dr FAZ vereffentligt, wu si d Haltig vum Helmut Kohl din kritisiert het un d Bardej ufgfoderet het sich abznable: „Die Partei muss also laufen lernen, muss sich zutrauen, in Zukunft auch ohne ihr altes Schlachtross, wie Helmut Kohl sich oft selbst gerne genannt hat, den Kampf mit dem politischen Gegner aufzunehmen. Sie muss sich wie jemand in der Pubertät von zu Hause lösen, eigene Wege gehen.“

Am 18. Jänner 2000 isch dr Helmut Kohl vum CDU-Präsidium un vum Bundesvorstand ufgforderet wore, syy Ehrevorsitz bis zue dr Nännig vu dr Spänder rueje z loo. Dr Kohl het derno mit em Rucktritt vum Ehrevorsitz reagiert. In dr Zwischezyt het er mit em amtierende CDU-Bundesvorsitzer, em Wolfgang Schäuble, e deilwys effetlig gfierti Ussenandersetzig aagfange. Dr Schäuble isch mittlerwyyli sälber dur d Bardejspändenaffäre aagschlaa gsi: Är het am 10. Jänner 2000 in eme ARD-Interview zuegee, Spände vum Rischtigslobbyischt Karlheinz Schreiber enggegegnuu z haa, was er no am 2. Dezämber 1999 im Dytsche Bundesdag bestritte gha het. Wu di domolig CDU-Schatzmeischteri Brigitte Baumeister zue dr Einzelheite vu dr Gäldibergab Uussage gmacht het, wu däne vum Wolfgang Schäuble widersproche hän, isch er as CDU-Bundesvorsitzer nimmi z halte gsi.

CDU-Vorsitzendi (2000) ändere

Am 16. Februar 2000 het dr Wolfgang Schäuble vor dr CDU/CSU-Bundestagsfraktion syy Rucktritt as Bardej- un Fraktionsvorsitzer erklert. In dr Wuche derno isch d Bardej fierigslos gsi un d Angela Merkel het as Generalsekretäri e wichtrigi Schlisselposition gha. In däre Zyt hän nyyn sognännti „Regionalkonferänze“ stattgfunde. Si sin urspringli aagsetzt wore go d CDU-Spändenaffäre mit dr Bardejbasis diskutieren un ufschaffe. Uf däne lokale Bardejversammlige het sich e Unterstitzig fir d Angela Merkel as Schäuble-Noofolgeri uusekrischtallisiert. Ass d Merkel spot quer yygstigen isch, isch jetz guet fir si gsi: In dr Efetligkeit un bi dr Basis het si as nit belaschtet dur d Spändenaffäre gulte. Frie het sich au dr nidersächsisch Oppositionsfierer Christian Wulff fir d Merkel uusgsproche. Dr Volker Rühe, dr Friedrich Merz un dr Edmund Stoiber solle dergege ender gege ihri Kandidatur gsi syy.

Am 10. April 2000 isch d Angela Merkel uf em CDU-Bundesparteitag z Esse mit 897 vu 935 giltige Stimme zue dr neje CDU-Bundesvorsitzeri gwehlt wore. Dr nej CDU-Generalsekretär isch, uf Vorschlag vu dr Merkel, dr Ruprecht Polenz wore. Dr Vorsitz vu dr CDU/CSU-Bundesdagsfraktion het dr Friedrich Merz ibernuu. S nej Fierigstrio het am 14. Juli e erschti dytligi Niderlag erläbt: Au wänn di rot-grien Bundesregierig kei eigeni Mehrheit im Bundesrot gha het, isch s ere gelunge, in dr Abstimmig iber di plant Styyrreform e baar Bundesländer mit CDU-Regierigsbedeiligung uf ihri Syte z zie. Scho im Novämber 2000 het sich d Angela Merkel vum Generalsekretär Ruprechtr Polenz drännt, wu in dr Medie as moderat gulte het. As syy Noofolger het si dr Laurenz Meyer gwehlt, wu aggressiver ufdrätten isch un d Effentligkeit am 23. November iberrascht het mit dr Uussag: „Einen zweiten Missgriff kann sie sich nicht leisten“. Gmeint isch dodermit di urspringlig Personalentscheidig vu dr Merkel fir dr Polenz gsi.

