Lischtè vo musikalischè Sûmbòl

Diè Lischtè söll è Übbersicht übber diè hütt gebrüüchlichè Simbole i dè Musig biètè.

Notèsischtem

	Notèsischtem Grundlegends Sischtem, bschtoot us füüf Notèlinniè, i wellem d Notè ytrait wörred.
	Hilfslinniè Kurzi Zusatzlinniè, welli bruucht wörred, wenn è Notè ußerhalb vo dè Notèlinniè lyt.
	Taktschtrich Taktschtrich trennet 2 Täkt.
	Doppeltaktschtrich Doppelti Taktschtrich trennet 2 Abschnitt von èm Stuck.
	Schlussschtrich Dè Schlussschtrich markyrt s Ènd vom Stuck.
	Gstricheltè Taktschtrich Dè gstrichelte Taktschtrich wörd vowendet, um langi Täkt in logischi Abschnitt z unterteilè.

Schlüssel

→ Hauptartikel: Notenschlüssel

	Violynschlüssel (G-Schlüssel) Dè Mittelpunkt vo dè Spiraalè markyrt d Linniè odder dè Zwischèraum, wo èm Ton G übber m mittlerè C zuègordnet isch. Normalerwys isch sell diè zweit Linniè vo unnè. S mittlere C kunnt i sellem Fall uff dè erschtè Hilfslinniè unter m Sischtem z ligè.
	Altschlüssel (Braatschè- odder C-Schlüssel) Dè Mittelpunkt vom Schlüssel markyrt d Linniè odder dè Zwischèraum, wo im mittlerè C zuègordnet isch. Normalerwys isch sell diè mittlere Linniè. Desell Schlüssel wörd für d Viola vowendet.
	Bassschlüssel (F-Schlüssel) Dè Punkt am Ènd vo dè Schleifè markyrt d Linniè odder dè Zwischèraum, wo èm Ton F unter m mittlerè C zuègordnet isch. Normalerwys isch sell diè zweit Linniè vo obbè. S mittlere C chunnt in sellem Fall uff dè erschtè Hilfslinniè übber m Sischtem z ligè.
	Neutrali Schlüssel Neutrali Schlüssel wörred für ungschtimmti Instrumänt vowendet (Perkussion), woby jedi Linniè un jedè Zwischèraum eim Inschtrumönt zuègordnet isch. Wenn nu ei Inschtrumänt notyrt wörrè soll, cha au nu ei einzelni Linniè gschribbè wörrè, uff dèrrè denn d Notè gschribbè sin.
	Gschweifti Klammerè (Akkolade) Vobindet zwei odder mee Stimmè, wo glychzitig gschpillt wörred (z. B. rächti un linki Hand bim Klavyr, Orcheschter etc.)

Notè un Pausè

	Doppelti Notè / Pausè
	Ganzi Notè / Pausè
	Halbi Notè / Pausè
	Virtelnotè / Virtelpausè
	Achtelnotè / Achtelpausè
	Sechzehntelnotè / Sechzehntelpausè
	Paus übber meereri Täkt Wörd in meererè uffenandfolgendè Täkt pausyrt, wörd sell durch èn dickè waagrächtè Strich aazeigt, übber dem d Aazaal vo dè Takt vomerkt wörd.
	Verlängerti Notè Èn röchts nebbè dè Notè platzyrtè Punkt (Obacht: Abgrenzig zum Staccato) volängeret selli um d Hälfti vo irem Wärt. È punktyrti Virtelnotè entschpricht dômit bspw. nit zwei Achtel, sondern drei. Stönn zwei Pünkt nebbè einerè Notè, wörd selli um drei-virtel (also um d Hälfti un zuèsätzlich no eimoll um è virtel) vo irem Wärt volängeret. Pausè wörred i dè glychè Wys punktyrt.
	Balchè Schwarzi Balchè zwischè dè Notèhäls vo Achtel, odder Notè mit gringerem Wärt, wörred äquvivalent zuè dè Fäänlè ygsetzt. Selli Art vo dè Zämmèfassig diènt dè optischè Gliderig (rhythmisch un/odder dinamisch) vo dè Notè.

Vosetzigszeichè

	Chrütz (Erhöhigszeichè) Macht d Notè um èn chromatischè Halbdònschritt höcher. I dè Klavyrnotation wörd è Taschtè nõch rächts gruggt. Uus c wörd cis, uss d → dis, e → e-is, f → fis, g → gis, a → a-is, h → his.
	B (Ernidrigungszeichè) Macht d Notè um èn chromatischè Halbdònschritt nidriger. I dè Klavyrnotation wörd è Taschtè nõch links gruggt. Uss c wörd ces, uss d → des, e → es, f → fes, g → ges, a → as, h → b.
	Doppelchrütz (Doppelti Erhöhig) Macht d Notè um zwei chromatischi Halbdònschritt höcher. I dè Klavyrnotation wörred zwei Taschtè nõch rächts gruggt. Dè Notè wörd è "-isis" aaghängt. Statt dè Taschtè c müèst denn d aagschlagè wörrè; namentlich abber "cisis".
	Doppel-b (Doppelti Ernidrigig) Ernidrigt d Notè um zwei chromatischi Halbtònschritt. I dè Klavyrnotation wörred zwei Taschtè nõch links gruggt. Dè Notè wörd è "-eses" aaghängt
	Ufflösigszeichè Löst für sellè Takt s vorhèrgehendi Vor- bzw. Vosetzigszeichè uff.

