Peter Schmid (Abt)
Der Peter Schmid, wo anne 1559 z Baar im Kanton Zug uf d Wält cho und am 16. Septämber 1633 z Wettige gstorben isch, isch Abt vom Chlooschter Wettige gsi.
Me luegt ne als der bedütendscht Wettiger Abt vo der jüngere Chlooschtergschicht sit em 16. Joorhundert aa. D Chlooschterchronischte säge vonnem, er sig so wie der zwöit Gründer vo der Abtei Marisstella z Wettige gsi.[1]
Der Schmid, e Soon vom Baarer Amme Gotthardt Schmid, isch anne 1574 mit füffzääni is Chlooschter Wettige gange, 1577 isch er Diakon worde und 1580 het er nach em Noviziat d Prieschterweih übercho. 1581 isch er uff Paris a d Sorbonne go d Theology studiere und isch döört bis 1588 blibe.
Im Wettiger Konvänt isch er gly der Prior under em Abt Christoph Silberysen worde, und 1593 het men iin als Nochfolger vom Christoph Silberysen zum nöie Abt gwählt. Er het für ne besseri Oornig im Chlooschterläbe glueget. Und als Vorsteher vom Konvänt isch s em glunge, guet für d Chlooschterwirtschaft und d Pfarrchile, wo s Chlooschter drüber s Patronatsrächt gha het, z luege; so isch es zu synere Zyt möglech woorde, a de Hüüser vom Chlooschter vil lo z verbessere. Em Abt Peter isch d Verschönerig vo der Chlooschterchile z verdanke, wo sit der grosse Brunscht vom Chlooschter anne 1507 immer no im ene schlächte Zuestand gsi isch. Jetz het men es nöis gschnitzlets Chorgschtüel mit ryche Renaissance-Forme,[2] Chiletürm und e grösseri Sakrischtei lo mache; d Oorgle isch verschöneret worde, und i der Chile und em Chrüüzgang sind schööni Verzierigen us Stuck härechoo. Under em Abt Peter isch zu der wärtvolle groosse Gruppe vo farbig gmoolete Glasschyyben im Chrüüzgang no en schööni Reihe vo nöie Wappeschybe derzue choo; der Abt het die Gleser, wo vo Gönner derfür s Gält gää worden isch, bim Glasmooler Christoph Brandenberg vo Zug lo mache.
1624 het der Abt im Chlooschter für d Mönch en eigeti Filosofy- und Theologyschuel ygrichtet.
Mit den Äbt vom Chlooschter Santurben und es paar eidgnössischen Oort het der Abt Peter Schmid gueti Beziehige pflägt. Vo iim sym ganze Würke weiss me zimli vill us de Dokumänt, wo i diväärsen Archyv ligge.
Wo der alt Abt am 16. Septämber 1633 i sym vierzigschte Regierigsjoor gstoorben isch, het me nen i der Aposchtelchappele bi der Chlooschterchile begraabe. A der Wand über sym Grab isch e monumäntali Bildgruppe us Stuckplastik, wo der Gstoorbnig und bi iim der Heilig Bernhard, wo der Zisterziänseroorde gründet het, en Ängel, d Drüüfaltikäit und d Muettergottes als Patronin vom Chlooschter zeigt.
Lueg au ändere
Literatur ändere
- Bruno Meier: Peter Schmid. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Sebastian Brunner: Ein Cisterzienserbuch. 1881, S. 476–478.
- Alois Müller: Peter II. Schmid. In: Zuger Neujahrsblatt 1919, S. 3–20; 1920, S. 3–15.