In dr Johr 2000 un 2001 het d CDU unter dr Merkel – au as Folg vu dr Spändenaffäre – keini große Landdagswahlerfolg gha. Di rot-grien Bundesregierig het dergege Uftrib gha un het dr Opposition wenig Megligkeite zum Aagriff botte. D Ufstellig fir d Bundesdagswahl im Septämber 2002 het aagfange: Dr Friedrich Merz het sich sälber scho im Februar 2001 as Kandidat fir s Amt vum Bundeskanzler in s Gsprech brocht. Dodermit isch d Diskussion um d Kandidatefrog – in dr Medie vilmol as „K-Frog“ bezeichnet – yyglitte gsi. S isch bekannt gsi, ass d Angela Merkel sälber bereit gsi isch fir d Kandidatur. Si het aber in dr Spitze vu dr Bardej wenig Ruckhalt gha, wel vil CDU-Minischterpresidänte un Landesvorsitzer lieber dr bayerisch Minischterpresidänt un CSU-Vorsitzer Edmund Stoiber as Kandidat gsäh hän. Im Dezämber 2001 isch uf em Bundesbardejdag z Dresde ne Entscheidig vermide wore, die isch aber am 11. Jänner 2002 uf ere Sitzig vu CDU-Präsidium un Bundesvorstand z Magdeburg droffe wore. D Merkel isch aber dr Konfrontation mit em Stoiber us em Wäg gange: Im Vorfäld het si ne bsuecht gha zum „Wolfratshausener z Morgeässe“ un het do ihre Verzicht zue syyne Gunschte mitdeilt. Ihre Ruckzug het au zue ihrem eigene Machterhalt dient, e dytligi Abstimmigsniderlag gege dr Stoiber wär as Misströuesvotum gege ihri Person ufgfasst wore un hätt nit nume d „K-Frog“ entschide, sundern au ne neji Diskussion um dr Bardejvorsitz ufchuu loo.

Bi dr erschte Widerwahl am 11. Novämber 2002 z Hannover isch d Merkel mit 93,6 Prozänt vu dr Stimme widergwehlt wore.[2] Anne 2004 het si 88,4 Prozänt erreicht. 2006 het si uf em Bundesparteitag in Dresden 93,06 Prozänt vu dr Stimmen iberchuu. Bi dr vierte Widerwahl am 1. Dezämber 2008 z Stuegert isch d Merkel mit 94,83 Prozänt nomo fir zwei Johr im Amt bstetigt wore.

Oppositionsfiereri (2002–2005) ändere

2002 ändere

D Bundestagswahl am 22. Septämber 2002 hän e knappi Widerwahl vu dr rot-griene Regierigskoalition unter em Gerhard Schröder un em Joschka Fischer brocht. D Angela Merkel het di erfolglos Stoiber-Kandidatur loyal mitdrait. Zum Wahlsig vum Schröder het au syy schnälli Reaktion uf s domolig Elbehochwasser byydrait, no wichtiger wird abert syy eidytig „Nei“ zum Irak-Chrieg aagluegt. D Merkel isch dergege zum Konfontationskurs vum amerikanische Presidänt George W. Bush gstande.

Diräkt no dr verlorene Bundesdagswahl het d Angela Merkel dr CDU/CSU-Fraktionsvorsitz im Bundesdag fir sich welle, s bishärig Amt vum Friedrich Merz. Si het dr Regierig Schröder wellen im Parlamänt as Oppositionsfiereri gegeniberdrätte. Dr Merz het aber syy Amt nit wellen ufgee. Uf dr CDU-Präsidiumsitzig, wu die Frog entschide woren isch, soll s Votum vum Stoiber zuegunschte vu dr Merkel dr Uusschlag gee haa. S Verhältnis zwische dr Merkel un em Merz het scho dervor as konfliktbelaschteti Konkurränzsituation gulte. Am 11. un 12. Novämber 2002, uf em CDU-Bundesbardejdag z Hannover, isch d Angela Merkel mit 746 vu 796 Stimme (bi insgsamt 978 Delegierte) as Vorsitzendi widergwehlt wore.

