Dr Wiktor Fedorowytsch Janukowytsch (urkàinisch Віктор Федорович Янукович, wìss. Umschriiwung Vìktor Fedorovič Janukovyč Uk-Янукович.oga [ˈwiktor ˈfɛdorowɪtʃ jɐnʊˈkɔwɪtʃ], rüssisch Виктор Фёдорович Янукович, wìss. Umschriiwung Viktor Fëdorovič Janukovič, ìn Diitschlànd oft Viktor Janukowitsch; * 9. Jüüli 1950 z’ Jenakijewo ìn dr Oblast Stalino, Ukràinischa SSR, Sowjetunioon, hìtt Jenakijewe, Oblast Donezk, Ukràina) ìsch a ehamooliger ukràinischer Politiker. Ar ìsch bis ìm März 2014 Mìtglììd vu dr „Pàrtäi vu da Regioona“ gsìì. Zwìscha 2002 un 2005 so wia nochamol zwìscha 2006 bis 2007 ìsch’r Minìschterpresidant vu dr Ukràina gsìì. Ìm Hornung 2010 ìsch’r Presidant vu dr Ukràina worra. Wahrend da Unrüahja z’ Kiew ìsch’r ìn Rüsslànd g’flìchta un ìsch wagadam àm 22. Hornung 2014 vum ukràinischa Pàrlàmant àbg’sätzt worra.

dr Wiktor Janukowytsch ànna 2010 Ìm Wiktor Janukowytsch siina Unterschrìft
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

siina politischa Làuifbàhn

ändere

Dr Janukowytsch ìsch z’äärscht vu 1997 bis 2002 Gouverneur vum Oblast Donezk gsìì. Gliichzittlig ìsch’r vu 1999 bis 2001 Vorsìtzend’r vum Donezker Oblast-Pàrlàmant gsìì. Àn dr Presidantswàhl ànna 2004 ìsch dr Janukowytsch bis àn dr zwaita Wàhlrunda glunga un hàt offiziäll d’ Wàhl geega dr ehamooliga Premiarminìschter Wiktor Juschtschenko gwunna. Trotzdam hàt maa’na Wààhlfälschung vorgworfa; waagadam sìnn groossa Protäschta uff’m Unàbhangikaitsplàtz z’ Kiew gsìì, womm’r àls „Oraansch Revoluzioon“ bezaichent hàt. Dr oowerschta Grìchtshoof hàt dr Resültààt vu dr zwaita Wàhlrunda ruckgàngig gmàcht. ’S ìsch àlso a näija Wàhlrunda gsìì, wo dr Janukowytsch geega dr Juschtschenko verloora hàt. Bii dr Presidantswàhl ànna 2010 hàt sìch dr Janukowytsch wììder uffgschtällt un hàt dàsmol d’ Premiarminìschtera Julija Tymoschenko gschlààga — dàsmol ìsch d’ Wàhl dur d’ ìnternàzionààla Beobàchter àls grachtig un demokrààtisch ààglüagt worra.[1]

Àls Presiant hàt dr Janukowytsch d’ Wìrtschàft vum Lànd wälla modärnisiara un hàt àm Ààfàng d’ Hàndelsverhàndlunga mìt dr Öiropäischa Unioon witter gmàcht, wo sii Vorganger ààgfànga ghàà hàt. Ar hàt àwwer verschproocha, àss sii Lànd bii dr Üssapolitik „blockfräi“ wurd bliiwa. D’ Politikwìssaschàftler hann jedoch gsajt, àss unter dr Presidantschàft vum Janukowitsch weeniger Demokràtii ìm Lànd gsìì ìsch[2][3] — zem Biischpììl ìsch d’ Tymoschenko iigschpärrt worra —; d’ Prassafräihait ìsch iigschränkt worra, un ’s ìsch mehr Korrupzioon gsìì.[4] Uff Druck vu Rüsslànd hàt dr Janukowytsch verwaigert, a Àssoziiarungsàbkumma mìt dr Öiropäischa Unioon z’ unterzaichna[5][6] un hàt schtàttdässa-n-a Hàndelsàbkumma mìt Rüsslànd unterschrììwa un a Rättungskredit vu Rüsslànd ààgnumma.[7] Wagadam sìnn ìn dr Ukràina groossa Protäschta geega dr Janukowytsch gsìì. D’ Unrüahja sìnn ìm Hornung 2014 àm schtärkschta gsìì; doo sìnn 100 Demonschtriaranda geteedet worra.[8] Obwohl d’ Regiarung schliasslig a Àbkumma mìt dr Opposizioon unterzaichent hàt, ìsch dr Janukowytsch àm 21. Hornung ìn d’ Oschtukràina g’flìchta. Àm Tààg druff hàt’na s’ urkàinischa Pàrlàmant üss siim Àmt àbg’sätzt, dänn’r hàt sìch üss siim verfàssungsmaassig Pflìcht z’ruckgezooga[9][10] — ’s ìsch àlso kää Àmtsäntheewungsverfààhra gsìì. Wu d’ Äntschaidung getroffa worra-n-ìsch, ìsch dr Janukowytsch doo nìt d’rbii gsìì.[11]

