H/V-Signaalsischteem

S H/V-Sischteem (Haupt-/Vorsignaal-Sischteem) isch è Signaalsischteem vo dè Ysebaan, wo vo 1924 bis 1994 z Dütschland ygsetzt worrè isch. Diè Signaal sin i dè Aafangszit als Formsignal gmacht gsi, mit èm Signalbuèch 1935 sin abaer au entschprechendi Lichtsignaal ygfüürt worrè, diè mittlerwyl d Formsignaal gröschtèdeils vodrängt hèn.

Formsignaal: Haupt- un Vorsignaal

Lichtsignaal: Haupt- un Vorsignaal

Basyrend uff èm H/V-Sischteem sin witeri Signaalsischteem entwicklet worrè. Uff langi Sicht söllet diè beschteendè Haupt- un Vorsignaal durch s Ks-Signalsischteem ersetzt wörrè.

Hauptsignaal (Hp)

È Hauptsignaal übermittlet èm Drybfaarzüügfüürer Halt- bzw. Langsamfaaraawysigè für dè folgendi Streggèabschnitt. S entspricht also im grobè Voglych von èrè Amplè bim Strõßèvokeer mit èm erheblichè Unterschyd, dass è "Faart"-zeigends Signaal jewyls für nu ein Zuug gildet, wòrend è Amplè bi "Grüè" belibbig villi Faarzüüg d Vorbyfaart erlaubt.

Vorsignaal (Vr)

Schu bi mittlerè Gschwindigkeitè sin d Aahaltwäg vo Züüg länger als d Sichtwitti, bsunders bi schlechtem Wettèr odder in Kurvè. È faarendè Zuug könnt also bim Erkennè von èm Haltbegriff nimmi rechtzitig vor èm Signaal zum Stô kõ. Selbscht wenn s Signaal uusreichend wit vor èm Gfõrepunkt uffgschtellt isch, blybt trotzdèmm s Brobleem, dass dè Drybfaarzüügfüürer denn nit weiß, wenn er witerfaarè ka.

Zuè nem Brèmswäg vo 900 m ergit sich è maximali Gschwindigkeit von öppis mee als 160 km/h. Deshalb stôt uff Streggè, welli für 160 km/h zuèglô sin, 1000 m vor èm Haupt- è Vorsignaal, wo im Drybfaarzüügfüürer aazeigt, wellè Signalbegriff er am Hauptsignaal z erwartè hèt. Uff selli Entfernig (nominalè Brèmswäg plus Brèmswägreservè vo 100 m) ka dè Zuug bis zum Hauptsignaal broblemlos zum Stillschtand kô.

Well dè Drybfaarzüügfüürer gegèbenèfalls ab èm Vorsignaal dè Brèmsvorgang yleitè muè, darf s uff kein Fall übbersää wörrè. Deshalb wörd è Vorsignaal i dè Regèl durch Vorsignaaldaflè aakündigt.

Bi Gschwindigkeitè übber 160 km/h wörd s Vofaarè uusicher, well d Wôrscheinlichkeit stygt, dass es Vorsignaal übbersää wörd. Ußerdemm wüürd dè notwendigi Abschtand zwischè Vor- un Hauptsignaal unvohältnismäßig groß wörrè. Deshalb nutzet d Züüg für höcheri Gschwindigkeitè è anders Sischteem mit Übberdrägig vo dè Signaalinformationè diräkt i dè Füürerschtand, die LZB.