2003 ändere

S Johr 2003 het dr CDU un ihre Vorsitzende Erfolg brocht bi dr Landdagswahle z Hesse un z Nidersachse. Di sterker Presänz vu dr CDU im Bundesrot het fir d Angela Merkel schließli ne Mitregieren us dr Opposition uuse megli gmacht. D CDU het d Agenda 2010 vu dr rot-griene Bundesregierig mitdrait un het fir d Gsetzesänderige im Bundesdag un Bundesrot gstumme, nochdäm si no Vermittligsuusschuss no wyteri Forderige gstellt gha het. Eso isch si yybunde gsi vor allem bi dr Formulierig vu dr Gsundheitsreform un em „Vierte Gsetz fir modärni Dienschtleischtigen am Arbetsmärt“ (Hartz IV), wu zum 1. Jänner 2004 wirksam wore sin. Im Fall vum Bundesdagsabgordnete Martin Hohmann un däm syne scharf kritisierte These zum „jüdische Tätervolk“ het sich d Merkel aber wenig entschlussfreidig zeigt. Dr erscht Fraktionsuusschluss vun eme Unions-Abgordnete in dr Gschicht vum Dytsche Bundesdag, im Novämber 2003, isch erscht noche ere lengere Bedänkzyt un unter effetligem Druck chuu.

2004 ändere

Am 6. Februar 2004 isch dr politisch aagschlage Bundeskanzler Gerhard Schröder as SPD-Vorsitzende zruckdrätte, syy Noofolger isch dr Franz Müntefering wore. Im glyyche Monet isch dr CDU e dytlige Siig bi dr Wahl zue dr Hamburgische Burgerschaft glunge. D Angela Merkel isch im Februar drej Däg lang in Türkei greist un het dert sich fir s Modäll vun ere „privilegierte Partnerschaft“ yygsetzt, as Alternative zue dr Vollmitglidschaft in dr Europäische Union, wu vu dr Bundesregierig aagstrebt woren isch.

In ere Red vum 20. Novämber 2004 het d Angela Merkel zue dr innepolitische Lag vu Dytschland mit Bezug uf d Integrationsproblematik vu dr muslimische (in dr Hauptsach türkische) Bevelkerig gsait: „Die multikulturelle Gesellschaft ist gescheitert“. Si het wider dr Uusdruck vun ere dytsche „Leitkultur“ in d Diskussion brocht un het vor allem di mangelhaft Integrationsfähigkeit vu dr Muslime kritisiert.

S Änd vu dr Amtszyt vum Bundespräsident Johannes Rau het d Nejbsetzig vum formal wichtigschte Amt vu dr Bundesrepublik Dytschland brocht. Dr Wolfgang Schäuble het sich frie as Kandidat in s Gsprech brocht un het uf d Unterstitzig vu wichtige Politiker vu dr CDU und CSU chenne hoffe. Gegespiler vu dr Angela Merkel innerhalb vu dr CDU, wie dr Roland Koch un dr Friedrich Merz, sin fir dr Schäuble gsi, glych wie dr Edmund Stoiber (CSU). Dr Horst Köhler het as s Merkels Kandidat gulte, un syy Wahlerfolg in dr Bundesversammlig am 23. Mai 2004 isch allgmein as e wytere Uusböu vu ihre Machtposition gwärtet wore.

Vorzogeni Bundesdagswahl 2005 ändere

D Landtagswahl z Nordrhy-Weschtfalen am 22. Mai 2005 het fir d SPD e schwäri Wahlniderlag brocht, wu ne Serie vu Landdagswahlniderlage vu dr Johr 2003 un 2004 furtgfiert het. As politisch-mediale Befrejigsschlag hän e halbi Stund, nochdäm d Wahllokal zuegmacht wore sin, zerscht dr SPD-Bardejschef Franz Müntefering un churzi Zyt speter dr Bundeskanzler Gerhard Schröder aagchindet, ass si d Nejwahl vum Bundesdag uf s Spotjohr 2005 hän welle vorzie.

Am 30. Mai hän d Bardejpräsidie vu dr CDU un dr CSU in ere gmeinsame Sitzig d Angela Merkel zur Kanzlerkandidati vu dr Union bstimmt. Ihri Roll isch nit umstritte gsi, di innerbardejlige Gegespiler sin marginalisiert gsi. S „Schattekabinett“ vu dr Merkel isch zämme mit dr FDP as „Kompetenzteam“ vorgstellt wore. Bsundersch dr Paul Kirchhof un syy „Kirchhof-Modell“, un au d CDU-Vorstellige zue dr Chrankeversicherig („Chopfpauschale“) hän speter as „schwär vermittelbar“ gulte un sin as ei Grund aagsäh wore fir s uubefridigend Wahlergäbnis.

