Wikipedia:Umstellig uf alemannischi Stichwerter2

Des isch e Projäktsyte, wu d Frog soll dischpetiert wäre, eb d Artikel in dr Alemannische Wikipedia solle verschobe wäre uf Dialäktstichwerter. En erschte Vorschlag dezue isch scho 2012 diskutiert worde, aber d 2/3-Meehait, wu s dertemool bruucht het, isch nit z stand chuu.

Aaloss

Bishär wäre d Artikel in dr Alemannische Wikipedia unter hochdytsche Stichwerter aaglait, en alemannische Titel wird mit dr Vorlag {{Titel|xy}} im Artikel aazaigt. Dr Läser siit im Artikel nur dr alemannisch Titel, wänn er nit oben in dr URL nooluegt. Erscht wänn dr Lääser uf Bearbeite druckt, wird em iber em Editor dr hochdytsch Titel aazaigt. Derzue wären em Lääser au in dr Kategorie di hochdytsche Artikelnäme aazaigt.

Die Titel-Vorlag isch javaskript-basiert un het regelmäßig massivi Funktionssteerige, wänn bi me Update vu dr MediaWiki-Software ebis an dr Darstellig vum Javaskript gänderet wird. In dr letschte Johr hämer die Steerige chenne leese, zum Dail isch s aber e grooße Ufwand gsii un mer hän uf dr dewiki oder uf meta, aimol gar bi dr Foundation um Hilf mießen aafroge.

Wel die Titel-Vorlag mol wider nimi funktioniert, soll d Diskussion um en Umstellig uf alemannischi Stichwerter wider ufgnuu wäre.

Argumänt pro un contra

Argumänt fir e Umstellig

• Mir sin do di Alemannisch Wikipedia, vu dohär wäre alemannischi Stichwerter konsequänter. Mer chönnt zeige (z.B. alemannische Wikipedianer ùff de., wo no skeptisch ob ere Mitarbeit sin), dass mer ùff Alemannisch nit nùmme über enzyklopedischi Theme cha schryybe, sùndern dass au Stichwörter ùff Alemannisch funktioniere.
• S Broblem vu dr unterschidlige Dialäkt un Schrybwyse hämer jetz scho bim Inhalt vu dr Artikel ùn die Regelige vo Wikipedia:Dialekt hen sich bewäärt, bi dr Umstellig goht s nume um s Stichwort.
• D Kategorie werde scho immer ùff Alemannisch aaglait, ùn sin viil schwieriger z verschiebe wie en Artikel. Einewäg funktioniert s Kategoriesyschtem.
• Di Bairisch Wikipedia zaigt, dass s System Dialäktstichwort + hochdytschi Wyterlaitig funktioniert.
• Grad bi Begriffsklerige wäre alemannischi Stichwerter inträssant, z. B. hän d Burg Husen un d Stadt Hausach natyrli dr nämlig Name, stehn aber unter verschiedene Stichwerter. En ander Byschpel isch Schwyz vs. Schwyz.
• Mir bruuche scho lang au alemannischi Stichwerter, wänn s kai hochdytsch Pendant git, z. B. Seegfrörni, Zibelemärit, Brunsli oder Fasnachtschüechli.
• S git kai Broblem me mit dr Titelvorlag bi Änderige an dr Software.
• D Ladezit vumene Artikel wird schneller, wänn de Titel nit extra generiert werde muess (bi schlächtem W-Lan cha des drei, vier Sekunde goo, bis s Javasklript gladen isch).
• Es git kei Verwirrig mee, wänn de Titel un s Lemma ällewell glych sin. S git zum Byspil immer emol wider neji Benutzer, wu Artikel uffem Dialäkt-Lemma aalege.
• Wänn mer hochdytschi Wyterlaitige aalait, isch d Suechi ùn d Verlinkig ainewäg aifach.
• Copy/Paste vùm Stichwort isch eifacher, wyl mer nit in d Versionsgschicht muess oder Strich uss em URL-Fäld muess lösche.

