Adolphe Braun

Dr Adolphe Braun (* 13. Mai 1812 z Besançon; † 31. Dezamber 1877 z Durni) ìsch a frànzeescher Fotogràf gsìì. Ar ìsch dr Grìnder gsìì vu'ma Foto-Unternamma z Durni, wo ìn sinera Zitt sehr beriamt gsìì ìsch un wo a großa Sàmmlung vu Bìlder produziart hàt. Hìttzutàg sìn dia Foto a wartvoll Zignis vu da Làndschàfta ìm 19. Johrhundert.

Dialäkt: Mìlhüüserisch

Lawa

Àls erschter Berüef ìsch dr Adolphe Braun Moler gsìì, ar ìsch ànna 1828 uf Pàris gànga fer lehra güet mola. Ar hàt ànna 1834 si erschta Unternamma grìnda, wo Zeichnunga fer d Ìnduschtrie gmàcht worra sìn.

Ànna 1843 hàt'r vu Pàris uf Milhüüsa gwàndelt, fer ìn d Textilfirma Dollfus-Ausset z schàffa. A pààr Johr speeter, ànna 1847, hàt'r a Àtelier vu Zeichnung uf Stoff z Durni grìnda.

Wo-n-ar d Technick vum Foto-Àbnamma entdeckt hàt, hàt sina Kàrriar a nèia Rìchtung gnumma. Vu Moler ìsch'r Fotogràf worra, ursprunglig fer Modell-Bìlder harstella, àls Hìlf fer zeichna.

Ar hàt si Lawa ìn dr Foto-Ìnduschtrie gewìdmet. Ar ìsch ànna 1877 gstorwa.

D Firma Braun

Ànna 1854 hàt sina Firma s Album Fleurs photographiées, mìt Fotos vu Blüema fer d ìnduschtriella Zeichner, veräffentligt. Dàs Album ìsch àn dr Waltüsstellung vu 1855 z Pàris vorgstellt worra un hàt a großer Erfolg bikumma.

Ànna 1859 hàt dr Braun Zwei Album^[1] L'Alsace photographiée produziart, mìt 120 Fotos vum Elsàss. As ìsch a Gschank fer dr Kaiser Napoléon III. gsìì^[2]^[3] Dàs ìsch a großa Àrwet gsìì, wo zìmlig vìel koschta hàt, àwer 's hàt sìch glohnt, denn dr Adolphe Braun hàt derfer S Kritz vu dr Ehralegion bikumma un ìsch Fotogràf vum Kaiser gnannt worra.

Dr Adolphe Braun hàt sì Unternamma entwìckelt mìt dr Hìlf vu sim Brüeder Charles (1815-1892) un vu sina Seehn Henri (1837-1876) un Gaston (1845-1928). Ar hàt Stereo-Ààsìchta vu da Àlwa produziart. Ìn Pàrtnerschàft mìt mehrera Müsee, hàt'r d wìchtigschta Kunschtstìcker àbgnumma. Sina Mìtàrweiter sìn ìn fremda Lander ganga ge reisa fer Panorama-Bìlder vu da Làndschàfta zruckbrìnga, üs Ditschlànd^[4], Schwitz, Ägypta, usw. S Màterial ìsch sallamols groß un schwar gsìì: großa Fotoàpparat, Kollodiumplàtta un a Labo mìt da notwandiga chemischa Produkta han aui zu dr Reis gheert. D Firma Braun hàt mehrera Technick pràwiart, wia zum Beispiel s Kohladruckverfàhra oder d Koloriarung vu da Bìlder mìt Pigmànta (Sepia, Zeichnakohla, Grìffel). Koloriarta Fotos vu tràditionnella Tracht sìn vum Publikum sehr gschätzt worra, àlso sìn dia Produkta aui wìchtig fer s Gschaft gsìì, aui wenn's mankmol zìmlig kitsch hàt müeßa sìì.

Dr Ditsch-Frànzeescha Kriag vu 1870-1871 hàt aui nèia Thema brocht: d Zersteerunga vum Kriag sìn àbgnumma worra, Propàgànda-Bìlder, zum Beipiel mìt Elsassera ìm Tràcht, sìn produziart worra.

D Firma vum Adolphe Braun hàt sìch güet entwìckelt, mìt Gschafter ìn dr gànza Walt; doch hàt sa ìmmer a Gliichgewìcht zwìscha Quàlität un Rentàbilität müeßa fìnda. Ànna 1876 hàt sa Gald brüücht vu nèia finànziella Pàrtner; àlso ìsch àm 26. Àwrìl 1876 d Firma Braun & C^ie grìnda worra. Dr Suhn Gaston Braun hàt d Leitung vum Unternamma ìwernumma, un mìt dr Hìlf vum Pierre-Louis Pierson un vum Léon Clément, ìsch sa gretta worra.

Ìm 20. Jorhundert ìsch d Firma a Druckarèi worra. Ànna 1980 ìsch sa vu dr ditscha Firma Burda àbkàuift worra.^[5] D Fàwrìk vu Durni ìsch ànna 1988 glart worra un a pààr Monet speeter àbgrìssa.