Bi dr Bundesdagswahl am 18. Septämber 2005 hän CDU/CSU mit dr Spitzekandidati Angela Merkel 35,2 Prozänt (2002: 38,5) iberchuu vor dr SPD mit 34,2 Prozänt. Dodermit isch d Union dytlig hinter ihre Prognose zruck blibe un het ihre Wahlziil, di absolut Mehrheit vu dr Bundesdagsmandat fir CDU/CSU un FDP, nit chenne erreiche. Ihre eigene Wahlchreis 15 (Stralsund, Landchreis Nordvorpommern un Landkreis Rügen) het d Angela Merkel mit 41,3 Prozänt vu dr Erschtstimme gwunne. Näbe dr Union hän au d Sozialdemokrate mieße Verluscht hiineh, wäge däm het di bishärig Regierigskoalition us SPD un Griene ihri Parlamäntsmehrheit verlore.

Bundeskanzleri (syt 2005) ändere

 
D Angela Merkel bi dr Red zue dr Ereffnig vum Campus vu dr ESMT 2006

Koalitionsverhandlige ändere

In ere Färnsehdiskussion am Wahlobe, dr so gnännte „Elefanterund“, het dr Gerhard Schröder d Regierigsbildig fir sich beaasprucht, trotz ass Rot-Grien d Mehrheit verlore gha het, un des in ere Form, wu heftigi Diskussione uusglest het un wu är sälber speter as „suboptimal“ bezeichnet het. Di negschte Däg sin im politische Berlin vu dr Frog bstimmt gsi, eb dr SPD s Amt vum Bundeskanzler in ere große Koalition zuestoht, wel d SPD di grescht Fraktion vun ere einzelne Badrej gha het oder dr CDU/CSU, as dr greschte Fraktionsgmeinschaft.

Am 20. Septämber isch d Angela Merkel vu dr Unions-Bundestagsfraktion, wu s erscht Mol no dr Wahl zämmechuu isch, in ere gheime Wahl mit 219 vu 222 Stimme zur Fraktionsvorsitzeri widergwehlt wore. Noch em entdyschende Bundesdagswahlergebnis, isch des fir d Merkel e wichtig Vertröuesvotum un Ruckhalt fir Koalitionsgsprech gsi, wu jetz aagstande sin. In däne 14 Däg bis zuen ere notwändige Noowahl im Wahlchreis 160 (Dresde I) het s Gsprech gee vu dr Angela Merkel un em Edmund Stoiber mit dr Griene as Sondierig zuen ere meglige schwarz-gel-griene „Jamaika-Koalition“ zämme mit dr FDP. Erscht no dr Entscheidig z Dresde hän Gsprech aagfange mit dr SPD zur Bildig vun ere Große Koalition. Am 10. Oktober hän SPD, CDU un CSU e gmeinsami Vereinbarig vereffetligt, wu di plant Wahl vu dr Angela Merkel zur Bundeskanzleri derzue ghert het. Am 12. Novämber het si no fimfwichige Verhandlige vu dr CDU/CSU mit dr SPD dr Koalitionsvertrag vorgstellt.

Am 22. Novämber 2005 isch d Angela Merkel mit 397 vu 611 giltige Stimme (Gegestimme: 202; Enthaltige: 12) vu dr Abgordnete vum 16. Dytsche Bundesdag zur Bundeskanzleri vu dr Bundesrepublik Dytschland gwehlt wore. Des sin 51 Stimme weniger gsi, wie d Koalitionsbardeje Mandat gha hän. No sibe männlige Amtsvorgänger isch d Angela Merkel di erscht Frau im Amt vum dytsche Bundeskanzler, di erscht „Bundeskanzleri“. Glyychzytig isch si mit 51 Johr di jingscht Amtsinhaberi gsi, derzue di erscht Person us dr neje Bundesländer un di erscht Naturwisseschaftleri in däm Amt.

Regierigsbildig ändere

Noch voreb d Legislaturperiod aagfange het, het dr langjehrig Konkurränt vu dr Merkel, dr Edmund Stoiber, iberraschend uf s Amt vum Wirtschaftsminischter verzichtet, wu fir ihn vorgsäh gsi isch, no syyre Uusag wel dr Franz Müntefering vum Bardejvorsitz vu dr SPD zruckdrätten isch.

In e wichtigi Schlisselstellig, zum Leiter vu ihrem Bundeskanzleramt, het d Angela Merkel dr Thomas de Maizière gwehlt e Gschwischterchind zum letschte DDR-Minischterpresidänt Lothar de Maizière.

