Baanhof Wilchingè-Hallau

i7i12i13i15i15i16i17

Bf Wilchingè-Hallau
Bf Wilchingè-Hallau mit Huusperron un EG
Bf Wilchingè-Hallau mit Huusperron un EG
Daate
Kategorii	2. Klass
Bauform	Durchgangsbaanhof
Perron	2
Abchürzig	RWIN
Eröffnig	13. Juni 1863: offizielle Einweihung (BadStB)
Laag
Gmeind	Hallau, Wilchingè
Kanton	Schaffuuse
Staat	Schweiz
Koordinate	676970 / 28146847.679328.46363
Höchi	414 m
Iisebahnstreckene
Hochrhybaan
Lischte vo de Bahnhööf in dr Schwiz

Baanhof Wilchingè-Hallau (amtlich Bf Wilchingen-Hallau) isch d Baanschtation vo dè Gmaandè Hallau un Wilchingè im Bezirk Unterchläggi vum Kanton Schaffuusè. Bi dè Inbedrybnaam vo dè S-Baan Schaffuusè uff èm Hochrhybaan-Abschnitt Ärzingè (Baddè)–Schaffuusè isch dè Baanhof Wilchingè-Hallau am stärkschtè umbaut worrè. Zämmè mit dè andrè dütschè Baanhöf uff Schwyzer Staatsgebièt ghört er zuè dè letschtè Baanhööf, wo nõch dè Baanreform z Dütschland Eigèdum vo dè BRD sin un zum uumittelbarè Bundesbsitz ghörèt.

Laag

E Portrait vum Bf Wilchingè-Hallau uff èm SH-Abschnitt vo dè Hochrhybaan

Dè Baanhof lyt a dè Landschtrõss, wo Hallau un Wilchingè mitnand vobindèt. A sèbbèrè Landschtrõss i dè Mitti vo beidè Dörfer lyt dè Wilchinger Wyyler Unterneuhuus, wo zum Standort vu dè Station gmacht worrè isch. Hallau lyt öppè 1 km nördlich vu Unterneuhuus, Wilchingè öppè 800 m südlich dèvu. Witterhy isch dè Baanhof Wilchingè-Hallau guèt a s Strõssèvokeersnetz aabundè, well d H 13 d Station öppè 100 m südlich passyrt un Hallauer Landschtrõss uumittelbar bim EG d Strèggi übberquert hèt. Sit 2013 isch s EG nummè übber è Zuèfaartsschtrôssli am Chyswärch vorby mit dè H 13 vobundè.

