Ysebaa-Rhybrugg Hemmishoffè

Ysebaa-Rhybrugg Hemmishoffè
	Ysebaa-Rhybrugg Hemmishoffè Sicht von Thurgau hèr
Brucht as	Ysèbaabrugg
Überfüerig über	Baanschtreggi Etzwilè-Singè
Goot über	Rhy, km 28,13
Ort	Hemmishoffè, Wagehuuse
Konstrukzioon	Fachwärchbrugg
Gsamtlengi	254 m
Grössti Stützwiti	70 m
Konstrukzionshööchi	6,0 m
Hööchi	25 m
Bauchöste	887'900.- SFr
Aafang vom Baue	Dezembèr 1874
Eröffnig	17. Juli 1875
	Lage
	Rheinbrücke Hemishofen (Eisenbahn) (Schweiz) Rheinbrücke Hemishofen (Eisenbahn)
	Rheinbrücke Hemishofen (Eisenbahn) (Schweiz) Rheinbrücke Hemishofen (Eisenbahn)

47.67258.8340833333333Koordinate: 47° 40′ 21″ N, 8° 50′ 3″ O; CH1903: 704798 / 281139

D Rhybrugg Hemmishoffè isch è eingleisigi Ysebaabrugg a dè Baanschtreggi Etzwilè-Singè, wo i dè Schwiz bi Hemmishoffè dè Hochrhy übberschpannt. S Bauwärch stammt uss èm Johr 1875 un wörd als Denkmòl vo nationaler Bedütung ygschtuèft.^[1]

Gschichte ändere

Zum Bau vom gröschtè Ingenieurbauwärch a dè Baanschtreggi Winti–Singè hèt diè Schwizerischi Nationalbaan èn europawitè Wettbewärb durrègfüürt. Mit èm Bau vom Übberbau un dè Pfyler hèt si im Früèling 1874 dè Gwinner vom Wettbewärb, s Pariser Unternämmè Cail & Cie., beuffdraagt. Oft isch in älterè Publikationè uubachenerwys dè Gustave Eiffel als Konschtrukteur vo dè Brugg aagää worrè. D Gründung vo dè Brugg hèt d Wyner Firma Cless & Teyber uusgfüürt.

Im Dezembèr 1875 hèt dè Gründungsbüèz aagfangè, am 8. April sin d Sockel für d Pfyler fèrtiggschtellt gsi. Nõch èm Bau vo dè drei schmydeysernè, gsamt 110 Tonnè schwèrè Pfyler hèt im Mai d Montaage vom 445 Tonnè schwèrè Übberbau aagfangè. Sell isch mit Hǜlf von èm Holzlèèrgrüscht durrègfüürt worrè, wo z Stei am Rhy hèrgschtellt un abschnittswys uff èm Rhy zu dè Bauschtell gflösst worrè isch. Am 8. Juli 1875 isch d Probebelaschtig durrègfüürt, nüü Dääg spôter isch s Bauwärch in Bedryb gnô worrè. Stygende Zuglaschtè hèn im Lauf vo dè Zit zu mengè Voschtärkungsmassnaamè a dè Brugg gfüürt. So sin zwǜschè 1894 un 1901 d Längs-, Quer- un Hauptdrääger durch zuèsätzlichi Gurtlaschè voschtärkt worrè. Im Johr 1936 isch dè T-Träger uffgschweisst un 1964 d Knotèblèch voschtärkt worrè. Diè letscht umfangrych Inschtandsetzig isch im Johr 1980 durrèzogè worrè, um d Brugg für diè RoLa fit z machè.

Im Johr 1969 isch es zu dè Yschtellig vum Personèzug- un 2004 vom Gsamtzugvokeer chò. Im April 2006 isch d Stiftig Ysèbaabrugg Hemmishoffè gründet worrè, wo entschprèchend èm Stiftigszwèck d Rhybrugg vo dè SBB kauft hèt un selli im Raamè vom Museumzugbedryb widder urschprünglich als Ysebaabrugg bruucht hèt. D SBB hèt dõdeby mit 950'000.- SFr d Freischtellig vo dè Vopflichtungè bezüèglich im Unterhaalt, dè Sicherig un èm eventuèll eimòl notwendigè Rüggbau vom Bauwärch abgoltè hèt.