Signaalbilder

Hp 0 / Vr 0
Signaalbild	Formsignaal		Lichtsignaal
	Dageszeichè	Nachtzeichè
Hp 0, Halt Als Formsignaal zeigt dè obberè Signalflügel waagrächt nõch rächts, s Lichtsignaal zeigt è roots Liècht odder zwei rooti Lièchter waagrächt nebbènand, s Nachtzeichè vom Formsignaal zeigt è roots Liècht. S Signaalbild Hp 0 mit eim Liècht kunnt bi eifachè Hauptsignaal vor (meischtens Blocksignaal). Isch es Hauptsignaal mit èm Lichtschpèrrsignaal kombinyrt (diè meischtè Hauptsignaal innerhalb von èm Baanhoof), zeigt s Signaalbild Hp 0 mit zwei rootè Lièchter. Dè Unterschyd isch hüt ohni Bedütig, da Hp 0 nõch èm aktuellè Signaalbuèch Halt für Züüg un Rangyrfaartè vorschrybt. Früèner abber hèt Hp 0 nu „Halt für Zuugfaartè“ bedütet. S hèt s Signaal Hp 00 (zwei rooti Lièchter waagrächt nebbènand) exischtyrt, welles „Halt für Zuug- un Rangyrfaartè“ bedütet hèt. S ehemoligi Hp 00 findet mo hüt no i dè meischtè Baanhööf mit elegtromechanischè Stellwärk, Relaisschtellwärk sowiè älterè elegtronischè Stellwärk. D Umschtellig uff Hp 0 mit eim rootè Liècht würd èn uffwändigè Umbau vo dè Relaisaalaagè erforderè, ohni nennenswertè Nutzè z bringè. Mit dè Bekanntgaab Nummer 18 vom Signalbuèch isch dè Haltbegriff Hp 0 im Johr 2006 au uff Schutzsignaal uusdeent worrè.
Signaal Vr 0, Halt erwartè Dè Zuug muè brèmsè un vor èm aakündigtè Haupt- bzw. Schutzsignaal aahaaltè. Formsignaal S Formsignasl zeigt bi Dag è rundi senkrächti Schybè un, wenn vorhandè, drunter èn senkrächt nõch unnè zeigendè Pfiil. S Nachtzeichè vom Formsignaal bschtôt us zwei gäälè Lièchter nõch rächts stygend; im Gebièt vo dè vormoligè Dütschè Rychsbaan allei nu us eim gäälè Liècht. Lichtsignaal S Lichtsignaal zeigt zwei gääli Lièchter nõch rächts stygend.
Hp 1 / Vr 1
Signaalbild	Formsignaal		Lichtsignaal
	Dageszeichè	Nachtzeichè
Hp 1, Faart Als Formsignaal zeigt dè oberi Signaalflügel schrääg nõch rächts uffwärts, s Lichtsignaal un s Nachtzeichè vom Formsignaal zeigt è grüès Liècht. Dè Zuug darf am Hauptsignaal mit dè im Faarblaan zuèglôènè odder durch èn Gschwindigkeitsaanzeiger aazeigti Gschwindigkeit vorbyfaarè.
Signaal Vr 1, Faart erwartè Dè Zuug bruucht vor èm aakündigtè Hauptsignaal nit aazhaaltè un ka mit dè zuèlässigè Högschtgschwindigkeit witerfaarè. Formsignaal Bim Formsignaal lyt diè rund Schybè waagerächt, isch also nimmi sichtbar. Isch èn Zuèsatzflügel vorhandè, zeigt er senkrächt nõch unnè. S Nachtzeichè vom Formsignaal bschtôt us zwei grüèni Lièchter nõch rächts stygend; im Gebièt vo dè vormoligè Dütschè Rychsbaan allei nur us eim grüènè Liècht. Lièchtsignaal S Lièchtsignal zeigt zwei grüèni Lièchter nõch rächts stygend.
Hp 2 / Vr 2
Signaalbild	Formsignaal		Lièchtsignaal
	Dageszeichè	Nachtzeichè
Hp 2, Langsamfaart Als Formsignaal zeiget zwei Signaalflügel schräg ncõh rächts uffwärts, s Lichtsignaal un s Nachtzeichè vom Formsignaal zeiget è grüèns un senkrächt drunter è gääls Liècht. Dè Zuug darf am Hauptsignaal vorby faarè un dè nõchfolgendè Weichèberych mit èrè Gschwindigkeit vo 40 km/h passyrè, wenn nit im Faarblaan è höcheri Gschwindigkeit bis högschtens 60 km/h zuèglô isch odder è nidrigeri Gschwindigkeit wiè 40 km/h vorgschribbè isch odder diè abwychendi Gschwindigkeit durch Gschwindigkeitsaazeiger addressyrt wörd. Isch è Gschwindigkeit vo mindeschtens 70 km/h möglich, wörd abber immer s Signaalbild Hp 1 zeigt.
Signal Vr 2, Langsamfaart erwartè Dè Zuug muè vom aakündigtè Hauptsignaal aa langsam faarè (wenn nit andersch aagään 40 km/h). Formsignaal Bim Formsignaal stôt diè rund Schybè sènkrächt, dè Flügel zeigt schrääg nõch rächts abwärts. S Nachtzeichè vom Formsignaal bschtôt us eim gäälè Liècht un nõch rächts stygend è grüèns Liècht. Im Gebyt vo dè ehemôligè Rychsbaan us eim grüènè Liècht un nõch rächts stygend è gääls Liècht. Lièchtsignaal S Lièchtsignaal zeigt è gääls Liècht un nõch rächts stygend è grüèns Liècht.