Gschichtè

Hallau hèt nõch dè urschprünglichè Blään vo dè Grossherzoglich Baddischè Ysèbaan (BadStB) nit a d Hochrhybaan aabundè wörrè söllè, well diè BadStB d Intrèssè vum Großherzogdum Baddè vodrèttè hèt, wo dè Aaschluss vo allè baddischè Amtsschtädt a s baddische Baannetz umfasst hèt. Dõdemit hèt diè BadStB è Strèggèfüürig vo Ärzingè übbers Wangèdal un dè baddischè Amtsschtadt Jeschtettè vorgschlagè. Hallau wär sèllèwäg wiè alli anderè Gmaandè im Bezirk Unterchläggi usser Wilchingè un Oschterfingè sowiè im Bezirk Obberchläggi ooni Aaschluss a s Baannetz blibbè. Bi dè unterè Yfüürig i s Wangèdal wär bi sèllèrè Variantè au è Station für Wilchingè/Oschterfingè usègschprungè. Sèlli Strèggèfüürig isch am 14. April 1857 vum Grossè Rõt vum Kanton Schaffuusè bschlossè worrè. Drei Rõtsmitglyder vum Bezirk Unterchläggi sin gingè sèllèn Bschluss vorgangè, um d Intrèssè vu Hallau un Wilchingè z vofolgè. Us dèrrè Eskalation bis zum Bundesrõt Jakob Stämpfli isch es zum Entscheid chò, d Strèggi durchs ganzi Chläggi vo Tradingè bis zuè dè Beringer Ängi z füürè. Dè Entscheid im Johr 1858 isch im Chläggi mit 101 Salutschüss vo dè Beringer Ängi s Chlaggi durab vokündèt worrè. Dè Stritt isch abber i diè zweiti Rundi gangè, well d Gmaandè im Unterchläggi witterhy um d Nord- odder d Südvariantè im Chläggi gschtrittè hèn. Mit dè Nordvariantè übber Hallau, Gäächlingè, Siblingè un Lööningè wär Wilchingè/Oschterfingè 2-3 km ab vum Schuss gsi, bi dè Südvariantè wär Wilchingè/Oschterfingè mit èrè Baanschtation vorgsää worrè, abber Hallau öppè 2 km ab vum Schuss gsi. Aafang vum Johr 1860 hèn sich diè eidgenössischè Rôt endgültig für è aabassti Südvariantè entschiddè, nõchdèm diè BadStB sogar mit dè Umfaarig vum Kanton Schaffuusè droot ghaa hèt. Aabasst isch d Variantè mit èm guètschyzerischè Kompromiss, well mò d Station für Hallau/Wilchingè bim Wyyler Unterneuhuus plazyrt hèt, wo i dè Mitti zwüschè Wilchingè un Hallau lyt.

S EG vom Baanhof Wilchingè-Hallau isch vo Aafang aa als Stationsgebäude 2. Klasse baut worrè, well dè Landbaanhof nit als rentabel taxyrt worrè isch .

Dè Güèterschopf isch èrscht 1875 weschtlich vum EG baut worrè, well diè BadStB am Aafang sèlli Inveschtitionè als nit rentabel aagluègèt hèt, die Gmaandè Wilchingè un Hallau abber für èn Güèterschopf intervenyrt hèn.

Im Johr 1892 hèt mò èn Aabau am Oschtgibbel vum EG vorgnõ, um s Wartesäli grösser z machè.

Nördlich vum EG isch 1902 è Baanwärterhüsli baut worrè, wo i dè Blään als Weichèwärterhüsli benamst worrè isch.

Anno 1907 isch uff èm Huusperron è Schirmhallè als übberdachtè, offènè Unterschtand baut worrè.

S Wôsch- un s Aborthüsli sin 1908 abgrissè un durch è grössers Toilettèhüsli ersetzt worrè.

Im Johr 1927 isch z Wilchingè s mechanische Stellwärch FD i dè Bauform Bruchsal I in Bedryb gnõ worrè.

Zwǜschè 1962 un 1970 sin usserm EG, èm Güèterschopf un èm Baanwärterhüsli alli Hochbautè vu dè Station z Wilchingè-Hallau abgrissè worrè .

