St. Sebastian-Chile Wettige
St. Sebastian isch e römisch-katholischi Chile z Wettige i de Schwiiz. D Chile stoot im alte Dorfteil un isch im 1895i bauet worde.
De Vorgängerbau ändere
Di erscht Erwähni vo ere Dorfchile z Wettige isch us em Johr 1259. De gnaui Standort vo dere Chile isch ned bekannt.[1] Erscht sit em 1504i weiss me, wo d Chile gsi isch, nördlich vom alte Schulhus bim Fridhof. Sell Chile isch im 1894 abbroche worde. Vom Bau vo dere Chile un vo de Usstattig weiss me hüt numme no wenig. Si het uf jede Fall en ältere Vorgängerbau gha, isch öpper 30 Meter lang, fascht 10 Meter breit u 6 ½ Meter höch gsi. In de Chile hei öpper 300 chönne sitze. De Turm vo dere Chile het en Grundriss vo füfehalb uf füfehalb Meter gha un isch 25 und e halbe Meter höch gsi. I dem Turm het’s drei Glocke gha.[2] Eini vo dene Glocke isch vermuetlich us de vorherige Chile gsi. Di beide andere si in de Johr 1522 un 1589 gosse worde. Di Chile het me im 1765i für 2200 Gulde renoviirt, en Empore iibauet un d Bestulig erneueret. Im 1852i het me di Chile gschätzt un isch, zämme mim Chileturm, uf en Wärt vo 5400 Franke cho. Me cha a dere Zahl gseh, wi schlecht di Chile zwäg isch gsi; un im 1894i het me si abgrisse.
Di hütig Chile ändere
D Baufase ändere
Um de Bau vo de Chile het’s vil Strit gäh. En Steibrecher wird doderzu met de Wort zitiirt: "Man hat eine Kirche bauen wollen, jetzt macht man daraus ein Zankhaus."[3] En Stritpunkt isch d Frog gsi, ob d Sakrischtei un de Hochaltar zur Chile ghöred, oder ned. De Schtaat het nämlich numme de Chilebau subventioniirt. Erscht wo me es eifachers Projekt vorgläit het, het de Regiirigsrat zugschtimmt. Strit het’s au um d Qualität vo de Stei gäh. De Architekt isch nämlich mit em Material ned immer zfride gsi.
Iigweiht worde isch di noi St. Sebaschtian-Chile am 29. Oktober 1895.[4]
S Chilegebäud ändere
De hütig Bau isch ane 1895 nordweschtlich vo de bisherige Chile bauet worde. De Chor, wo a di dreischiffig Süülebasilika duet aaschliise, isch als Polygonchor gschtaltet. Bauet worde isch di Chile vom Badener Architekte Karl Moser.
D Isis-Tafle ändere
In de Römerzit het’s i de Region Bade-Wettige en Tämpel vo dr Göttin Isis gäh. Wo der genau gsi isch, weiss me ned. De Aegidius Tschudi, wo zwüsche 1533 u 1535 zum erschte mol Landvogt z Bade gsi isch, het vom Fund vo ere Steitafle brichtet, wo uf d Stiftig vo eme Isis-Tempel hiwist. Di Steitafle mit de Isis-Inschrift isch scho i de Turmfassade ve de alte Wettiger Chile iigmuuret gsi u isch hüt im Vorrum vo de St. Sebaschtian-Chile z finde.
D Glocke ändere
Im Chileturm si füf Glocke. Si sin uf die füf Tön gstimt:
- DES
- E
- GES
- A
- H
Lueg au ändere
Literatur ändere
- usegee vo de Ortsbürgergemeinde Wettingen: Geschichte der Gemeinde Wettingen, Baden 1978.
Weblink ändere
Commons: St. Sebastian-Chile Wettige – Sammlig vo MultimediadateieEinzelnochwiis ändere
- ↑ Geschichte der Gemeinde Wettingen S. 104
- ↑ Geschichte der Gemeinde Wettingen S. 320
- ↑ Geschichte der Gemeinde Wettingen S. 452
- ↑ Geschichte der Gemeinde Wettingen S. 453
Koordinate: 47° 28′ 3,9″ N, 8° 19′ 48,8″ O; CH1903: 667219 / 257823