Bundestagswahl 2009 ändere

Am 27. Septämber 2009 het d Wahl zum 17. Dytsche Bundesdag stattgfunde. D Unionsbardeje un d FDP hän doderbyy di notwändig Mehrheit iberchuu fir e schwarz-geeli Koalition, wu beidi hän welle. Di bode Unionsbardeje hän Stimme verlore un hän bodi ihre jewyylig schlächtescht Ergebnis syt dr erschte Bundesdagswahl 1949 erreicht. D Verluscht sin aber nit eso massiv gsi wie bim Koalitionspartner SPD, wu s schlächtescht Bundesdagswahlergebnis iberhaupt erziilt het. D Merkel het ihre Wahlchreis 15 (Stralsund-Nordvorpommern- Rügen) mit 49,3 % vu dr Erschtstimme gwunne e Zuewachs vu 8 Prozäntpinkt gegeniber dr leschte Bundesdagswahl.[3][4]

Wu sich di bode Koalitionsparteie gmeinsam uf e Koalitionsvertrag geinigt un dää unterzeichnet gha hän, isch d Angela Merkel am 28. Oktober 2009 mit 323 vu insgsamt 612 Stimme, wu abgee wore sin, wider Bundeschanzleri gwehlt wore; des sin nyyn Stimme weniger, wie d Koalition us CDU/CSU un FDP zämme het. Derno sin au d Minischter vum neje Kabinett ernännt wore.

Bundesdagswahl 2013 ändere

Mit dr Bundesdagswahl am 22. Septämber 2013 het d Union ihre Koalitionspartner FDP verlore, het mit 41,5 Brozänt aber s bescht Zwoostimmenergebnis syt dr Bundesdagswahl 1990 iberchuu un het di absolut Mehrheit nume knapp verbasst.

No dreimonetige Verhandlige mit dr SPD isch d Merkel am 17. Dezämber 2013 mit 462 vu insgsamt 631 Stimme as Bundeschanzler widergwehlt wore. Ihre Stellverdrätter (Vizechanzler) in dr Große Koalition isch dr Sigmar Gabriel wore.

Bundesdagswahl 2017 ändere

Bi dr Bundesdagswahl am 24. Septämber 2017 het d Union 8,6 Prozänt verlore, dr Koalitionspartner SPD isch mit 20,5 Proz$nt uf s schlächts Noochriegsergebnis chuu. No am Wahloobe het d SPD erchindet, ass si nimi in e Großi Koalition goot. Derno het d Merkel drei Wuche lang mit dr FDP un dr Griene iber e «Jamaika-Koalitio» verhandlet. Wu die Verhandlige vu dr FDP abbroche wore sin, isch s emänd doch zuen ere große Koalition vu Union un SPD chuu un d Angela Merkel isch rund sechs Monet no dr Wahl vum Bundesdag mit 364 vu 688 Stimme zum vierte Mol zur Chanzleri gwehlt wore.

No große Verluscht vu dr Unionsbarteie bi dr Landdagswahle z Hesse un z Bayern 2018 het d Merkel am 29. Oktober in ere Bresidiumssitzig vu dr CDU aagchindet, ass si nimi fir s Amt vu dr CDU-Vorsitzeri wett kandidiere[5] un ass si au nimi fir s Amt vu dr Bundeschanzleri kandidieirt bi dr negschte Bundesdagswahl anne 2021.[6]

Effetligkeitsarbet ändere

Syt em 8. Juni 2006 duet sich d Merkel as erscht Regierigsoberhaupt wältwyt per Video-Podcast an d Effetligkeit wände. Si nutzt des modärne Medium all Wuche (am Samschtig) go dr Burger ihri Politik vermittle.

Zerscht isch dr Podcast fir eppe 6.500 Euro pro Episod vum Merkel-Biograf Wolfgang Stock produziert wore. No Kritik am Stil vu dr Videobotschaft isch d Produktion nej uusgschribe. Dr Zueschlag het d Evisco AG vu Minche iberchuu. Wel mit em Jürgen Hausmann eine vu dr Vorständ vu dr Evisco AG e Schwigersuhn vum domolige bayrische Minischterpresidänt Edmund Stoiber gsi isch, sin in dr Medie Zwyyfel ufchuu am ornigsgmäße Ablauf vum Uusschryybigsverfahre. S Bundespresseamt, wu s uusgschribe gha het, het die Vorwirf zruckgwise.[7]

Sprochkänntnis ändere

D Angela Merkel schwätzt as Främdsproche Russisch und Änglisch.