Konschtruktion ändere

Dè 254 m lange schweissyserne Bruggèübberbau wyst i dè Längsrichtig èn Durchlaufdräger mit èrè konschtantè Höchi als Bauwärchssischteem uff. D Stützwitè vo dè beidè Randfälder bedrait 57 m, diè beidè mittlerè Öffnungü spannèd sich 70 wit. In Querrichtig isch èn 4,5 m breitè un 6,0 m hochè Fachwärchskaschtè vorhandè. D Hauptdräger hèn è Rautèfachwärch mit Pfoschtè. È Bsunderheit isch, dass diè drei 15 m hochè, pǜramidèförmigè Pfyler Fachwärchkonschtruktionè sin. Si stôn mit Grundrissabmessungè vo 4,0 m uff 9,0 m uff 7,5 m hochè steivokleidetè Bedongsockel un sin i selli mit jewyls vir großè Schruubè von 3,0 m Längo voankerèt. D Gründig vo jedèm Pfyler bschtòt us 118 Holzpfôôl mit öppè 30 cm Durchmesser un Längè vo bis zu 8,0 m uff dèmm! d Pfòòlkopffundamänt aagordnet sin. D Hèrschtellig isch im Schutz vo dè Spundwänd un Fangdämm gmacht worrè.

Uuglück 1944 ändere

Am 17. Juni 1944 isch es im südlich vo dè Brugg glegènè Wäldle „Tschungel“ zu nèm folgèschwèrè Uuglück chò. Im Rhy nõch hèt für dè Fall von èm dütschè Aagriff è Reiè vo Voteidigungsschtellungè gää, vo wellènè unter andrem dè Maschinnègeweerbunker A 5522 am Nordufer unter dè Brugg Zügnis abgit. Für diè effiziènt Vominung vo dè Faarbaan uff dè Brugg sin, nit ganz vorschriftskonform, zee Panzerminè uff eim Brètt montyrt un d Sicherungè so vobundè worrè!, dass si durch Ziè vo dè Sicherung vo dè èrschtè Mynè glychzitig scharf gmacht wörrè hèn chönnè. Nõch èm Ylagerè vo zwei söttigè Minèbrètter isch es uss niè ganz klärtè Gründ zu nèrè Explosion chò. Dõdeby hèn zee Armeeaaghörigi vp dè Gz. S. Kp. II/261 dè Dot gfundè.^[2]

Luèg au ändere

Lischtè vo dè Rhybrugènè

Bilder ändere

Sicht uff d Brugg vom Thurgau uus
Sicht vom Schaffuuser Ufer uus
Fangschinnè un Schinnèuuszüüg
Süèdpfyler, kombinyrts Lager für Wipp- un Längsbewegig

Literadur ändere

Peter Marti, Orlando Monsch, Massimo Laffranchi: Schweizer Eisenbahnbrücken. uff Hochschuèlvolaag AG, 2001, ISBN 3-7281-2786-8

Weblinggs ändere

Commons: Rheinbrücke Hemishofen – Sammlig vo Multimediadateie

D Baanlinniè Etzwilè – Singè: Bau un Yweihig

Einzelnõchwys ändere

↑ Eifachi Aafrõg Peter Wildberger vum 17. Novembèr 2004 bedräffend Zuèkumpft vo dè Ysèbaalinniè Etzwilè-Singè; Frauèfäld, 11. Januar 2005 (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/161.78.2.130
↑ Schaffhauser Magazin 1990/1, S. 83/84; Recherchè vom Oberscht Christian Birchmeier, Armeefüürungsschtab Militärhischtorischer Diènscht BiG.

Di nögscht Brugg flussufwärts:
Strassenbrücke bei Hemishofen

Bruggene öber de Rhy

Di nögscht Brugg flussabwärts:
Rheinbrücke Diessenhofen–Gailingen

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rheinbrücke_Hemishofen_(Eisenbahn)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Eifachi Aafrõg Peter Wildberger vum 17. Novembèr 2004 bedräffend Zuèkumpft vo dè Ysèbaalinniè Etzwilè-Singè; Frauèfäld, 11. Januar 2005 (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/161.78.2.130

[2] Schaffhauser Magazin 1990/1, S. 83/84; Recherchè vom Oberscht Christian Birchmeier, Armeefüürungsschtab Militärhischtorischer Diènscht BiG.

[1]

[2]