Härblinger Schloss

S Härblinger Schloss isch è Burg, wo im 13. Johrhundert baut worrè isch. S Schloss stòt uff èm Bann vo dè Gmaand Stèttè im Kanton Schaffuusè, Schwyz. S Schloss un dè Schlosspark sin im Brivatbsitz un nǜmmi öffèntlich zuègänglich.

Härblinger Schloss
Schloss Härblingè mit Stèttè im Hintergrund Schloss Härblingè mit Stèttè im Hintergrund
Entstehigsziit:	13. Johrhundert
Burgetyp:	Hörnleburg
Erhaltigszuestand:	bewoonti Burg
Ständischi Stellig:	Freyhèrr
Geografischi Lag:	47° 44′ 0,6″ N, 8° 39′ 40,3″ O47.73358.6612520
Höchi:	520 m ü. M.
Schloss Herblingen (Schweiz) Schloss Herblingen

S Härblinger Schloss

Gschichtè

Übber d Gschichtè vum Schloss Härblingè isch nit vill bekannt. Wenn d Burg gnau baut worrè isch, cha mò nit sägè. Wòrschinlich isch sy Aafang vum 13. Johrhundert vo dè Hèrrè vo Härblingè baut worrè. Ob s a dè glychè Stell dèvor scho è Burg gää hèt, isch nit erwisè. S Gschlecht vo dè Härblinger, wo Mitte vum 15. Johrhundert uusgschtorbè isch, hèt mò èrschtmòls 1181 mit èm Rüediger erwäänt. Nõch èrè aaltè, nit beschtätigtè Übberliferig söll um 1049 dè Papscht Leo IX. d Burgkapällè gweyyt haa. Anno 1281 hèt èn Konrad vo H#rblingè d Schlosskapällè neu ygweyyt. Dè Bischof Albert hèt in Vodrèttig vum Bischof vo Konschdanz d Kapällè ygweyt. Aafang vum 14. Johrhundert isch d Burg Härblingè a d Herzög vo Öschtrych vokauft. Sèlli hèn iri Vowalter ygsetzt, wo 1323 un 1344 d Burg a d Truchsäss vo Dièssèhoffè vopfändet. Dè Schaffuuser Patrizièr Adam Cron hèt 1469 d Burg Härblingè kauft. D Familliè Cron hèt sy 1502 a dè Meischter Hans Löw vo Schaffhuusè witter gää. Schu 1507 isch es denn zuè nèm wittèrè Bsitzerwechsel chò. Beringer vo Landèbärg hèt d Burg erworbè. D Stadt Schaffuusè hèt d Burg anno 1534 vo sinèrè Witwè Dorothea vo Landèbärg kauft. Noch im glychè Johr hèt d Stadt d Burg a d Familliè Brümsi abgää. Obwoll z Schaffhuusè d Reformation stattgfundè hèt, isch i dè Burgkapällè witterhy diè katholischi Messè gfièrèt worrè. D Burg isch 1565 widder unter d Vofüègigsgwalt vo dè Stadt chò. Zwǜschè 1566 un 1733 isch d Burg Sitz vu dè Obbervogtei Reièt gsi.

Dè Bankdirèktor Johann Wilhelm Geschtèfäld us Wièn hèt anno 1733 d Burg kauft un sy in è Schloss umbaut. Durch s Abdrägè vo dè Weergäng, dè Zugbrugg un dè Ringmuèr hèt sich s Uussää vo dè mittelalterlichè Burg völlig voänderèt. Au d Gräbbè sin uffgfüllt worrè. Anno 1779 isch dè Wilhelm Geschtèfäld bankrott gangè. Vo dört aa hèt d Burg bis 1833 der Familliè vo Meyèburg ghört. Dènõch sin übber 20 voschiddènè Bsitzer gfolgét. Im 20. Johrhundert hèt s i dè Schlosstavèrnè wôrènd meerèrè Johrzeent è bekannts Reschtaurant un Antiquitätègschäft i dè Region gää. Nõch ènèm Bsitzerwechsèl isch s Reschtaurant un s Antiquitätègschäft zuègmacht worrè. Im Johr 1998 hèt s Auktionshuus Chrischties è Sammlig vo Chunschtobjèkt voschteigèrèt. Im Johr 2000 hèn d Gebrüèder Peter un Stephan Günthart, Bsitzer vo dè Firma Günthart s Schloss Härblingè als Firmè- un Brivatsitz übbernõ.

Obwoll d Burg uff èm Bann vo dè Gmaand Stettè stòt, hèt sy dè chlynè Gmaand Härblingè sin Nammè gää. Härblingè isch 1964 i d Stadt Schaffhuusè ygmeindet worrè.

Aalaag

Dè älteschte Deil vo dè Aalaag isch vomuètlich dè Bärgfryyd, wo us èm 13. Johrhundert stammè duèt . Bis 1733 hèt d Burg irè mittelaalterliches Erscheinigsbild bhaaltè chönnè. Grösseri Umbautè vom Wilhelm Geschtefäld ab 1733 hèn dè urschprüngliche Charakter vo dè Burg kabutt gmacht. Durch d Umbautè, bsunders vum Hèrrèhuus, hèt d Aalaag hüt ehnder èn Charakter wiè-nè Schloss.

Literadur

• Ernst Wanner: Das Schloss Herblingen und seine Besitzer im 18. und 19. Jahrhundert. I dè: Schaffhauser Beiträge zur Geschichte 57 (1980), S. 7–33.
• Ulf Wendler: Herblingen (Schloss). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Weblinggs

 Commons: Schloss Herblingen – Sammlig vo Multimediadateie

• Burg Härblingè uff burgenwelt.org
• Schloss Herblingen uff burgenseite.ch
• Website Gemeinde Stèttè zuè dè Gschichtè vum Schloss Härblingè

Einzelnõchwyys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Schloss_Herblingen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.