Argumänt gege ne Umstellig

• S System isch etabliert un bi dr bishärige Benutzer bekannt, e Umstellig chennt (v. a. weniger aktivi) Benutzer irritiere.
• De Läser im dytsche Sprochruum isch ufs hochdytsch Schriftbild trimmt und hed nume Hochdytsch schrybe gleert. S System git e aifachi Orientierig. Zum Byspil werde in dr Kategorie d Artikel uf Hochdytsch aazaigt, eso cha mer si as Autor un as Läser schnäller orientiere, um was es goot.
• S hochdytsch Lemma isch ebbe s ainzig Ainhaitlich, will d Dialäkt und Schrybwyse bi fascht jedem Autor wider andersch sin.
• Bi Personenname akzeptiere mir kei mùndartlichi Name in de Artikel (z.B Gottfried Keller statt „Göpf Chäler“). Des zeigt, dass e dialäktneutrale Sproochregelig Vordeil het.
• Grad fir d Läser us em Elsass blybt e Verbindig vum Dialäktwort zum hochdytsche Wort, wänn au nume iber d URL.
• Bin ere Umstellig bruucht jede Artikel en dopplete Aasatz – aimol mundartlich un aimol hochdytsch (as Wyterlaitig). Mit em jetzige System – hochdytsche Aasatz, mundartliche Titel – hed mr (wie d Schwyzer sage) «de Föifer und s Weggli».
• Me mießt vermuetli alewyl wider Verschiebige vu Artikel mache, wil en (wenig giebte) Autor der Artikel nid scho vu Aafang aa dialäktal «optimal» aasetzt oder wil en Artikel speeter vumene andere starch iberarbaitet wird.
• Vermuetli wäre derno ender doppleti Artikel unter unterschidlige alemannische Stichwerter aaglait.
• E Umstellig wäre ne Hufe Arbet.

Wie sölle alemannschi Stichwörter funktioniere?: Vorschlag zur Ùmsetzig

Wie entscheidet mer über s alemannischi Stichwort?

Syt viile Joor wird ùff de alemannische Wikipedia s hochdütschi Lemma dur e Titelvorlag mit eme alemannische Titel überbländet. De alemannisch Titel dient als Grùndlag für s neui alemannischi Stichwort:

• Fall #1: De Titel wird ohni Änderig überno: Opfinger Wörterbuch > aktuelle Titel „Opfinger Werterbuech“ → Opfinger Werterbuech.
• Fall #2: S hochdütschi Lemma het Zuesätz, wo im Titel nit debi sin. De Zuesatz wird in de Schrybig vùm Autor überno: Ebringen (Markgräflerland) > aktuelle Titel „Ebringe“ → Ebringe (Markgräflerland)
• Fall #3: De Titel isch en ganze Satz. Als alemannischs Lemma wird d Chùrzform überno: Dorfplatz Gelterkinden > aktuelle Titel „E gschützti Gälterchinder Dorfaasicht“ → Dorfplatz Gälterchinde
• Fall #4: De Titel fängt miteme Artikel aa. D Form ohni Artikel wird überno: Basler Zünfte > aktuelle Titel „D Basler Zümft“ → Basler Zümft
• Fall #5: Wänn meereri alemannischi Stichwörter doppeldütig sin, no wird en Zuesatz dezuegno ùn e Begriffsklärig aaglait, z.B. wie es jetz scho mit „Schwyz“ ùn de alemannische Titel funktioniert: Schwyz (isch ùn blybt e Begriffsklärig); Schweiz > aktuelle Titel „Schwiz“ → Schwiz; Kanton Schwyz > aktuelle Titel „Kanton Schwyz“ → Kanton Schwyz; Bezirk Schwyz > aktuelle Titel „Bezirk Schwyz“ → Bezirk Schwyz; Schwyz (Gemeinde) > aktuelle Titel „Schwyz (Gmeind)“ → Schwyz (Gmeind); Schwyz (Ort) > aktuelle Titel „Fläcke Schwyz“ → Fläcke Schwyz

Kei Änderig git's bi Artikel über Persone, Werch, Organisatione etc, wo nit übersetzt werde (z.B. Der Freischütz, Agenzia Spaziale Italiana). Begriffskläre werde spööter verschoobe oder aapasst.

Bi neue Artikel läit de Hauptautoor s Stichwort fescht. Grad gnau eso, wie de Hauptautor jetz scho über d Schryybig in de Titelvorlag entscheidet. Wänns ekäne Hauptautoor git, dänn gaats nach em Tialäkt und de Schrybwys, won im Artikel hauptsächli pruucht wird. Änderige vùm Stichwort werde nooch Wikipedia:Dialekt handghabt (normalerwys kei Dialäktänderige usser mer übersetz öbis in de lokale Dialäkt oder baut en Artikel massiv uss).

