Revolutione vo 1848
| D Revolutione vun 1848 |
|---|
| Vorgschicht |
| Fronkrich |
| Bi d Habsburger |
| Im ditsche Bund |
| Di Badisch Revolution |
| Z Italie |
| De polnisch Ufstond |
| Ergebnis |
D 48er Revolution, au bekannt als Früehlig vo de Natione oder Johr vo de Revolutione, isch ä Reihe vo Revolutione z Europa gsi, wo mit de französische Revolution im Februar 1848 z Paris aagfange het un bald uf de Rescht vo Europa überegschwappet sin.
Gründ und Vorgschicht
ändereDiä Revolutione sind d Konsequenze von ere Reihe vo soziale und politische Veränderige i de erschte Hälfti vom 19. Johrhundert gsi. I de Politik hend sowohl d bourgeoise Reformer wie au di radikale Politiker d Regierigsform de veränderete Umständ welle apasse. I de Gsellschaft hend technologischi Neuerige noii Lebensumschtänd für d Arbeiter gschaffe und di volkstümlichi Press ä nois politischs Sälbschverschtändis gschaffe. Noii Ideeä wie Nationalismus und Sozialismus sind populär worde. De Dropfe wus Fass zuem überlaufe brocht hed, sind Misserntä und wirtschaftligi Rückschläg gsi, wu e Hungersnot under de Bure un em stedtische Proletariat zur Folg gha het.
Verlauf
ändere
S Ergebnis isch ä Welle vo Revolutione gsi, wo sich über Europa usbreitet und noii Hoffnig für di liberale Reformä bis noch Brasilie brocht het. Dr Uftakt isch 1847 in dr Schwiiz bassiert, wo s einzige europäische Land gsi isch, wo in dere Ziit die liberal-nationale Ideä nochhaltig verwirklicht worde si.
Länder wo nid oder kuum betroffe gsi si
ändereIn Europa hend 1848 Grossbritannie, Holland, Serbie, Pole und Russland kei Revolution erlebt.
Pole
ändereZ Pole, wo dr westlig Deil drvo vo de Preusse, dr östlig vo de Russe und dr Süde vo Östriich beherrscht worde si, het s in de obere Klasse vil Unzfriideheit ge und scho 1846 hai d Nationaliste für Unruehe gsorgt.[1] Au hai vili Pole d Revolutione in andere Länder understützt, wie dr General Józef Bem und dr Henryk Dembinski, won e polnische Division kommandiert het, die z Ungarn. Im preussische Pose het d Regierig s Entstoh von ere bewaffnete Miliz zerst understützt, wo aber d Angst vor Russland chliiner worden isch und die Miliz e Gfohr für die preussisch Herrschaft hätt chönnte wärde, het se se underdruckt. Östriich het z Galizie, so wie e Generation vorhär d Preusse z Pose, d Buure emanzipiert, wo so as Ukrainer es sehr vil chliiners Interässi an ere national-polnische Revolte gha hai.[2] Em Widerstand in de Stedt hai d Östriicher militärisch und politisch es Ändi gmacht, under anderem mit eme Bombardement vo Krakow im April und vo Lembärg im November 1848, und denn hai si Krakow au no si semi-autonome Status wäggnoh.[3]
Russland
ändereZ Russland het es no kei richtigi bürgerligi und proletarischi Klasse gha, wo sich organisiert und Masseversammlige gmacht hend zum e Revolte chönne azettle.
Grossbritannie
ändereUf de britische Insle het d Mittelklass mit de Reformakte vu 1832 s Stimmrecht übercho und isch so befriidiget worde. D Tätlichkeite, d Gwalt und Petitione vo de Chartiste Bewegig isch mit de Petition vo 1848 zum ene End cho. D Abschaffig im Jahr 1846 vo de gschützte Landwirtschaftstarif, "Chorn Stüüre" gnennt, het dr proletarisch Iifer entschärft. Au z Irland hed es kei Revolution ge, da dor wege d Hördöpfelknappheit vell Lüüt händ müesse hungere und sterbe und alli Versuech sich z organisiere wie währed dr Jung Irländer Rebellion 1848 si vo der änglische Regierig unterbunde worde si.
USA
ändereD USA isch vo dene europäische Revolutione recht isoliert gsi und hend nüüt mitbecho, wil si selber beschäftiget gsi sind mit ihrne eigete wachsende soziale Problem. Nach em Summer vo de Revolutione in Europa isch i de USA en Kandidaat vo de Free Soil Party zum President gwehlt worde.
Skandinavie und d Schwiiz
ändereDie skandinavische Staate si kuum betroffe gsi, und d Schwiiz het scho im Johr vorhär mit em Sonderbundschrieg ihri soziale und politische Problem chriegerisch glöst und 1848 dr neu nationali Konsens in ere neue Verfassig zum Gsetz gmacht, wo dr modern Bundesstaat begründet het.
Folge
ändereAu wän di umittelbare Ergebnis vo de Revolutione nume churzfrischtig gsi sin, het de Früehlig vo de Natione grosse Iifluss uf d Gschicht vo dr zweite Helfti vom 19. Jahrhundert gha.
Dr Alexis de Tocqueville het i sine Recollections bemerkt, dass: "d Gsellschaft in zwei Teili uftrennt worde isch: Diä wu nüüt hend usser s gmeinsamä Verlange, und diä wu alles hend und dur de Terror zämmegschlosse sind, wo si gmeinsam usüebe."
Nowiis
ändere- ↑ Dr Ardikel "Poland" in Microsoft® Encarta® Encyclopedia 99. © 1993-1998 Microsoft Corporation. All rights reserved.
- ↑ Dr Ardikel "Poland" in Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2009.
- ↑ Robert Bideleux, Ian Jeffries, A History of Eastern Europe: Crisis and Change, Routledge, 1998, S.185
Litratur
ändere- IG Metall Verwaltungsstelle Offenburg, Distel Verlag: Brot ist Freiheit, Freiheit Brot 1991 ISBN 3-923208-27-8 (uf hochdütsch)
- Breunig, Charles (1977), The Age of Revolution and Reaction, 1789 - 1850 ISBN 0-393-09143-0 (uf Änglisch)
- Jones, Peter (1981), The 1848 Revolutions (Seminar Studies in History) ISBN 0-582-06106-7 (uf Änglisch)
- Robertson, Priscilla (1952), Revolutions of 1848: A Social History ISBN 0-691-00756-X (uf Änglisch)
Ekschterni Syte
ändere- Encyclopedia of 1848 Revolutions (uff Änglisch)
- Civil Liberties gained by the revolutions (uff Änglisch)