Hauptsignaal

Nit jeddes Hauptsignaal isch für alli drei Signaalbegriff ygrichtet. Möglich sin d Kombinationè:

• Hp 0 odder Hp 1,

• Hp 0 odder Hp 2,

• Hp 0 odder Hp 1 odder Hp 2.

Vorsignaal

Ortsfeschti Formvorsignaal sin grundsätzlich stellbar, si wörred (hützudaag) generell durch Elegtromotorè odder Muskelchraft mechanisch bewegt.

S Formvorsignaal hèt als Dageszeichè è kreisrundi gääli Schybè mit schwarzem Raamè un wyßem Rand un èm Durchmessèr vo 100 cm, bi Wärtervorsignaal 55 cm. Unter sellerè Schybè ka sich èn Zuèsatzflügel befindè. Dè Flügèl isch gääl mit schwarzem Raamè un wyßem Rand, im Gebièt vo dè vormôligè Dütschè Rychsbaan ka dè Flügel au no wyß mit rotem Rand sy (älteri Variantè).

Je nõch betryblicher Situation ka s Formvorsignaal technisch uff beschtimmti Signaalbilder feschtglait sy, meischtens Vr 0/Vr 1 odder au Vr 0/Vr 2 odder nu Vr 0. È mit Warnschtellig Vr 0 feschtglaites Formvorsignaal ka byschpillswys d Yfaart in è Stumpfgleis signalisyrè, wo am Ènd s Schutzsignaal Sh 2 stôt; spòteschtens dört isch d Faart immer z Ènd. Jedes Formvorsignaal ka mindeschtens Vr 0 aazeigè.

Bi Formvorsignaal, wo übber m Gleis montyrt sin, an èrè Signaalbrugg odder èm Signaaluusleger, isch dè Flügel übber dè Schybè. I dè Braxis git s keini übber m Gleis montyrtè Formvorsignaal mee.

Nachtzeichè vo Formvorsignaal sin zwei nõch rächts stygendi Lièchter i dè Farbè gääl un/odder grüè. Bi einzeln gschtelltè Vorsignaal im Gebièt vo dè ehemõligè Rychsbaan ka bis uff witeres au nu ei Liècht in gääl odder grüè zeigt wörrè.

Um Signalverwechslungen z vomydè, bschtôt s Nachtzeichè vom Signasl Vr 2 im Berych vo dè vormôligè Dütschè Rychsbaan sit 1959 us eim unterè grüènè un eim obberè gäälè Liècht.

Bim Hl- un Ks-Signaalsischteem git s keini bsunderè Vorsignaalbegriff. Hl-Vorsignaal zeiget d Signalbegriff Hl 1, 4, 7 odder 10, Ks-Vorsignaal d Begriff Ks 1 odder 2 allèfalls in Vobindig mit èm Gschwindigkeitsvoraazeiger Zs3v.

Lichtvorsignaal vom H/V-Sischteem exischtyrè im Gebièt vo dè ehemǒligè Dütschè Rychsbaan nimmi, eventuell vorhandni Signaalschirm zeiget Signalbegriff vom Hl-Sischteem.

Formsignaal

I dè Aafangszit hèt s H/V-Sischteem uusschlièßlich aus Formsignaal bschtandè. Formsignaal hèt s grundsätzlich in zwei Variantè gää, wo sich dõrin unterschiddè hèn, ob s Langsamfaart Hp 2 bezièhigswys Langsamfaart erwartè Vr 2 aazeigè hèt könnè. Wo Hp 2 odder Vr 2 nötig gsi isch, hèt è Hauptsignaal zwei Flügel un s Vorsignaal èn Zuèsatzflügel kaa.