Àm 24. Hornung 2014 hàt d’ näija Regiarung a ìnternàzionààl Hàftbefaahl geega dr Janukowytsch iiglaita, dänn’r säjg verànwortlig gsìì fìr dr Tood vu da Demonschtriarander.[12][13][14] Ànna 2015 ìsch d’ Fààhndung iigschtällt worra. Dr Janukowytsch hàt àwwer siina Àmtsäntheewung àls illegààl betràchta.[13] Wagadam ìsch dr Janukowytsch ìn Rüsslànd g’flìchta un hàt siina Àmtäntheewung àls illegààl betràchta.[13][15][16] Àm 18. Jüüni 2015 hàt’na dr Pàrlàmantsvorsìtzender üss’m Presidantsàmt offiziäll änthoowa.[17] Mehrera Mainungsumfrooga hann gezaigt, àss dr Janukowytsch dr Presidant ìn dr ukràinischa Gschìcht gsìì ìsch, wo àm weenigschta beliabt gsìì ìsch.[18] Ìm Ukràinischa gìtt’s sogààr s’ Wort „Janukaräija“ (Янукізми), fìr d’ groossa Fahler bezaichna, wo d’ ukràinischa Presidanta màcha.[19]

Àm 24. Janner 2019 hàt a ukràinischer Grìchtshoof dr Janukowytsch waaga Hochverroot züa 13 Joohra Gfangniss verurtailt.[20][21] Ìm Zuug vum Rüssisch-Ukràinischa Kriag sìnn Mäldunga gsìì, àss dr Janukowytsch vu Rüsslànd uff Minsk gebrocht worra sìì soll.[22] Noh-n-em Rüssischa Ìwwerfàll uff d’ Ukràina hàt dr Janukowytsch ìm März 2022 dr ukràinischa Presidant Wolodymyr Selenskyj g’fordert, dr Kriag uffz’gaa.[23]

a pààr Bìlder vun em

ändere

siina Schrìfta

ändere

Lìteràtüür ìwwer’na

ändere
  • Wiktor Janukowitsch. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 18. November 2023]).
  • Michael Ray: Viktor Yanukovych. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 18. November 2023]).
  • Януко́вич Виктор Фёдорович. In: Groossa rüssischa Enzüklopädii. (russisch, bigenc.ru [abgerufen am 18. November 2023]).
  • Jens Kiffmeier: Wiktor Janukowytsch: Das ist Putins Schattenmann für die Ukraine. In: Kreiszeitung. 11. März 2022 (kreiszeitung.de [abgerufen am 18. November 2023]).