Wyterleitige

Bi jedere Verschiebig wird automatisch e hochdütschi Wyterleitig aaglait. Eso funktioniere alli Links no ùn es ändret sich au bi de Artikelsuech nüüt. Bi neue Artikel wird ällewell au e hochdütschi Wyterleitig gmacht. Alemannischi Wyterleitige werde keini aaglait, die hochdütschi Wyterleitig längt für d Suechfunktion.

Was ändret sich dur e Ùmstellig?

Suechi

• Jetz: Mer muess de hochdütsch Begriff yygee ùn chùnt diräkt oder über e Wyterleitig zum Artikel.
• Nooch ere Ùmstellig: Mer muess de hochdütsch Begriff yygee ùn chùnt über e hochdütschi Wyterleitig zum Artikel. Wemmer de alemannisch Titel kennt chammer de au diräkt yygee.

Artikel aalege

• Jetz: Mer muess en Artikel ùff em hochdütsche Begriff aalege ùn de alemannisch Titel in d Titelvorlag yygee.
• Nooch ere Ùmstellig: Mer muess en Artikel ùff em alemannische Begriff aalege ùn e hochdütschi Wyterleitig aalege.

Links setze

• Jetz: Mer muess en Link ùff de hochdütsch Begriff setze ùn schryybt de alemannisch Begriff devor (z.B. [[Deutschland|Dütschland]]).
• Nooch ere Ùmstellig: Mer cha wyter nooch em jetzige Schema ùff de hochdütsch Begriff verlinke ùn de alemannische Begriff devor setze. Alternativ chammer au diräkt ùff s alemannisch Lemma verlinke (z.B. [[Dytschland]], [[Dytschland|Tüütschland]] etc).

Alemannischi Wyterleitige

• Jetz: alemannischi Wyterleitige sin nit zuegloo.
• Nooch ere Ùmstellig: alemannischi Wyterleitige sin nit zuegloo. Wänn en Artikel verschoobe wird blybt aber e Wyterleitig vùm alte alemannische Lemma ùff s neui alemannischi Lemma.

Verständligkeit vùm Inhalt

• Jetz: De Titel ùn de Teggscht vùmene Artikel sin ùff Alemannisch. En Läser muess andri Dialäkt ùn Schryybige chönne verstoo für en Artikel läse.
• Nooch ere Ùmstellig: S Lemma (ùn demit glychzytig de Titel) ùn de Teggscht vùmene Artikel sin ùff Alemannisch. En Läser muess andri Dialäkt ùn Schryybige chönne verstoo für en Artikel läse.

Kategorie

• Jetz: D Name vo de Kategorie sin ùff Alemannisch. D Artikel in de Kategorie sin ùff Hochdütsch aaglait.
• Nooch ere Ùmstellig: D Name vo de Kategorie sin ùff Alemannisch. D Artikel in de Kategorie sin au ùff Alemannisch aaglait.

Dialäktändrige

• Jetz: Dialäktändrige ùn Ändrige vo de Titelvorlag sin nùmme zuegloo, wemmer en Artikel massiv ussbaut oder in de lokale Dialäkt übersetzt.
• Nooch ere Ùmstellig: Dialäktändrige ùn Verschiebe vùm Lemma sin nùmme zuegloo, wemmer en Artikel massiv ussbaut oder in de lokale Dialäkt übersetzt.

Titel vùm Artikel

• Jetz: De Erscht- oder Hauptautor bstimmt de alemannisch Titel.
• Nooch ere Ùmstellig: De Erscht- oder Hauptautor bstimmt s alemannisch Lemma.

Wie ùn wer verschiebt die 30.363 Artikel?

Zue eme Stichdaag wird s Wikipedia:Artikelverzeichnis aktualisiert (alfabetischi Lischt vo Artikel). Nooch däm Daag werde neui Artikel ùnter eme alemannische Stichwort aaglait, ùn die alte Artikel werde in alfabetischer Reihefolg verschoobe.

Zum Schlùss wird d Titelvorlag mit eme automatische Skript überall ussegno.

Freiwillig für e Verschiebig mälde sich:

1. --Terfili (Diskussion)
2. --Holder (Diskussion)

Wahrschyns cha mer s Ganze au (dail)automatisiere: S wird us em Wikipedia:Artikelverzeichnis e Tabälle aaglait, wu zue allne Artikel s hitig Stichwort stoot. Dezu wird automatisiert dr Inhalt vu dr Titelvorlag im Artikel uusgläse un in die Tabälle yydrait. Deno cha mer vu Hand di neie alemannische Stichwerter durekorrigiere. Am Änd wäre alli Artikel automatisiert no däre Tabälle verschobe.