Choom ZG
| S ZG im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Zug und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Cham vermyde, wo öppis anders meined. |
Choom (amtl. Cham) isch e politischi Gmeind im Kanton Zug i de Zentralschwiiz. D Partnerstadt isch s glichnamige Cham im Bayrische Wald.
| Cham | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Zug (ZG) |
| Bezirk: | (Dr Kanton Zug kennt kei Bezirk.) |
| BFS-Nr.: | 1702 |
| Poschtleitzahl: | 6330 |
| Koordinate: | 677397 / 226013 |
| Höchi: | 420 m ü. M. |
| Flächi: | 19,82 km² |
| Iiwohner: | 17'643 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.cham.ch |
 Blick über Ennetsee, im Hintergrund am Seeufer: Cham | |
| Charte | |
 | |
Geografii ändere
Choom lyt am Nordufer vom Zugersee, döt wo d Lorze de See wider verloot. D Nachbarsgmeinde vo Cham sind Hüünebärg, Zug, Steihuuse, Chnoonau und Maschwande.
Näbem Stadtzentrum Choom liged ir Gmeind au no d Ortschafte und Wyler Lindechoom, Friesechoom, Rumäntike, Hagedorn, Bibersee, Niderwil, Oberwil, Hatwil, Islike, Wannhuuse, Änike und d Chlööschter Frauethal und Heiligchrüüz.
Wappe ändere
En rote Bär uf eme wisse Hintergrund.
Gschicht ändere
S Choomer Gebiet isch scho vor 6000 Jaar besidlet gsi. Die Besidlig isch i de Römierziit fortgsetzt worde. Im Jaar 858 het de Ludwig de Tüütsch de Hof Chama am Zürcher Fraumöister gschenkt. Im Jaar 1360 het Cham s Stadtrecht übercho. Sid em Jaar 1608 isch de Bär s Chamer Wappetier. Im 18. Jaarhundert het d Industrialisierig agfange. D Bevölkerig het zue gno vo 1´321 Iiwohner (1850) uf 10´000 Iiwohner (1986). Im Jaar 1991 het Cham de Wakkerpriis übercho für de sinnvollschti Umgang mit de Baussubstanz, de Frei- und Verchersflächene. Im Jaar 2001 het Cham s Label Energiestadt übercho. Im Jaar 2004 folgt no, nach usserordentliche Astrengige i de betroffene Gebiet, d Verleiig vom European Energy Award Gold, also s Gold-Energiilabel. Cham isch demit di vierti Gmeind vo de Schwiiz wo so e Uszeichnig überchunt.
Stadtname ändere
Bi de Helvetier het die Ortschafft de Name Kama ghaa was ungfähr "Dorf" bedütet. D Römer hend de Name überno. Mit em Izug vo de Alemanne hets Dorf den Chama gheisse. Choom isch denn urkundlich festgleit worde im Jahr 1491.
Iiwoner ändere
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Jaar | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Iiwoner | 1321 | 1616 | 2128 | 2958 | 3140 | 3025 | 3478 | 4060 |
| Jaar | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Iiwoner | 4385 | 4645 | 5486 | 6483 | 8209 | 9275 | 10861 | 13159 |
De Uusländeraatäil isch 2015 bi 24,6 % gläge.[3]
Religion ändere
61,9 % vo de Iiwoner sind im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 17,4 % evangelisch-reformiert.[3]
Politik ändere
De Gmäindspresidänt vo Choom isch de Georges Helfenstein (Stand Novämber 2017).
Spraach und Tialäkt ändere
Bi de Volchszellig 2000 hend vo dr 13159 Iiwoner 85,7 % Tüütsch als Hauptspraach aagää, 1 % Franzöösisch, 1,9 % Italienisch und 11,4 % anderi Spraache.[3]
De Tieläkt vo Choom liit im Übergangsberiich vom Hoochalemannisch zum Hööchschtalemannisch.
Seheswürdigkeite ändere
Im Jaar 1488 isch anstatt vo nemme Vorgängerhuus d Kappele St. Andreas bout worde, wo spaatgöttlichi Freske enthalte hät.
Weblink ändere
Commons: Cham – Sammlig vo Multimediadateie- Offizielli Website vo de gmeind Cham
- Renato Morosoli: Cham. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Renato Morosoli: Niederwil (ZG). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Chamapedia.ch
Fuessnote ändere
- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Mai 2012