Lüag àui

ändere

Weblìnks

ändere
  Commons: Wiktor Janukowytsch – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

ändere
  1. Yanukovych set to become president as observers say Ukraine election was fair. In: The Guardian. 8. Februar 2010, archiviert vom Original am 24. Oktober 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  2. Präsidentschaftswahl in der Ukraine: Macht auf Kosten der Demokratie. In: taz.de. 15. Januar 2010, archiviert vom Original am 18. November 2023; abgruefen am 18. November 2023.
  3. Ukraine election 'reversed democracy', OSCE says. In: BBC News. British Broadcasting Corporation, 29. Oktober 2012, archiviert vom Original am 24. Oktober 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  4. D’rfìr gìtt’s mehrera Kwalla:
  5. Umsetzung des Assoziierungsabkommens zwischen der EU und der Ukraine. (PDF) Öiropäisch Pàrlàmant, Dezember 2018, abgruefen am 18. November 2023.
  6. Präsident Viktor Janukowitsch: Ukraine nicht reif für EU-Vertrag. In: Der Tagesspiegel. 26. November 2013, abgruefen am 18. November 2023.
  7. Desmond Dinan, Neil Nugent: The European Union in Crisis. Palgrave Macmillan, 2017, S. 3, 274 (amerikanisches Englisch).
  8. Accountability for killings in Ukraine from January 2014 to May 2016. (pdf) Büroo vum Hoocha Kummissààr vu da Verainta Nàzioona fìr Mänscharachta, S. 9, 21–25, archiviert vom Original am 16. September 2023; abgruefen am 17. November 2023 (änglisch).
  9. Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25. Interfax Ukraine, archiviert vom Original am 22. Mai 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  10. Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president. In: BBC News. British Broadcasting Corporation, 23. Februar 2014, archiviert vom Original am 30. Mai 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  11. D’rfìr gìtt’s mehrera Kwalla:
  12. Hoffnung auf baldigen Ukraine-Gipfel geplatzt. In: Süddiitscha Zittung. 12. Januar 2015, archiviert vom Original am 13. September 2023; abgruefen am 18. November 2023.
  13. 13,0 13,1 13,2 Krim-Krise im Überblick: Moskau begründet Militäreinsatz mit Janukowitsch-Bittbrief. In: Der Spiegel. Archiviert vom Original am 27. Januar 2022; abgruefen am 18. November 2023.
  14. Ukraine's new government is not legitimate – Dmitry Medvedev: Warrant out for former president Viktor Yanukovych's arrest on charges relating to deaths of civilians. In: The Guardian. 24. Februar 2014, archiviert vom Original am 24. Oktober 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  15. Sabine Adler: Viktor Janukowitsch: „Bin der einzige legitime Präsident der Ukraine“. Diitschlàndfunk Kültüür, 11. März 2014, archiviert vom Original am 19. März 2023; abgruefen am 18. November 2023.
  16. Yanukovych reportedly declares he is Ukraine's president and plans press conference in Russia on Feb. 28. In: Kyiv Post. 27. Februar 2014, archiviert vom Original am 12. Juni 2017; abgruefen am 17. November 2023 (änglisch).
  17. Published law deprives Yanukovych of presidential rank. Ukrainian Independent Information Agency, 17. Juni 2015, archiviert vom Original am 24. Oktober 2023; abgruefen am 17. November 2023 (änglisch).
  18. Doo sìnn a pààr Mainungsumfrooga z’ fìnda:
  19. Янукізми. In: Український тиждень. 3. September 2010, abgruefen am 17. November 2023 (ukrainisch).
  20. Markian Ostaptschuk: Ukraine: 13 Jahre Haft für Janukowitsch. Diitscha Wälla, 24. Januar 2019, archiviert vom Original am 5. April 2023; abgruefen am 18. November 2023.
  21. Andrew Roth: Ukraine's ex-president Viktor Yanukovych found guilty of treason. In: The Guardian. 25. Januar 2019, archiviert vom Original am 5. Juli 2023; abgruefen am 17. November 2023 (britischs Änglisch).
  22. Roman Petrenko: Янукович у Мінську, Кремль хоче зробити його “президентом України” – джерела. In: Pravda. Archiviert vom Original am 11. Oktober 2023; abgruefen am 2. März 2022 (ukrainisch).
  23. Mit Putin an seiner Seite. Ex-Präsident der Ukraine fordert Selenskyj zum Aufgeben auf. RedaktionsNetzwerk Deutschland, 8. März 2022, archiviert vom Original am 14. Mai 2022; abgruefen am 18. November 2023.
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Wiktor_Janukowytsch“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Viktor_Yanukovych“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.