dr Dramatisch Veräin Züri
Dr Dramatisch Veräin Züri isch e Theaterveräin und e Theatergruppe z Züri gsi. Es het en vo 1866 bis 1984 ggää.
Ane 1866 isch dr Musikalisch-dramatisch Veräin Züri entstande, wo Musig und au Theater gmacht het. D Lokaal, won er ufträtten isch, sind s alte Kasino und s Akzietheater gsi. En öfentlechs Theater het dr Veräin s erschte Mool 1867 im Dorf Unterstrass bi Züri ggää. Scho nach es paar Joore isch dä Veräin wider usenandggange, und d Spiilgruppe het sich vo do aa nume no Dramatische Veräin Züri gseit.
Sit 1896 het dr Dramatisch Veräin im nöie Stadttheater und e Zyt lang au im Pfaue chönne spiile.
Dr Veräin het sech vorgnoo, bsunders Theaterstuck i dr Mundart ufzfüere; drnäbe het er aber au hochdüütschi Stuck ggää. Im 20. Joorhundert het er au öppe Wettbewäärb für nöii Dialäkttheaterstuck gmacht.
Eine, wo im Dramatische Veräin mit sinere Schauspiilerkarriere agfange het, isch dr Emil Hegetschwyler gsi.[1]
Bi de Literarischen Ööbig vom Dramatische Veräin sind vil Dichter us dr ganze Schwiiz ufträtte, so öppe dr Hermann Hesse und d Maria Waser ane 1925, dr Josef Reinhart ane 1926, dr Meinrad Lienert ane 1929, dr Rudolf von Tavel ane 1931 und dr Jakob Stutz ane 1944.
I de zwöite Helfti vom 20. Joorhundert sind em Veräin syni Uuffüerige immer wie weniger woorde, und ane 1984 het er sich uufglööst. D Archyvdokumänt vonnem sind hüt im Stadtarchyv vo Züüri.[2] Im Archyvmaterial, won e ganz e rychi Fundgrueb für s Schwiizer Mundarttheater isch, lyt au d Schrift Geschichte des Dialekt-Theaters der Deutschsprachigen Schwei, wo dr Melchior Dürst 1950 gschribe het.[3]
öppis vo den Uuffüerige
ändere- 1868: De Vikari vom Johann Martin Usteri
- 1871: De Herr Dokter vom August Corrodi
- 1881: Züridütsch vom Wilhelm Fürchtegott Niedermann
- 1882: Wie d’Warret würkt vom August Corrodi
- 1883: Di Alten-n-und di Junge vom August Corrodi
- 1884: Läbedi Bilder vom Leonhard Steiner
- 1886: Edelwyss, es Festspiil zum 20-jöörige Jubileeum vom Veräin, vom Leonhard Steiner
- 1904: Wie’s ä cha gah vo de Emilie Locher-Werling
- 1905: E moderni Familie vom Ulrich Farner
- 1908: Es Sächsilüüte vo de Emilie Locher-Werling
- 1914: Dem Pfläger Bollme si bös Wuche vom Alfred Huggenberger
- 1916: Wer chunt as Rueder? vom Ernst Eschmann
- 1922: D’ Familie Schlumpf vom Emil Sautter
- 1925: Wilhelm Tell vom Friedrich Schiller
- 1925: ’s Mündel vom Emil Sautter
- 1927: De sächzigschte Giburtstag, zum 60-Jöörige vom Veräin, vom Emil Sautter
- 1929: En dunkle Punkt vom Jakob Stebler
- 1931: De Sidebeck vo de Emilie Locher-Werling
- 1934: S’ Teschtamänt vom Hans Guggebüel, Suurländer Verlag
- 1935: En asteckendi Gsundheit vom Jakob Stebler
- 1941: Anno 1291 vom Hans Kriesi[4]
- 1944: s’ Trixli weiss was es will vom Fritz Ritter
- 1946: Psyche AG, Lebensberatung (i dr Mundart-Fassig) vom Walter Marti[5]
- 1954: Winkelgässli 7 vom Noldi Senglet[6]
- 1957: Früelig im Buechehof (i dr Mundart-Fassig) vom bayrische Autor Maximilian Vitus
Fuessnoote
ändere- ↑ Mats Staub: Emil Hegetschweiler. In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 2. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 812.
- ↑ Stadtarchyv vo Züüri: Bestand VII. 197. Dramatischer Verein Zürich
- ↑ Georg Thürer: Melchior Dürst. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- ↑ Reto Caluori: Hans Kriesi. In: Andreas Kotte: Theaterlexion der Schweiz. Bd. 2, 2005, S. 1037.
- ↑ Reto Caluori: Walter Marti. In: Andreas Kotte (Hrsg.): Theaterlexikon der Schweiz. Band 2. Chronos, Zürich 2005, ISBN 3-0340-0715-9, S. 1189.
- ↑ Dr Titel chunt vom Imbergässli 7.