Am 5. Oktobèr 2013 isch dè Uusbau vo dè Baanschtrèggi zwüschè Ärzingè un Schaffhuusè fèrtig gsi un im Bedryb übbergää worrè: D Strèggi isch zwǜschè dè Baanhööf Ärzingè un Beringè uff 12,5 km Längi zweigleisig uusbaut un zwǜschè Ärzingè un Schaffuusè elegtrifizyrt worrè. Sitdèm vokeerèd zwǜschè Schaffuusè un Ärzingè d Züüg vo dè Schaffuuser S-Baan im Halbschtundètagt mit Halt an alle Stationè. D Yfüürig vo dè S-Baan hèt im Bf Wilchingè-Hallau zu massyvè Umbaumassnaamè gfüürt. Zèrscht isch s neuè Gleis 2 z nennè, denn dè Sitèperron am Gleis 2. Für dè Perron am Gleis 2 hèt s è Unterfüürig vum Huusperron zum Perron am Gleis 2 bruucht. D Unterfüürig hèt nõch dè aktuèllè Vorschriftè abber barrièrefrey sy müèsè, ergo hèt näbb dè Stägè au è Rampè für beidi Zuègäng vo dè Unterfüürig hèr müèsè. Zämmè mit èm Dach uff èm Huusperron hèt dè Landbaanhof im Unterchläggi è ganz andri Luègi chriègt. Näbbèby isch au dè BÜ Oscht a dè Hallauer Strõss graad öschtlich vum EG uffghobbè worrè. Dèsèll BÜ Oscht hèt bi dè Autofaarer für Ärger gsorgèt, well er bi haltendè Züüg è langi Wartezyt für dè Strõssèvokeer nõch sich zogè hèt. Ooni sèllèn BÜ isch abber diè dirèkti Strõssèvobindig vu Hallau uff Wilchingè kappt gsi. Au dè BÜ Wescht, wo d H 13 niveauglych d Strèggi übberquert hèt, isch bim S-Baan-Umbau in è Baanunterfüürig umbaut worrè. D Strõssèvobindig Hallau-Wilchingè isch dõrum vum früènèrè BÜ Oscht übber dè Zuèfaartswäg zum EG zum ehemòligè BÜ Wescht umgleitet worrè. Um Blatz z sparè, hèt mò d Strõssèaabindig als Chraisvokeer unter d Ysèbaabrugg a dè Weschtuusfaart vum Wilchinger Baanhof baut.

Durch dè Bydritt vo dè Schwyz zum Schengener Abchò im Johr 2008 isch d Bedütig vo dè Gränz zwǜschè dè Schwyz un Dütschland zwar gringer worrè; s git abber au witterhy unregelmäßigi Kontrollè i dè Züüg zwǜschè Ärzingè un Wilchingè/Nüüchilch.

Infraschtruktur

Dè Bf. Wilchingè-Hallau isch urschprünglich mit folgendè Komponäntè baut worrè:

• 1 Durchgangsgleis
• EG
• 1 Güètergleis mit beidsitigem Aaschluss a s Gleis 1
• Güèterschopf am Güètergleis
• Stumpfgleis in Volängerig vum Güètergleis mit Laddekran un Bruggèwòòg
• Lagerblatz
• Wôschhüsli
• Aborthüsli
• 2 Baanübbergäng (BÜ)

Ab 2013 hèt folgèndi Änderigè gää :

• zweites Durchgangsgleis
• zweitè Perron als Sitèperron
• Unterfüürig barrièrefrei mit Dach
• beidi niveauglychè BÜ Oscht + BÜ Wescht sin zuègmacht worrè
• Baanunterfüürig als Ersatz für dè BÜ Wescht

Gleisaalaag

Weschtuusfaart vum Bf Wilchingè-Hallau

S hèt urschrünglich nu ei Perrongleis z Wilchingè gää. S Gleis 1 lyt am Huusperron. Sit èm zweigleisigè Uusbau vom Hochrhybaa-Abschnitt isch ès Gleis 2 mit Sitèperron dèzuè chò. Im weschtlichè Baanhof gits è Güètergleis, wo in beidi Richtigè a s Gleis 1 aabundè isch. I dè Mitti vum Güètergleis isch dè Güèterschopf glègè. Übbers Güètergleis hèt mò dè Güèterschopf sowiè dè Lager- un Voladeblatz bediènè chönnè. Nõchdèm d Station nǜmmi im Güètervokeer bediènt worrè isch, hèt mò s Güètergleis komplètt gu Weschtè volait, demit è Aaschlussgleis an è Kyswärch mit èm Güètergleis vobundè wörrè hèt chönnè. Am Weschtänd vum Güètergleis lyt bis hüt nò è Schutzgleis.

D Station Wilchingè-Hallau wörd übber s lokale un mechanische Stellwärch gschtüèrèt. Sèllèwäg sin z Wilchingè nò Flügelsignaal nõch DB-Bauart im Ysatz.