Lichtsignaal

Ab 1928 sin vo dè Rychsbaan Lièchtsignaal teschtet worrè, wo di glychè Begriff wiè d H/V-Formsignaal aazeigè hèn könnè. Dõby hèn si nu diè uff eim Schirm voeintè Lampè vo dè Formsignaal-Nachtzeichè bruucht un sin somit ohni mechanisch bewegti Signaalkomponentè uuschõ. Sell hèt zum einè dè Wartigsuffwand vorringeret, vo allem abber hèt s dè Wegfall vo langè mechanischè Stellseil bewürkt, diè für s entfernti Stellè vo Formsignaal benötiget worrè sin, well si elegtrisch gschtellt wörrè hèn könnè.

1935 hèt mo selli Lièchtsignaal i s Signaalbuèch ygfüürt, d Vowendig isch bis zum Ènd vom Zweitè Weltchrièg allerdings beschränkt blibbè. Für Lichthauptsignaal sin im Lauf vo dè Zit voschidni Bauformè entschtandè, wo sich hauptsächlich i dè Aaordnig vo dè Lampè un dè Aazeigèmöglichkeit vo zuèsätzlichè Signaal unterschiddè hèt.

Bauformè

S eifachschte Hauptsignaal ka nu d Begriff Faart (Hp 1) un Haalt! (Hp 0) aazeigè un findet hauptsächlich als Blocksignaal Vowendig.

Witeri Tùpè sin durch vo Zuèsatzsignaal entschtandè, wo hüüfig am glychè Mascht wiè s Hauptsignaal montyrt sin.

Voeinigung vo Haupt- un Spèrrsignaal uff eim Schirm

Well d Signaalbegriff von èm Hauptsignal grundsätzlich nu für Zug- nit abber für Rangyrfaartè galtet, isch in Baanofsberych oft è zuèsätzlichs Spèrrsignaal unter èm Hauptsignaal montyrt, wo dè Begriff „Haalt! Faarvoboot!“ (Sh 0) d Yfaart i dè folgende Abschnitt au für Rangyrfaartè untersait. Um selli hüüfigi Doppelig z vomydè, isch dè Signaalschirm vom Hauptsignaal um d Begriff von èm Schutzsignaal erwitert worrè: S Hauptsignaal isch nu mit èm us Hp 0 un Sh 0 kombinyrtè Signalbegriff Hp 00 (zwei roti Lièchter nebbènand) i dè Laag, è Faarvoboot für Rangyrfaartè uuszschprechè. Ebbèso hèt mo s absolute Faarvoboot für Rangyrfaartè durch d Aazeig vom Signaalbegriff Hp 0 (Halt) un Sh 1 (Faarvoboot uffghobè) uffghobè wörrè könnè, wo im Grund d Bedütig Haalt für Zuugfaartè! Rangyrè erlaubt hèn.

Voeinigung vo Haupt- un Ersatzsignaal uff eim Kompaktschirm

Glyches giltet für s ebbèso oft zuèsätzlich am glychè Mascht aabrocht Ersatzsignaal (Zs 1), wo d Vorbyfaart an èm Haalt!-zeigendè odder gschtörtè Hauptsignaal erlaubè ka. Sellem sinni dreieckig aagordnetè Lampè sin ebbèso i dè Signaalschirm vom Hauptsignaal integryrt.

È witeri Variantè stellet diè sognanntè Kompaktsignaal dar, welli diè immer umfangrycher worrenè Optikè vo dè Hauptsignaal standardisyrt un neu gordnet hèn. Bi sellè Schirm sin d Positionè vo dè Lampè immer glych gsi, unabhängig devô, welli Signaalbegriff s Signal aazeigè hèt könnè un ob d Lampè vo demm hèr alli vorhandè gsi sin odder nit.

Bi Lichtvorsignaal git s kei großi Unterschyd, am uffälligschtè isch villicht no d Kompaktform, welli im Gegèsatz zu dè nõch rächts gneigtè Orginalform mit aagschrägtè Eggè us eim eifachè rächteckigè Signaalschirm bschtôt.

Weblinggs

 Commons: Ysebaasignaal z Dütschland – Sammlig vo Multimediadateie

• Haupt-/Vorsignaal bi stellwerke.de
• Hp system uff Wolfgang Meyenberg's Homepage (englisch)

Einzelnõchwys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „H/V-Signalsystemt“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.