En Fiirtig isch denn biweglich, wenn er nöd uf en bstimmte Kalendertaag fallt. Bstimmt werd er noch em Ostertermin. De Ostersunntig fallt jewils uf de erst Sunntig noch em Früeligsvollmoo, da haisst em Vollmoo noch de Früeligs-Tagundnachtgliichi um de 21. März. Nöd all Tääg geltet as ofizielli Fiirtig.

Osterzyklus

ändere

Fasnacht und Fastezit

ändere

Im früene Mittelalter het d Fastezit 40 Tag vor Oostere aagfange, so ass d Fasnacht denn gendet het. Im Konzil vo Benevent ane 1091 het mer aber bischlosse, ass die sechs Sünntig kai Fastetäg sind und drum isch de Aafang vo de Fastezit um sechs Täg verschobe, uf de Äschermittwuch. Well aber nöd all Piet dere Reglig gfolget sind, sind hüt d Fasnachtstermin verschide. D Herrefasnacht oder Pfaffefasnacht fangt am Sunntig (Lätare) vor em Äschermittwuch aa und d Puurefasnacht oder di «Alt Fasnacht» em Sunntig (Invocavit) noch em Äscheremittwoch. D Fasnachtsbrüüch und d Näme vo de ainzelne Fasnachtstäg änderet starch vo Ort zu Ort, am bikanntiste sind d Lozärner und Basler Fasnacht. D Fastezit, wo noch de Fasnacht chunnt, erinneret an 40tägig Ufethalt vom Jesus i de Wüesti.

Charwuche und Oostere

ändere

D Charwuche und s Osterfest sind s wichtigst christlichi Fest. Si fangt am Palmsunntig aa, en erinnerig an Jesus, wo uf emen Eseli i d Stadt Jerusalem grittet isch und d Lüt hend em mit Palmwedel zuegwunke. Em Hoodunnstig isch er noch em Oobigmool verhaftet wore. Em Charfritig ("Liidefriitig") isch er gchrüzigt worde, drum isch de en Truurtag. Am Pessahfest, wo immer bi Vollmoo stattfindet isch er den Uferstande und so isch Ostere en Froidetag.

Uuffert und Pfingste

ändere

De Uferstandni Jesus het sich 40 Tag lang sinene Jünger zaigt und isch denn is Himmelriich gfaare und a Pfingste het sich de Hailig Gaist a de Apostel offebart.

Liste vo de bewegliche Fiirtig

ändere
Name vom Tag Wuchtetag Abstand vom
Ostersunntig
Bimerkig
Schmotzig Dunnschtig Du - 52 Täg Aafang vo de Fasnacht
Ruessig Friitig Fr - 51 Täg  
Fasnachtssunntig Su - 49 Täg Herrefasnacht
Güdelmeentig
Hirzmeentig
Me - 48 Täg  
Güdelziistig
Chlii Ziistig
Zy - 47 Täg  
Äschermittwuch Mi - 46 Täg End vo de Fasnacht
Chüechlisunntig
Funkesunntig
Su - 42 Täg Alti Fasnacht
Puurefasnacht
Moorgestraich
Blochmeentig
Me - 41 Täg Basel
Appizell
Palmsunntig Su - 7 Täg  
Hoodunnstig
Grüedunnstig
Du - 3 Täg  
Charfriitig Fr - 2 Täg Gsetzliche Fiirtigi i de Schwiz
Ostersunntig Su 0  
Ostermeentig Me + 1 Tag Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz
Uffert Du + 35 Täg Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz
Pfingstsunntig Su + 49 Täg  
Pfingstmeentig Me + 50 Täg Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz
Drüüfaltigkait Su + 56 Täg  
Froolychnam Du + 60 Täg katholische Fiirtig

Anderi biweglichi Fiirtig

ändere

Au anderi Fiirtig sind nöd fest an es Datum bunde, aber unabhängig vom Ostertermin, so de Muettertag, wo uf de zwait Sunntig im Mai fallt oder s Zörcher Sächsilüüte, wo maist uf de dritt Meentig im April chunnt. De Aidgnössisch Bettag fallt uf de dritt Sunntig im Septembr. Au die lokaale Chilbitääg falled i de Regle uf e bestimmts Wuchenend.

Daate vo de wichtigere Fiirtig

ändere
Name vom Fiirtig 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Abstand zum Ostersunntig
Hoodunnstig 05.04. 20.03. 09.04. 01.04. 21.04. 05.04. 28.03. 17.04. 02.04. 24.03. 13.04.     − 3 Tag
Charfriitig 06.04. 21.03. 10.04. 02.04. 22.04. 06.04. 29.03. 18.04. 03.04. 25.03. 14.04.     − 2 Tag
Ostermeentig 09.04. 24.03. 13.04. 05.04. 25.04. 09.04. 01.04. 21.04. 06.04. 28.03. 17.04.     + 1 Tag
Uufert 17.05. 01.05. 21.05. 13.05. 02.06. 17.05. 09.05. 29.05. 14.05. 05.05. 25.05.     + 39 Tag
Pfingstmeentig 28.05. 12.05. 01.06. 24.05. 13.06. 28.05. 20.05. 09.06. 25.05. 16.05. 05.06.     + 50 Tag
Froolychnam 07.06. 22.05. 11.06. 03.06. 23.06. 07.06. 30.05. 19.06. 04.06. 26.05. 15.06.     + 60 Tag