Baanübbergäng hèts z Wilchingè zwei, je ein a dè Wescht- un a dè Oschtuusfaart gää. Beidi Übbergäng sin technisch gsicherèt gsi, wa bim BÜ a dè Weschtuusfaart, wo d H 13 d Strèggi chrützt hèt, nit anderscht z voantwortè gsi isch. Beidi BÜ sin bim Umbau 2013 uffglöst worrè. Dè BÜ Wescht isch durch è Baanunterfüürig ersetzt worrè.

Hochbautè

S EG bschtòt us èm Huus mit zwei Stöck un èm Satteldach mit Chrützgibbel. Im 1. Stock isch früèner Diènschtwoonigè fürs Baanhofspersonal gsi. Im Ärdgschoß uff dè Oschtsitè isch s Wartesäli für d Passagyr ygrichtet worrè, i dè Weschtsitè isch s Stellwärch ybaut. S mechanische Stellwärch isch wiè alli technischè Aalaagè nôch DB-Standard ygrichtet un diènt bis hüt (Stand:2020) nò für d Stüèrig vum Bedryb im Bf. Wilchingè-Hallau. I dè Mitti isch d Billettuusgaab ygrichtet worrè. Hüt (Stand: 2021) gits zwei übberdachti Perron am Gleis 1 un 2 sowiè èn Veloabschtellblätzli unter m Huusperrondach. Ebbèso lyt unter m Huusperrondach dè Zuègang zuè dè Unterfüürig.

2014-Wilchingen-Gueterschuppen

Dè Güèterschopf isch us Stai baut worrè, wa ussergwöönlich gsi isch, well bi Landbaanhööf i dè Regèl d Holzbauwyys gnõ worrè isch.

Vokeer

Baanvokeer

Sit èm Dezèmber 2013 vokeert d Schaffuuser S-Baan zwǜschè Schaffuusè un Ärzingè mit Halt z Wilchingè-Hallau im Halbschtundètagt.

• RB Schaffuusè – Bf Wilchingè-Hallau – Ärzingè (SBB GmbH/Thurbo)

D Züüg vom Interregio-Exprèss Basl Bad Bf-Bhf. Friddrichshaffè uff dè DB-Linniè IRE 3 halted un chrützèd im Ärzinger Baanhof un fägèd churz vor dè S-Baan durch dè Nõchbòrbaanhof Wilchingè durrè.

Literadur

• Schienennetz Schweiz. Usègää 1980 vum Generalsekretariat SBB. Bèrn 1980.
• Hans G. Wägli: Schienennetz Schweiz und Bahnprofil Schweiz CH+. AS Volaag, Züri 2010, ISBN 978-3-909111-74-9.
• Jürg Zimmermann: 125 Jahre deutsche Bahn auf Schaffhauser Boden. Volaag Peter Meili, Schaffuusè 1988, ISBN 3-85805-143-8.
• Rainer Gerber: 125 Jahre Basel–Waldshut: Jubiläum der Eisenbahn am Hochrhein. Ysèbaa-Kuryr Volaag, Fryburg 1981, ISBN 3-88255-789-3
• Hans Wolfgang Scharf: Die Eisenbahn am Hochrhein. Band 1: Von Basel zum Bodensee 1840–1939 (= Südweschtdütschi Ysèbaagschichtè, Band 4). Ysèbaa-Kuryr Volaag, Fryburg 1993, ISBN 3-88255-755-9.
• Hans Wolfgang Scharf: Die Eisenbahn am Hochrhein. Band 2: Von Basel zum Bodensee 1939–1992 (= Südweschtdütschi Ysèbaagschichtè, Band 5). Ysèbaa-Kuryr Volaag, Fryburg 1993, ISBN 3-88255-756-7.

Weblinggs

 Commons: Bahnhof Wilchingen-Hallau – Sammlig vo Multimediadateie