Seegfrörni

Von ere Seegfrörni redt me, wänn en ganze See so tick zuegfroren isch, das me ohni Gfaar druff chan umelaufe. Das chunt nu ganz sälte, i extrem chalte Winter vor. Seegfrörni isch en hochalemannische Begriff, wo in de Schwiz brucht wird. Desäb Usdruck isch erscht im Jahr 1963 in de Dude ufgnaa worde.

De Bodesee, wo zum Tail zuegfroren isch, im Februar 2005 i de Nöchi vom Rohrspitz (Fuessach).

Im Süde vu Tüütschland und im Weschte vu Öschteriich nennet se dees uf bodeseealemannisch Seegfrörne.

Zürisee

Dialäkt: Züritüütsch

De Zürisee isch sit 1223 föifezwänzg mal ganz zuegfrore: 1223, 1259, 1262, 1407, 1491, 1514, 1517, 1573, 1600, 1660, 1684, 1695, 1709, 1716, 1718, 1740, 1755, 1763, 1789, 1830, 1880, 1891, 1895, 1929 und 1963.

Seegfrörni, wo berichtet worre sind

Seegfrörni 1880 vor Wolishofe am Zürisee

Seegfrörni bi Züri 1891

Seegfrörni 1364

In ere Chronik us em 15. Jahrhundert wird prichtet, dass de Zürisee im Winter 1363/64 zuegfrore segi:

«do ward der winter als kalt das der zürich se über fror als vast da man dar über gieng und reit wo man welt mit geladnen karren und schlitten darüber fuor»

S Iis isch no bis am Karfriitig plibe, und isch dänn innerhalb von eim Tag vollständig gschmulze, so dass am Aabig vor Ostere nüt me devoo z gsee gsii segi.

Seegfrörni 1880

Uf em zugefrorene Zürisee waret 1880 Masse vu Besuecher.

Seegfrörni vu 1963

Die letschti Seegfrörni vo 1963 isch äs grosses Eräignis gsii. Am 1. Februar hät d NZZ gmäldet, me chön uf der Iistecki umelauffe, und scho am gliiche Namitag isch e Schuelklass us Rapperschwil druff go schliifschüendle. Bis zu 150'000 Lüüt sind am Sunntig druff uf em See underwägs gsii. D Iistecki hät no bis am 7. März aneghebet, nachane isch si z tünn worde und hät me hät nüme dörfe druffstaa.

Bodesee

Dialäkt: Ùndertòggeborg

Dass de Bodesee im Januar oder Februar ganz zuegfrüüre cha, mue scho de Herbst zimli chüel sii und ab em November mues es iis-chalt werde und d Biise mue biständig öber längeri Zit bloose, aber nie ase, as de See z starch ufgwüelt werd.

Seegfrörne 1963 vum Bodesee

De Bodesee isch sit 1077 öppe achtzee mol zuegfroore; die letschtemol i de Joore 1795, 1830, 1880 (tailwiis) und 1963.

Ibberliiferte Seegfrörne

Seegfrörne vu 1963

D Seegfrörne vu 1963 war onne vu de längschte am Bodesee. Am 15. Januar 1963 hot mer am Untersee d Ibberquerung gstattet, am 1. Februar 1963 d Schifffahrt uff em Überlinger See und am 6. Februar 1963 d Fährverbindung vu Merschburg uf Konstanz-Staad eigstellt.

Eisprozession Münsterlingen - Hagnau

D Büschte vum Heilige Johannes, zur Zyt i de Chile vom ehemolige Chloschter z Münschterlinge.

As Festakt werd bin ere Bodeseegfrörne s Bild vom Hailige Johann öber de See trait. 1963 isch si i de fiirliche Iisprozession vom tütsche Hagnau is schwizerischi Münsterlinge trait wore, bi de nöchste Gfrörne goot s Bild wider zrugg uf Hagnau. De Bruuch isch z erstmool för s Joor 1573 bilait. Die baide Ortschafte liget acht Kilometer usenand.

De Reiter ibber de Bodesee

Martin Walser als de Bodeseereiter. Des isch e Brunnefigur in Ibberlinge vum Peter Lenk.

Ebefalls im Joor 1573 isch de Elsässer Pöstler Andreas Egglisberger mit sim Ross öber de zuegfrorni See gritte, da het em schwöbische Dichter Gustav Schwab asen Iidrugg gmacht, as er d Ballade "Der Reiter und der Bodensee" tichtet het. 1963 isch en muetige junge Maa mit sim Töff uf d Iisdeggi, isch aber nie am anderen Uufer aachoo, sondern gelt sitt denn as verschole.

Weblink

 Commons: Gefrorene Seen – Sammlig vo Multimediadateie

• Ein Filmdokument zur Zürcher Seegfrörni von 1963 Fotene, Film, Erinnerige - e Dokumentazion i de NZZ vom 25. Jänner 2013