Tello
Dr Tello (wenn er uf d Wält cho isch, weiss me nit; † öpe 765) isch vo 759 bis 765 als Bischof vo Chur nochegwise.
Dr Tello isch dr Soon vom Victor, wo Präses, also der wältlich Herrscher vo Churräzie gsi isch, und vo dem sinere Frou Teusenda gsi. D Familie vo de Viktoride isch eini vo de früechschte Adelsfamilene vo dr Schwiiz, wo me kennt, und het sid em 6. Joorhundert als Landesherre di wältlechi und di geistlechi Macht im Land Räzie gha.
Au dr Tello isch z Chur Präses und Bischof glychzytig gsi. Ane 760 het er für sys Land es Gsetzbuech useggä, wo der Name Lex Romana Curiensis het. Do drin het är lo ufschrybe, weli Rächt für d Ywooner vo Churräzie bis i d Oschschwiiz gulte hend. Me vermuetet, dr Tello heig au di nöji Bischofskathedraale uf em Hügel vom Hof z Chur afo boue, e dere Stell, wo vorhär en alti Bischofschile us em 5. Joorhundert gstanden isch.
Der Mönch Walahfrid im Chloschter Sanggalle het de Tello i sym Buech Vita sancti Galli erwäänt, und dr Bischof chunt i de Verbrüedrigsbüecher vo de Chlöschter uf der Riichenau und z Pfääfers vor. Ane 762 isch er uf em Konziil vo Attigny gsi.
Für d Gschicht vom Bündnerland het es Dokumänt vom 15. Dezämber 765 en grossi Bedütig, wo der Tello dermit bezügt, ass är us sym Familiepsitz i dr Surselva und a anderne Orte vo Churräzie Hoofgüeter und anderi Sache em Chloschter Disentis schänkt für wenn er gstorben isch.[1] I däre Urkunde – me seit ere s Teschtamänt vom Tello – chunt e ganze Zylete Näme vo Bündner und Sanggaller Dörfer s erschte Mol vor. Me cha läse, wie so es landwirtschaftlechs Guet dozmol organisiert gsi isch; d Schrift verzellt vo verschidene Arte vo Hüüser, vo Hoschtete, Räbbärge, Acherland, Matte und Alpe.[2]