Hitzewälle

e Zyt von es baar Tääg, wo s Wätter und d Luft anduurend ganz heiss isch

E Hitzewälle isch für d Meteorolooge e Zyt von es baar Tääg, wo s Wätter und d Luft anduurend ganz heiss isch.

e meteologischi Charte vo Öiropa im Summer 2003, wo s langi Zyt ganz heiss gsi isch

was es isch ändere

D Wüsseschaft het bis jetz kei algemäini Definizioon vo dämm, wo en Hitzewälle gnau isch. Je nach Regioon gälte verschideni Tämperatuure als Minimalwärt für en ungwöönlech heisse Taag. Z Amerika nimt men öppe der Wärt vo nünzg Grad Faareheit drfüür; z Schweede isch es füüfezwänzg Grad Celsius und für Middelöiropa dryssg Grad Celsius. Mängisch seit men au, es chiem drufaa, wieviel d Temperatur überem langjöörige Durchschnittswärt lyt. Und anderi dänke, me sött luege, öb s Wätter mindeschtens e gwüssi Zahl vo Tääg hööch blybt, öpe meh weder füüf Tääg oder so.

Wämme das wo me für wichtig aluegt tuet mässe, so chunt me druuf, wie starch so en bsunders heissi Wätterepisode gsi isch, wie lang ass si ggangen isch und i welem Piet si so gsi isch.

Zun ere Hitzewälle chunt’s, wenn es Hochdruckgebiet lengeri Zyt nöime blybt stoo und d Sunne in ere Gägend d Luft und dr Bode lang gnue starch chan uufhäize. Wänn es grosses «Hooch» weschtlech vo Öiropa überem Atlantik lyt, chunt ganz warmi Luft vo Süüde, also vom Mittelmeer oder sogar vo Afrika häär, uf Middelöiropa, und denn wird s döört richtig heiss. Es chunt den au öppe vor, dass mit em heisse Wind us der Wüeschti Sahara fyne bruune Staub dur d Luft bis uf Öiropa flügt.

Me dänkt, ass es i der letschte Zyt wägem Klimawandel und dr Ärderwermig meh und meh zu Hitzewälle choo isch.

 
Im heisse Summer anne 2015 isch dr Oberrhy stellewys fasch uströchnet
 
d Schwarza isch im heisse Summer 2015 zytewys ganz uströchnet

was drwäge cha bassiere ändere

E Zylete heissi Tääg mache, dass s Land vertröchnet, d Waldbränd meh wärde, d Flüss z wenig Wasser füere, d Gletscher no chlyner wärde und au d Möntsche under dr Hitz lyyde.

wie men em au no seit ändere

Im Französische seit me son ere heisse Zyt im Summer canicule. Das Wort chunt vom latynische «canicula»; das heisst «chlyne Hund». Es isch e Stärn im Stärnbild «Grosse Hund»; hütt heisst dä Stärn Sirius. I der heisse Summerzyt chunt dä Stärn mit em Stärnbild grad glychzytig wie d Sunne an Himel ufe, und drum het me bi den Alte glaubt, es sig der Stärn «canicula», wo die grossi Hitz machi.

Im Tüütsche seit me de heisse Tääg Änds Juni «d Hundstääg», was au vom Stärnbild vom Grosse Hund abgleitet isch. S Schwyzerischen Idiotikon het do drzue vil alti Beleeg.[1]

Literatur ändere

  • Peter Robinson: On the Definition of a Heat Wave. In: Journal of Applied Meteorology, 40, 2001, S. 762–775.
  • Christopher Polster: Sommerliche Hitzewellen der Nordhemisphäre: Ein Überblick und Fallstudien. Bachelorarbeit im Studienfach Meteorologie, Johannes Gutenberg-Universität Mainz, Institut für Physik der Atmosphäre, 2014, Kapitel 3 Definition einer Hitzewelle, S. 3 f.
  • AEMET: Olas de calor en España desde 1975. Área de Climatología y Aplicaciones Operativas, 2015.
  • D. D'Ippoliti, P. Michelozzi, C. Marino, F. de'Donato, B. Menne, K. Katsouyanni et al.: The impact of heat waves on mortality in 9 European cities: results from the EuroHEAT project. 2010.

Weblink ändere

Fuessnoote ändere

  1. Lueg im Artikel Hundstag bim Schwyzerischen Idiotikon