Dr Ersti Bariiser Friide
Dr Ersti Pariser Friide isch z Paris am 30. Mai 1814 noch em Sturz vom Napoleon I. (11. April 1814) gschlosse worde und het vorläufig de Koalitionschrieg, wo men e au Russisch-Dütsch-Französischi Chrieg vo 1812 und 1815 sait, en Ändi gmacht.
D Chriegsparteie
ändereDr Friide isch abgschlosse worde zwüschen em König Louis XVIII. uf dr einte Site und de alliierte Mächt Östriich, Grossbritannie, Preusse und em Russische Riich uf dr andere Site.
Ergäbnis
ändereS Königriich Frankriich het sini Gränze, wo s am 1. Januar 1792 gha het, wider aagnoo und het usserdäm e Deil vom früehnere sardinische Herzogdum Savoye, die früehnere päpstlige Bsitz Avignon und Venaissin und mehreri Gränzdistrikt und Enklave, wo früehner dütsch und belgisch gsi si, überchoo.
Ängland het Malta, Tobago, St. Lucia und Mauritius (Isle-de-France) bhalte, het aber alli andere eroberete französische Kolonie an Frankriich zruggee und au dr Deil vo Haiti (Santo Domingo, die Dominikanisch Republik) wo früehner spanisch gsi isch an Spanie.
Au Schwede het die französischi Insle Guadeloupe und Portugal s französische Guayana wider zruggee. Holland söll under d Herrschaft vom Huus Oranie gstellt und vergrösseret wärde. De dütsche Staate isch d Unabhängigkeit und d Vereinigung dur e föderativs Band zuegsicheret worde, au dr Schwiz ihri Unabhängigkeit und Sälbstregierig. Drgege hätt Italie, usser de Provinze wo Östriich zuefalle wurde, us luter souveräne Staate sötte bestoh. D Schifffahrt uf em Rhii bis ans Meer (jusqu'à la mer) isch für frei erklärt worde, ebeso wie d Schifffahrt uf dr Schelde.
Schlussbestimmige
ändereDr Wiener Kongräss söll die ändgültigi Erledigung vo de vorläufige Bestimmige übernäh.