Familiärs ändere

D Angela Merkel isch syt em 30. Dezämber 1998 in ere zwote Eh mit em Joachim Sauer, Professor fir Chemii, ghyrote. Si het kei lyybligi Chinder, aber zwe Stiefsihn us dr erschte Eh vu ihrem Mann.

Uuszeichnigen un Ehrige ändere

 
D Angela Merkel no dr Verleihig vu dr Ehredoktorwird vu dr Universitet Leipzig (2008)

D Angela Merkel isch Ehremitglid im Rotary Club Stralsund.

Staatligi Orde ändere

  • Großchryz vum Verdienschtorden vu dr Italienischen Republik: 21. Merz 2006
  • Chenig-Abdulaziz-Orde, dr hegscht Orde vu Saudi-Arabien fir uusländischi Regierigsschef: 2007
  • Am 11. Jänner 2008 het Angela Merkel vum Bundespresidänt Horst Köhler s Großchryz vum Verdienschtorde vu dr Bundesrepublik Dytschland iberchuu.
  • Am 17. Mai 2008 isch ere vum peruanische Presidänt Alan García dr Orde El Sol del Perú verlihe wore.
  • Großchryz vum Orde vum Infant Dom Henrique, vergee vum portugiesische Bresidänt Aníbal Cavaco Silva am 2. Merz 2009
  • Stara Planina, dr hegscht bulgarisch Orde: 11. Oktober 2010
  • Am 7. Juni 2011 isch ere vum US-amerkanische Bresidänt Barack Obama d Medal of Freedom verlihe wore, di hegscht zivil Uuzeichnig vu dr Vereinigte Staate.

Anderi Uuszeichnige ändere

  • S US-amerikanisch Wirtschaftsmagazin Forbes het d Angela Merkel in dr Johr 2006, 2007, 2008 un 2009 in ere Ranglischt vu dr 100 mächtigschte Fraue vu dr Wält uf em erschte Platz.
  • Im Johr 2007 het d Angela Merkel dr Leo-Baeck-Pryys vum Zentralrot vu dr Jude z Dytschland iberchuu,
  • World Statesman Award vu dr Appeal of Conscience Foundation fir ihre bishärig Läbeswärch.[8]
  • Am 16. Februar 2008 isch si im Ramme vum Bundesligaspiil geg Borussia Dortmund zum Ehremitglid vu Energie Cottbus gnännt wore.
  • Am 1. Mai 2008 het d Merkel z Aache dr Karlspryys 2008 „fir ihri Verdienscht um d Wyterentwicklig vu dr Europäische Union“ iberchuu. D Laudatio het dr franzesisch Staatspresidänt Nicolas Sarkozy ghalte.
  • Am 25. Juni 2009 isch dr Angela Merkel in dr Library of Congress z Washington dr Eric-M.-Warburg-Preis vu dr Atlantik-Bruck verlihe wore.
  • Am 28. Novämber 2012 het d Merkel dr Heinz-Galinski-Bryys iberchuu.

Ehredokterwirde ändere

  • Ehredokterwird vu dr Hebräische Universitet Jerusalem, 2007
  • Am 3. Juni 2008 het ere d Fakultät fir Fysik un Geowisseschafte vu dr Universitet Leipzig d Ehredoktorwird „fir ihri Verdienscht um s Fachgebiet Fysik un syni Reputation bi ihrem Yysatz fir dr Schutz vu dr Umwält, dr Demokratii un dr Mänscherächt“. D Laudatio het dr Javier Solana ghalte.
  • Am 24. Septämber 2008 het ere d Polytächnisch Universitet Breslau dr Titel vun eme Doktor ehrehalber verlihe fir ihri Verdienscht um d Aaneecherig zwische Dytschland un Pole.[9]
  • Ehredokterwird vu dr Universitet Bärn, vergee am 5. Dezämber 2009 dur dr Senat un d Universitetsleitig bi dr 175. Stiftigsfyyr fir ihre Yysatz fir s effetlig Wohl un dr Klimaschutz un fir ihri Verdienscht um di europäisch Integration, d Pflääg vum jidisch-chrischtlige Dialog un ihre Engaschmänt fir d Aalige vu dr Fraue.
  • Ehredokterwird vu dr Universitet Russe, Bulgarie: 11. Oktober 2010
  • Ehredokterwird vu dr Babeș-Bolyai-Universitet, Klausenburg/Cluj, Rumänien: 12. Oktober 2010 fir „ihri Verdienscht um Europa un ihre Bytrag zur Lesig vu dr Globalisierigs-Probläm“
  • Ehredokterwird vu dr Ewha Frauenuniversitet, Seoul: 11. Novämber 2010
  • Ehredokterwird vu dr Universitet Tel Aviv, Israel: 1. Februar 2011
  • Ehredokterwird vu dr Radboud-Universitet Nijmegen: 23. Mai 2013

