Grossisrael

Grossisrael (hebräisch: ארץ ישראל השלמה, Eretz Israel HaSchlema „Vollständigs Land Israel“, under de Befürworter sälber vilmol nume „Eretz Israel“) isch e politischi Forderig vo jüdische, vereinzelt au vo christliche Gruppierige in und usserhalb vo Israel. S Gebiet vo Grossisrael würd, je noch dr Wältaaschauig, nume Israel und die palestinensische Gebiet westlig vom Jordan umfasse, oder au no Teil vo dä Länder Libanon, Syrie und Ägypte, was de Iflussberich vom jüdische Staat enorm würd usdehne.

S historische Eretz Israel
nach Gen 15,18-21 

Gebiet, wo noch em Sechstagekrieg vo Israel besetzt worde si.

Die Ideologii sorgt vor allem in arabische und muslimische Länder für verschideni Verschwörigstheorie.

D Entwicklig vor und nach de Gründig vom Staat Israel

Dr revisionistischi Zionismus, wo i de 1920er Jahr as Strömig innerhalb vo de zionistische Bewegig entstande isch, hät e Errichtig vom ene jüdische Staat uf de Gebiet vom historische Königrich Israel gfordert. Im Juni 1948 isch die revisionistisch-zionistischi Cherut-Partei, wo spöter i de Likud-Partei ufgange isch, gründet worde und hät das Gebiet beidsits vom Jordan au nach de Gründig vom Staat Israel als „die jüdischi Heimstätte“, wo ei „historischs und geographischs Ganzes“ bildet, beasprucht. Bis zum Juni 1967 isch d Cherut die einzigi politischi Partei in Israel gsi, wo die Haltig verträte hät. Mit de israelische Eroberige im Sechstagekrieg im Juni 1967 hät d Grossisrael-Idee Zuespruch au usserhalb vom rechts-nationalistisch und nationalreligiöse Lager übercho. Im August 1967 isch d Großisrael-Bewegig gründet worde, wo de Aschluss vo de eroberte Gebiet as Muetterland gfordert hät. I de Wahle vo 1969 sind mehreri vo ihrne Mitglider is israelische Parlament, d Knesset, gwählt worde. Spöter het d Gusch Emunim-Bewegig d Großisrael-Bewegig abglöst.

D Forderige vo de säkulare Parteie und Gruppierige, wo es Großisrael befürworte, beschränke sich hüt i de Regel uf die palestinensische Gebiet, wo vo Israel im Juni 1967 erobert worde si. D Likud-Wahlplattform für d Knessetwahle vo 1977, wo de Likud erschtmols ad Macht brocht händ, enthaltet s Verspreche, dass es „zwische em Meer und em Jordan kei anderi Souveränität wird gebe als die israelischi“. Im Herbscht 2008 hät de damaligi israelischi Premierminister Ehud Olmert, es ehemaligs Mitglid vo de revisionistisch-zionistische Betar Jugendorganisation, internationali Schlagzeile gmacht, won er de „Traum von em Groß-Israel“ für tot erklärt hät.

Gebietsasprüch

D Gebietsasprüch sind im Lauf vo de Gschicht underschidlich gsi. So hät es Afangs no Gebietsasprüch uf Jordanie gäh, wo aber nume vo dr rewisionistische Herut-Bardei understützt worde si. Sone Grossisrael würd ä Flächi vo ca. 100.428 km² haa, öbbe fümfmol sovil wie dr hütig Staat Israel. Noch em Säggsdaagchrieg häi sich die mäiste Fordrige uf d Gebiet beschränggt, wo im Chrieg bsetzt worde si. Aber scho denn isch s de mäiste klaar gsi, ass d Sinaihalbinsle, wo historisch nid zu Eretz Israel ghöört, im Fall vom ene Friide mit Egüpte zrugggee wurd, was dr rewisionistisch Brömieeminister Menachem Begin im Camp-David-Abkomme 1982 gmacht het. Au dr Gasasträife stoot historisch Egüpte grad so nooch wie Israel. Wo denn dr Ariel Scharon 2005 alli jüdische Siidler us em Gasasträife verdriibe und die letschte israelische Drubbe abzooge het, het en das politisch vil kostet, weniger wil d Lüt nid uf historischi Gebiet häi welle verzichde, sondern eender wil si Angst vor Aagriff über d Gränze äwägg ghaa häi, was denn au, in Gränze, bassiert isch. Au dr Aaspruch uf d Golanhööchine wird weniger historisch-ideologisch und mee sicherhäispolitisch begründet. S Westjordanland hingeege und vor allem Jerusalem isch s Härzstück vo jedere Groossisraelbeweegig. Dört häi sich d Israelite vor drei Joorduusige niidergloo, wo si in Kanaan sässhaft worde si, und vo dört us häi si denn d Küstenebeni und Galiläa eroberet. Käi Befürworter vo dr Groossisraelidee wurd dorum uf das Gebiet verzichde.