Fallerbärg
Der Fallerbärg (uf de Schwizer Landcharte Valserbärg[1]) isch e Bärgpass im Bündnerland.
Übere Bärg goot der gwoont Wääg vom Rhywald uf Falsch im Falschertaal. Me dänkt, ass über dä Bärgpass au scho d Walser im Mittelalter usem Taal vom Hinderrhy is Falschertaal cho sind.
Es git kei Strooss übere Fallerbärg, numme en Fuess- und Soumwääg. Dää foot bim Dorf Hinderrhy a und goot dur d Alpe Casana und Piänätsch stotzig z duruff. Es sind grad nüünhundert Meter vo Hinderrhy ufe Bärg, wo d Passhöchi uf 2502 Meter über Meer isch.
Ännedra goot der Bärgwääg nid so stotzig s Peil, es Sytetaal vom Falschertal, duruus über d Alpweide Chella und Zum Hirt und vo dört denn s Port ab zum Bärgdörfli Wallatsch, wome äntwader der Wääg grad abe uf Innerpeil und dure Peilwerwald oder graad füra uf Tschifera goot. Beid Wääg chöme denn grad uf Platz abe; das isch s Hauptdorf vo Falsch. Das Dorf lyt 1250 Meter wyter unde weder der Fallerbärg.
Wie d Lüüt vo Falsch früener der Fallerwääg bruucht händ zum ihri Sache im Süüde go hole, verzellt d Walser Schriftstellere Paula Jörger i der walserdüütsche Gschicht D Valler Bäärgtreger, wo d Walservereinigung Graubündä anne 1974 useggä het;[2] anne 1942 het d Jörger do drüber uf hochdüütsch scho i der Zytschrift Schweizer Volkskunde gschribe.[3]
Hüt chame uf em «Grosse Walserwääg» und ef em «Walserwääg Graubünde», wo beidi a d Wanderige vo de Walser i früenere Joorhunderten erinnere, dört dure goo.
Literatur ändere
- Jürg Simonett: Valserberg. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Roland Baumgartner: Der grosse Walserweg. 1989.
Weblink ändere
- Walserweg, Etappe 2, Hinterrhein–Vals uf schweizmobil.ch
- Walserweg Graubünden uf walserweg.ch
- Der Große Walserweg uf walser-alps.eu
Kwelle ändere
- ↑ Valserbärg uf map.geo.admin.ch
- ↑ Paula Jörger: D Valler Bäärgtreger. In: Walservolch, Chur 1974, S. 43–50.
- ↑ Paula Jörger: Die Valser Bergträger. In: Schweizer Volkskunde, 1942, S. 2–10.
Koordinate: 46° 33′ 16,9″ N, 9° 11′ 54″ O; CH1903: 734935 / 157447