Vorzeichè

Mit Uusnaam vo C-Dur un a-Moll hèt jeddi Dònart è bschtimmti Aazaal vo Vorzeichè. Si wörred hinter dè Schlüssel gsetzt un gelted, solang kei dònartlichi Änderig erfolgè duèt, odder s zum Ysatz vo Ufflösigszeichè chunnt, für alli Dön vom beschtehendè Linnièsischteem.

	Erhöhigs-Vorzeichè (Dõ am Bsp. cis-Dur un a-is-Moll) D Vorzeichè wörred im Quintabschtand notyrt (fis - cis - gis - usw.).
	Ernidrigungs-Vorzeichè (Dõ am Bsp. vo ces-Dur un as-Moll) D Vorzeichè wörred im Quintèabschtand (absi) notyrt (b - es - as - usw.).

Taktaagaabè

D Taktaagaab git aa, wi vill Notèwärt in eim Takt zämmègfasst wörrèd.

	Spezifischi Taktvorschrift Diè unter Zaal git dè Wärt vom Grundschlag als entsprèchendi Notè aa un diè ober d Aazaal vo dè Grundschläg. Im nebbèstehendè Byschpill cha jeddè Takt Notè im Wärt vo drei Virtelnotè ynää.
	Spezièlli Taktvorschrift Selli spezièlli Taktvorschrift repräsentyrt s 4/4-Taktmaß.
	Alla breve Selli spezièlli Taktvorschrift repräsentyrt s 2/2-Taktmaß.

Tempoaagaabè

Zu dè allgemeinè Aagaab vom Tempo vo Stüggle dièned folgendi Vorschriftè un müèn nõch eigenem Gfüül umgsetzt wörrè:

accelerando	schneller wörrè
adagio	langsam
allegro	munter
allegretto	è weng wènniger munter wiè allegro, lèbhaft
andante	gehend
andantino	è bitzeli flotter als andante
a tempo	zrugg zum urschprünglichè Tempo
calando	ruhigeres Tempo
calmo	ruhiges Tempo
largo	breites Tempo, ergo langsam
lento	langsam
morendo	sterbend
presto	eilig, schnell
rallentando	langsamer wörrè
ritardando	langsamer wörrè
ritenuto	Tempo zruggnää
rubato	freies Tempo
tempo giusto	Normaltempo
vivo	schnell
	Metronomaagaabè Zu dè präzisè Aagaab vo dè Gschwindigkeit vo Stügglè bschtòt drübber usè d Möglichkeit, d Metronomschlagzaal (am Aafang vom Stugg aagschribbè) gnau feschtzlegè. D Zaal bschtimmt d Aazaal vo dè Notè (dõ: Virtelnotè) i dè Minutè.

Dûnamik

→ Hauptartikel: Dynamik (Musik)

Witeri Aagaabè zu dè Geschtaltig vo Musigstugg, bsunders vo dè Intensidät un Lutschtärki:

	pianopianissimo so lyslig wiè möglich.
	pianissimo zimli lyslig.
	piano lyslig
	mezzopiano è bitzeli lyslig
	mezzoforte è bitzeli lut
	forte lut
	fortissimo seer lut
	fortefortissimo so lut wiè möglich
	sforzando betònt luti Notè odder Akkord
	fortepiano lut aafangè, denn sofort lyslig
	crescendo luter wörrè
	decrescendo ("diminuendo") lysliger wörrè
allegramente	lèbhaft
appassionato	liidèschaftlich
brio	schwungvoll
buffo	komisch
con anima	animyrt, lèbhaft
concitato	uffgregt
con forza	mit Chraft
con moto	bewegt, mit Bewegig
dolente	jõmerè
doloroso	schmèrzlich
energico	enèrgisch, chraftvoll
espressivo	uusdruggsvoll, mit Uusdrugg
funebre	trùùrig
grazioso	aamuètig, graziös
leggiero	lycht, locker
lugubre	düschter
maestoso	erhaben, majestätisch
mosso	bewegt
pesante	schwer, wuchtig
risoluto	entschlossè, resolùt
scherzando	scherzhaft
sereno	heiter
serioso	ernschthaft
soave	sampft
sostenuto	getragè, gedeent
tenerezza	zart
tranquillo	ruhig
vigoroso	chraftvoll

→ Hauptartikel: Liste der musikalischen Vortragsbezeichnungen

Artikulation

→ Hauptartikel: Artikulation (Musik)

	Staccato Kurzes "Abstòßè" vom Dòn. Dön wörred kürzer gschpillt als normal (üblicherwys öppè um d Hälfti kürzer) - Dè Rescht vum Taktmaß isch stumm, abber rhûthmisch wûrksam.
	Staccatissimo Scharfes Abstòßè vo dè Dön. No kürzer als Staccato, ergo um mee wiè d Hälfti - vogrößert dè Abschtand zum Folgedòn.
	Akzent Selli Notè wörd luter un dütlicher aagschpillt als die Umgebendè, um selli in irer dûnamisyrendè Bedütig z betonè.
	Tenuto Langè Dòn, voringert dè Abschtand zum Folgedòn durch längeres Uushaaltè.
	Fermate Volängert è Notè odder Paus übber iren vorgschribbenè Zitwärt usè. D Duèr vom ghaaltenè Dòn lyt im Ermessè vom Dirigènt bzw. vom Interpreet.
	Legato Bindè vo dè Dön, d. h. es git kei Unterbrechig zwischè dè Dön. Meischtens bi zwei nebbènand ligendè Dön odder Dön uff dè glychè Dònhöchi vowendèt.

Luèg au

• Lischtè vo dè musikalischè Vortragsbezeichnigè

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Liste von musiklischen Symbolen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch von musiklischen Symbolen&action=history do z finde.