Sissech-Gälterchinde-Baan

D Sissech-Gälterchinde-Baan (au: Gälterchinderli oder churz SG) isch e schmalschpurigi Trambaangsellschaft in der Schwyz gsi. Die Baan isch vo 1891 bis 1916 zwüsche de beide Baselbieter Gmeine Sissech und Gälterchinde vercheert.

Historischs Bild vomene Zug vo dr Sissech-Gälterchinde-Baan (SG)

D Planig

D Haueschtei- und d Schofmettlinie si zwe Wariante gsi zur Verbindig vo Basel mit em Mittelland. Dr Entscheid isch zugunschte vo dr Haueschteilinie usgfalle; si isch 1858 eröffnet worde. Do drmit het Gälterchinde kei diräkte Aaschluss an s Netz vo dr Schwyzerische Cäntralbaan (SCB) übercho. Die Oberbaselbieter Gmein het e Baan welle, si het sich e wirtschaftliche Ufschwung erhofft. Dorum het sich z Gälterchinde es Komitee bildet, wo 30 Joor schpöter, im Joor 1888 d Konzession für e eiglöisigi Normalschpurlinie vo Sissech nach Gälterchinde übercho het. Mit em Bou hei si d SCB beuftreit. Die hei das aber nit welle mache, will si dr Unterhalt vo dere Schtreki als unrentabl ygschetzt hei.

D Uusfüerig

1890 het sich s Gälterchinder Komitee mit der Bärner Boufirma Pümpin & Herzog, Gesellschaft für Specialbahnen in Verbindig gsetzt. Die het grad ebe d Birsigtalbaan vo Basel nach Flüe fertig boue gha. Es isch e schmalschpurigi, elektrisch betrybeni Baan plant gsi, wo s Trassee, us Choschtegründ, zum gröschte Teil uf dr Kantonsschtross z ligge cho müessti. Nach dr Erteilig vo dr Konzession für die meterschpurigi Trambaanlinie hei si chönne mit Boue aafoo und d Schtrecki isch am 16. Mai 1891 eröffnet worde. D Sissech-Gälterchinde-Baan isch nach dr Schtrossebaan, wo si 1888 z Vevey eröffnet hei, die zwöiti elektrischi Baan vo dr Schwyz gsi.

D Elektrizitet

D Elektrizitet, wo brucht worden isch, hei si us eme Wasserchraftwärk bezoge, wo si extra drfür boue hei. Näben im Wasser vo dr Ergolz isch au das vom Homburgerbach brucht worde. Will si im Winterhalbjoor allewyl Wassermangel gha hei het im Joor 1893 e Dampfloki ane müese.

S Ändi

Mit em Bou vo dr Haueschtei-Basislinie im Joor 1912, isch Gälterchinde an d Transitlinie aagschlosse worde. Jetz het sich dr Betryb vom «Gälterchinderli», wo sowiso chuum Diwidände brocht het, in Frog gschtellt. Ab Mai 1914 si numme no Wäge vo dr 3te Klass ygsetzt worde, im Summer 1915 isch dr elektrisch Betryb ganz ygschtellt worde. Will dr Chupferprys wägen em Chrieg höch gsi isch, hei si d Chupferdrööt gschnäll demontiert und verchauft. Am Jänner 1916 isch dr Betryb ganz ygschtellt und d Gsellschaft likuidiert worde.

Uf syner letschte Fahrt isch vorne an dr Loki es Plakat abrocht gsy mit dr luschtige Ufschrift:
"Heut’ rase ich zum letzen Mal - durchs wunderschöne Ergolztal.
Ich habe meine Pflicht getan - und mache Platz der Bundesbahn.
Adee, ihr lieben Aktionär! - ’s gibt keine Dividenden mehr,
ihr denkt gewiss mit stillem Weh - noch lange an die SGB".

Extärne Verwys

• Sissech-Gälterchinde-Baan SG uf dr Website vo de Ygestellti Baane vo de Schwiz

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Sissach-Gelterkinden-Bahn“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.