Schrifte ändere

Naturwisseschaftligi Schrifte ändere

Dissertation ändere

  • Untersuchung des Mechanismus von Zerfallsreaktionen mit einfachem Bindungsbruch und Berechnung ihrer Geschwindigkeitskonstanten auf der Grundlage quantenchemischer und statistischer Methoden. Akademie der Wissenschaften der DDR, Berlin 1986

Ufsätz ändere

  • R. Der, A. Merkel, H.-J. Czerwon: On the influence of spatial correlations on the rate of chemical reactions in dense gases. I. Quantum statistical theory. In: Chemical Physics 1980, 53(3), S. 427–435.
  • R. Der, R. Haberlandt, A. Merkel: On the influence of spatial correlations on the rate of chemical reactions in dense systems. II. Numerical results. In: Chemical Physics 1980, 53(3), S. 437–442.
  • Angela Merkel, Ilka Böger, Hans Joachim Spangenberg, Lutz Zülicke: Berechnung von Hochdruck-Geschwindigkeitskonstanten für Zerfalls- und Rekombinationsreaktionen einfacher Kohlenwasserstoffmoleküle und -radikale. In: Zeitschrift für physikalische Chemie. 1982, 263 (3), S. 449–460.
  • Angela Merkel, Lutz Zülicke: Berechnung von Geschwindigkeitskonstanten für den C-H-Bindungsbruch im Methylradikal. In: Zeitschrift für physikalische Chemie. 1985 266 (2), S. 353–361.
  • H. Mix, J. Sauer, K. P. Schröder, A. Merkel: Theoretische Behandlung von Molekülschwingungen unter Berücksichtigung von Anharmonizitäten. Eine elementare Einführung. Berlin, März 1987. Verlag: o. A. (Publikation des ZIPC)
  • Angela Merkel, Lutz Zülicke: Nonempirical parameter estimate for the statistical adiabatic theory of unimolecular fragmentation carbon-hydrogen bond breaking in methyl. In: Molecular Physics. 1987, 60(6), S. 1379–1393.
  • Angela Merkel, Zdenek Havlas, Rudolf Zahradnik: Evaluation of the rate constant for the SN2 reaction fluoromethane + hydride: methane + fluoride in the gas phase. In: Journal of American Chemical Society. 1988, 110(25), S. 8355–8359.
  • Angela Merkel, Lutz Zuelicke: Theoretical approach to reactions of polyatomic molecules In: Journal of Quantum Chemistry. 1990, 36, S. 191–208.
  • F. Schneider, A. Merkel: The lowest bound states of triplet (BH2)+ In: Chemical Physics Letters. 1989, 161, S. 527–531

Politischi un autobiografischi Schrifte ändere

  • In unruhiger Zeit. Reden und Aufsätze aus drei Jahren deutscher Einheit. Parerga, Düsseldorf/Bonn 1994, ISBN 3-9803042-4-8
  • Das vereinte Deutschland in der Europäischen Union, neue Chancen für Frauen und Jugendliche. Köllen, Bonn 1994, ISBN 3-88579-153-6
  • mit Hartmut Grassl: Ist unser Klima noch zu retten? Konrad-Adenauer-Stiftung, Sankt Augustin 1995, ISBN 3-930163-86-1
  • (Hrsg.): Wissenschaftliche Politikberatung für die Umwelt: Stationen, Leistungen, Anforderungen und Erfahrungen. Analytica, Berlin 1997, ISBN 3-929342-27-8
  • Der Preis des Überlebens. Gedanken und Gespräche über zukünftige Aufgaben der Umweltpolitik. Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart 1997, ISBN 3-421-05113-5
  • mit August Oetker, Hubert Peter Johann: Umwelt und Wirtschaft. Konrad-Adenauer-Stiftung, Sankt Augustin 1998, ISBN 3-931575-92-6
  • (Hrsg.): Europa und die deutsche Einheit. Zehn Jahre Wiedervereinigung: Bilanz und Ausblick. Herder, Freiburg/Basel/Wien 2000, ISBN 3-451-20140-2
  • Mein Weg. Angela Merkel im Gespräch mit Hugo Müller-Vogg. Hoffmann und Campe, Hamburg 2004, ISBN 3-455-09417-1; aktualisierti Uusgab: Mein Weg. Ein Gespräch mit Hugo Müller-Vogg. ebd., 2005, ISBN 3-455-09538-0
  • (Hrsg.): Dialog über Deutschlands Zukunft. Murmann Verlag, Hamburg 2012, ISBN 978-3-86774-187-3.

