Josef Brandel

ditsche Bolitiker
Dialäkt: Friburgerisch (eltere Stadtdialekt)

De Josef Brandel (au Joseph Brandel, * 30. Oktober 1901 z Friburg; † 15. Jänner 1964 ebd.) isch vu 1956 bis 1962 Owerburgermeischter vu de Stadt Friburg im Brisgau gsii.

Grab uf em Friburger Hauptfridhof

Lewe ändere

Als Suhn vun eme Korbwarehändler isch er dur de Pfarrer Heinrich Hansjakob uf de Name Josef Florian Franz deift wore. Noch em Abitur anne 1920 het er z Friburg studiert un isch aktiv Mitglid vu de katholische Studenteverbindig Germania-Hohentwiel im Kartellverband wore. Er het in de Merianstraße 5 gwohnt.[1] Anne 1924 het er s Referendarexame abgleit, het 1925 zum Dr. jur. promoviert un het 1927 s 2. juristisch Staatsexame bstande. Anne 1928 isch er in de Dienscht vu de Stadt Friburg un dert Stadtrechtsrot wore. Im Johr 1939 het er Christina Maria Kissel vu Worms ghirote.[2]

Noch em Zweite Weltkrieg het de Brandel als uubelastet gulte un isch 1945 zum ständige Verdretter vum Owerburgermeischter ernennt wore. Er isch Leiter vum Rechtsamt un Dezernent fir s Baudezernat wore. Ab 1948 het er offiziell de Titel „Bürgermeister“ drait.

Als Leiter vu de Bauverwaltig isch de Brandel – zämme mit de Owerbaudirektore Joseph Schlippe un ab 1951 Hans Geiges – fir de Widerufbau vu de Innestadt im alte mittelalterlige Maßstab verantwortlig gsii. Dezue sin in de Johr 1948 bis 1955 rund 10.000 Wohnige nei baut wore, 1950 het Friburg mit 112.000 Iiwohner wider di Vorkriegsgreßi ghet. D Bevelkerig isch witter aagstige dur Zuezig un s het großi Aastrengige im Wohnigsbau brucht.

Scho vor 1933 isch de Brandel Mitglid vu de Zentrumsbartei gsii, no dr Grindig vu de CDU isch er in die Bartei iidrette. Wie de Großdeil vu de sidbadische CDU het de Brandel in de sognännte „Badefrog“ de „altbadisch“ Standpunkt iignumme, des heißt dass er sich fir d Widerherstellig vum alte Land Bade uusgsproche ghet het, wu noch em Krieg Norde zue de amerikanische un im Side zue de franzesische Besatzigszone ghert het.

Wu anne 1956 de domolig Owerburgermeischter Wolfgang Hoffmann iwerraschend gstorwe isch, isch klar gsii, dass no de Mehrheitsverhältnis de nei Owerburgermeischter wider us de CDU kunnt. D Bartei het de sidbadisch Barteivorsitzer Anton Dichtel ufgstellt, awer au de Brandel het sich beworwe un het d Wahl mit Hilf vu me iwerbarteilige Wahlbindnis dittlig (mit 67,7 %) gege de offiziell Kandidat vu sinere eigene Bartei (28,4 %) gwunne.

 
Gedenkstei in de Joseph-Brandel-Aalag

In sini Amtsziit sin anne 1957 s 500-jährig Jubiläum vu de Universität un di erscht Städtepartnerschaft vu de Stadt mit de franzesische Stadt Besançon im Johr 1959 gheit, d Aabindig vu Friburg an s Autobahnnetz, de Abschluss vum Widerufbau, de Aafang vun re blanvolle Induschtriaasidlig un d Erschließig vu neie Wohngebiet, wu dur d Bevelkerigszahl, wu weidli aagstige isch (alljohr rund 2000 Neiburger) un de greßer Ruumbedarf vu de Bevelkerig notwendig wore isch, un d Schaffig vun eme städtische Kulturbriis, em Reinhold-Schneider-Briis.

Weg sinre aagschlagene Gsundheit isch de Brandel am 30. Juni 1962 vum Amt vum Owerburgermeischter zruckdrette. Sii Noofolger isch de Sozialdemokrat Eugen Keidel wore. Am 15. Jänner 1964 isch de Brandel z Friburg gstorwe.

Im Friburger Stadtdeil Haslach mahnt e Gedenkstei in de no ihm gnännte Grienaalag an s friejer Stadtoberhaupt. D Schaffig vu de Joseph-Brandel-Aalag goht uf sii Initiativ zruck.[3]

Fueßnote ändere

  1. Adreßbuech vu de Hauptstadt Friburg im Brisgau fir s Johr 1922. S. 28.
  2. Brandel Josef Florian Franz, leo-bw.de
  3. Joseph-Brandel-Anlage, Badischi Zittig, 19. September 2009

Literatur ändere

  • Adolf Schmid: Josef Brandel. In: Freiburger Almanach 2001. Freiburg im Breisgau 2002, S. 30–34
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Josef_Brandel“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.