Alemannische Wikipedia

Silicium

Silicium (au Silizium) isch e chemischs Elimänt mit em Sümbol Si und dr Ordnigszaal 14. Es stoot in dr 4. Hauptgrubbe (Choolestoffgrubbe) und 3. Periode vom Periodesüsteem vo de Elimänt.

Äigeschafte
[Ne] 3s2 3p2
14
Si
Allgemäin
Name, Sümbol, Ordnigszaal Silicium, Si, 14
Serie Halbmetall
Gruppe, Periode, Block 14, 3, p
Usgsee dunkelgrau,
blöilig
CAS-Nummere 7440-21-3
Massenaadäil an dr Ärdhülle 25,8 %[1]
Atomar [2]
Atommasse 28,085 (28,084–28,086)[3] u
Atomradius (berächnet) 110 (111) pm
Kowalänte Radius 111 pm
Van-der-Waals-Radius 210 pm
Elektronekonfigurazioon [Ne] 3s2 3p2
1. Ionisierigsenergii 786,5 kJ/mol
2. Ionisierigsenergii 1577,1 kJ/mol
3. Ionisierigsenergii 3231,6 kJ/mol
4. Ionisierigsenergii 4355,5 kJ/mol
Physikalisch [2]
Aggregatzustand fest
Kristallstruktur Diamantstruktur
Dichdi 2,336 g/cm3(20 °C)[4]
Mohsherti 6,5
Magnetismus diamagnetisch ( = −4,1 · 10−6)[5]
Schmelzpunkt 1683 K (1410 °C)
Chochpunkt 3533 K[6] (3260 °C)
Molars Volume 12,06 · 10−6 m3/mol
Verdampfigswermi 383 kJ/mol[6]
Schmelzwermi 50,2 kJ/mol
Schallgschwindigkäit 8433 m/s bei 293 K
Spezifischi Wermkapazideet 703[1] J/(kg · K) bei 298 K
Elektrischi Läitfähigkäit 1 · 103 A/(V · m)
Wermiläitfähigkäit 150 W/(m · K)
Chemisch [2]
Oxidazionszueständ −4, (2) +4
Oxid (Basizidäät) SiO2 (amphoter)
Elektronegatividäät 1,90 (Pauling-Skala)
Isotop
Isotop NH t1/2 ZA ZE (MeV) ZP
26Si

{syn.}

2,234 s ε 5,066 26Al
27Si

{syn.}

4,16 s ε 4,812 27Al
28Si

92,23 %

Stabil
29Si

4,67 %

Stabil
30Si

3,1 %

Stabil
31Si

{syn.}

157,3 min β− 1,492 31P
32Si

{syn.}

276 a β− 0,224 32P
33Si

{syn.}

6,18 s β− 5,845 33P
34Si

{syn.}

2,77 s β− 4,601 34P
Witeri Isotop lueg Liste vo de Isotop
NMR-Äigeschafte
  Spin γ in
rad·T−1·s−1 		Er(1H) fL bei
B = 4,7 T
in MHz
29Si 1/2 −5,319 · 107 3,69 · 10−4 19,864 (2,3488 T)
Sicherhäitshiiwiis
GHS-Gefaarstoffkennzäichnig [7]
02 – Leicht-/Hochentzündlich 07 – Achtung

Fehlerhaftes GHS-Signalwort: Nur „Achtung“, „Gefahr“ oder leer ist möglichWikipedia:Redaktion Chemie/fehlerhafte Gefahrstoffkennzeichnung

H- und P-Sätze H: 228​‐​319
P: 210​‐​305+351+338 [7]
EU-Gefahrstoffkennzeichnung [8][9][10]

Granulat

Reizend
Reizend
(Xi)


Pulver

Liichtentzündlig Reizend
Liicht-
entzündlig 		Reizend
(F) (Xi)
R- und S-Sätze R: 36/38 (Granulat)
R: 11​‐​36/37/38 (Pulver)
S: 26​‐​36/37/39 (Granulat)
S: 26​‐​36/37/39​‐​22 (Pulver)
Sowit wie mööglig und gebrüchlig, wärde SI-Äihäite verwändet.
Wenn nüt anders gschriibe isch, denn gälte d Daate, wo aagee si, bi Standardbedingige.

Silicium isch e klassischs Halbmetall. Es het Äigeschafte vo Metall und au vo Nitmetall und isch e Elimänthalbläiter. Räins, elementars Silicium isch grau-schwarz und glänzt wien e tüpischs Metall, vilmol bronsefarbig bis blöilig.

Elementars Silicium isch für e menschlige Körper ungiftig, in bundniger silicatischer Form isch Silicium für e Mensch wichdig. Im menschlige Körper het s öbbe 20 mg Silicium uf äi Kilo Körpermasse; die Mängi nimmt ab. je elter mä wird.

Litratuur

ändere
  • Tracy L. Simpson, Benjamin E. Volcani: Silicon and siliceous structures in biological systems. Springer-Verlag, New York 1981, ISBN 3-540-90592-8.
  • Thomas Thomson: On the Daltonian Theory of Definite Proportions in Chemical Combinations. In: Annals of Philosophy. Band 2, 1813, S. 32.

Weblingg

ändere
  Commons: Silicium – Sammlig vo Multimediadateie

  Wikibooks: Praktikum Anorganische Chemie/ Silicium — Lern- und Lehrmaterialie
  Wikibooks: Siliciumverarbeitung — Lern- und Lehrmaterialie

Fuessnoote

ändere
  1. ↑ 1,0 1,1 Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
  2. ↑ D Wärt für d Äigeschafte in dere Infobox sin, wenn nüt anders agee isch, us www.webelements.com (Silicium).
  3. ↑ Dasch dr Standartwärt, wien er vo dr IUPAC empfoole isch. Lueg: Michael E. Wieser, Tyler B. Coplen: Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report). In: Pure and Applied Chemistry. 2010, S. 1, doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14.
  4. ↑ N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage, 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 426.
  5. ↑ Robert C. Weast (ed. in chief): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, Site E-129 bis E-145 (D Wärt dört sin uf g/mol bezooge und in cgs-Äihäite aagee).
  6. ↑ 6,0 6,1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
  7. ↑ 7,0 7,1 Iidraag zu Silicium in dr GESTIS-Stoffdatebank vom IFA, abgrüeft am 13. März 2011 (nume mit JavaScript).
  8. ↑ Seit 1. Dezember 2012 ist für Stoffe ausschließlich die GHS-Gefahrstoffkennzeichnung zulässig. Bis zum 1. Juni 2015 dürfen noch die R-Sätze dieses Stoffes für die Einstufung von Zubereitungen herangezogen werden, anschließend ist die EU-Gefahrstoffkennzeichnung von rein historischem Interesse.
  9. ↑ Datenblatt Silicium (Granulat) bi AlfaAesar, abgruefen am 29. Januar 2010 (brucht JavaScript).
  10. ↑ Datenblatt Silicium (Pulver) bi AlfaAesar, abgruefen am 29. Januar 2010 (brucht JavaScript).


  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Silicium“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Silicium&oldid=946703"