Literatur ändere

  • Evelyn Roll: Das Mädchen und die Macht. Angela Merkels demokratischer Aufbruch. Rowohlt, Berlin 2001, ISBN 978-3-87134-429-9.
  • Jacqueline Boysen: Angela Merkel. Eine Karriere. Ullstein, 2. Auflage, Berlin 2005, ISBN 978-3-548-36832-0.
  • Wolfgang Stock: Angela Merkel. Eine politische Biographie. Olzog, Neuauflage, München 2005, ISBN 978-3-7892-8168-6.
  • Gerd Langguth: Angela Merkel. Aufstieg zur Macht. Biografie. Deutscher Taschenbuch Verlag, 2. Auflage, München 2007, ISBN 978-3-423-34414-2.
  • Margaret Heckel: So regiert die Kanzlerin. Eine Reportage. Piper, München 2009, ISBN 978-3-492-05331-0.
  • Volker Resing: Angela Merkel. Die Protestantin. Ein Porträt. St.-Benno-Verlag, Leipzig 2009, ISBN 978-3-7462-2648-4.
  • Helmut Müller-Enbergs: Merkel, Angela. In: Wer war wer in der DDR? 5. Ausgabe. Band 2. Ch. Links, Berlin 2010, ISBN 978-3-86153-561-4.
  • Cora Stephan: Angela Merkel. Ein Irrtum. Knaus, München 2011, ISBN 978-3-8135-0416-3.
  • Gertrud Höhler: Die Patin. Wie Angela Merkel Deutschland umbaut. Orell Füssli, Zürich 2012, ISBN 978-3-280-05480-2.
  • Stefan Kornelius: Angela Merkel. Die Kanzlerin und ihre Welt. Hoffmann und Campe, Hamburg 2013, ISBN 978-3-455-50291-6.
  • Nikolaus Blome: Angela Merkel – Die Zauderkünstlerin. Pantheon, München 2013, ISBN 978-3-570-55201-8.
  • Stephan Hebel: Mutter Blamage – Warum die Nation Angela Merkel und ihre Politik nicht braucht. Westend, Frankfurt am Main 2013, ISBN 978-3-86489-021-5.
  • Günther Lachmann, Ralf Georg Reuth: Das erste Leben der Angela M., Piper Verlag, München 2013, ISBN 978-3-492-05581-9.
  • Uwe-Karsten Heye, Hugo Müller-Vogg: Steinbrück oder Merkel? Deutschland hat die Wahl, Quadriga, Berlin 2013, ISBN 978-3-86995-056-3.
  • Judy Dempsey: Das Phänomen Merkel – Deutschlands Macht und Möglichkeiten: Edition Körber-Stiftung, Hamburg 2013, ISBN 978-3-89684-097-4.

Weblink ändere

  Commons: Angela Merkel – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote ändere

  1. „Angela Merkels zweierlei Welten“ Die Welt (19. Juni 2005), Zuegriff 22. Jänner 2008
  2. vgl. Dausend, Peter: Angela Merkel siegt – und leidet. In: Die Welt, 12. November 2002, Ausg. 264/2002, S. 2
  3. Merkel gewinnt im eigenen Wahlkreis
  4. [1]
  5. Merkel will nicht mehr für Parteivorsitz kandidieren. Abgruefen am 29. Oktober 2018.
  6. Merkel kündigt schrittweisen Rückzug aus der Politik an. In: welt.de. 29. Oktober 2018, abgruefen am 29. Oktober 2018.
  7. Focus: Merkel-Podcast: Auftrag für Stoibers Schwiegersohn. 10. Augschte 2006
  8. die tageszeitung: Ehrungen die die Welt nicht braucht: Merkel wird „World Statesman“ 26. Septämber 2007
  9. FAZ vom 25. September 2008, p. 7, Politik, „Merkel erhält in Breslau Ehrendoktor – Für Verdienste um die Ännäherung zwischen Deutschland und Polen“


  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Angela_Merkel“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.