Beweglichi Fiirtig
En Fiirtig isch denn biweglich, wenn er nöd uf en bstimmte Kalendertaag fallt. Bstimmt werd er noch em Ostertermin. De Ostersunntig fallt jewils uf de erst Sunntig noch em Früeligsvollmoo, da haisst em Vollmoo noch de Früeligs-Tagundnachtgliichi um de 21. März. Nöd all Tääg geltet as ofizielli Fiirtig.
Osterzyklus
ändereFasnacht und Fastezit
ändereIm früene Mittelalter het d Fastezit 40 Tag vor Oostere aagfange, so ass d Fasnacht denn gendet het. Im Konzil vo Benevent ane 1091 het mer aber bischlosse, ass die sechs Sünntig kai Fastetäg sind und drum isch de Aafang vo de Fastezit um sechs Täg verschobe, uf de Äschermittwuch. Well aber nöd all Piet dere Reglig gfolget sind, sind hüt d Fasnachtstermin verschide. D Herrefasnacht oder Pfaffefasnacht fangt am Sunntig (Lätare) vor em Äschermittwuch aa und d Puurefasnacht oder di «Alt Fasnacht» em Sunntig (Invocavit) noch em Äscheremittwoch. D Fasnachtsbrüüch und d Näme vo de ainzelne Fasnachtstäg änderet starch vo Ort zu Ort, am bikanntiste sind d Lozärner und Basler Fasnacht. D Fastezit, wo noch de Fasnacht chunnt, erinneret an 40tägig Ufethalt vom Jesus i de Wüesti.
Charwuche und Oostere
ändereD Charwuche und s Osterfest sind s wichtigst christlichi Fest. Si fangt am Palmsunntig aa, en erinnerig an Jesus, wo uf emen Eseli i d Stadt Jerusalem grittet isch und d Lüt hend em mit Palmwedel zuegwunke. Em Hoodunnstig isch er noch em Oobigmool verhaftet wore. Em Charfritig ("Liidefriitig") isch er gchrüzigt worde, drum isch de en Truurtag. Am Pessahfest, wo immer bi Vollmoo stattfindet isch er den Uferstande und so isch Ostere en Froidetag.
Uuffert und Pfingste
ändereDe Uferstandni Jesus het sich 40 Tag lang sinene Jünger zaigt und isch denn is Himmelriich gfaare und a Pfingste het sich de Hailig Gaist a de Apostel offebart.
Liste vo de bewegliche Fiirtig
ändereName vom Tag | Wuchtetag | Abstand vom Ostersunntig |
Bimerkig |
---|---|---|---|
Schmotzig Dunnschtig | Du | - 52 Täg | Aafang vo de Fasnacht |
Ruessig Friitig | Fr | - 51 Täg | |
Fasnachtssunntig | Su | - 49 Täg | Herrefasnacht |
Güdelmeentig Hirzmeentig |
Me | - 48 Täg | |
Güdelziistig Chlii Ziistig |
Zy | - 47 Täg | |
Äschermittwuch | Mi | - 46 Täg | End vo de Fasnacht |
Chüechlisunntig Funkesunntig |
Su | - 42 Täg | Alti Fasnacht Puurefasnacht |
Moorgestraich Blochmeentig |
Me | - 41 Täg | Basel Appizell |
Palmsunntig | Su | - 7 Täg | |
Hoodunnstig Grüedunnstig |
Du | - 3 Täg | |
Charfriitig | Fr | - 2 Täg | Gsetzliche Fiirtigi i de Schwiz |
Ostersunntig | Su | 0 | |
Ostermeentig | Me | + 1 Tag | Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz |
Uffert | Du | + 35 Täg | Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz |
Pfingstsunntig | Su | + 49 Täg | |
Pfingstmeentig | Me | + 50 Täg | Gsetzliche Fiirtig i de Schwiz |
Drüüfaltigkait | Su | + 56 Täg | |
Froolychnam | Du | + 60 Täg | katholische Fiirtig |
Anderi biweglichi Fiirtig
ändereAu anderi Fiirtig sind nöd fest an es Datum bunde, aber unabhängig vom Ostertermin, so de Muettertag, wo uf de zwait Sunntig im Mai fallt oder s Zörcher Sächsilüüte, wo maist uf de dritt Meentig im April chunnt. De Aidgnössisch Bettag fallt uf de dritt Sunntig im Septembr. Au die lokaale Chilbitääg falled i de Regle uf e bestimmts Wuchenend.
Daate vo de wichtigere Fiirtig
ändereName vom Fiirtig | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | Abstand zum Ostersunntig |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hoodunnstig | 05.04. | 20.03. | 09.04. | 01.04. | 21.04. | 05.04. | 28.03. | 17.04. | 02.04. | 24.03. | 13.04. | − 3 Tag |
Charfriitig | 06.04. | 21.03. | 10.04. | 02.04. | 22.04. | 06.04. | 29.03. | 18.04. | 03.04. | 25.03. | 14.04. | − 2 Tag |
Ostermeentig | 09.04. | 24.03. | 13.04. | 05.04. | 25.04. | 09.04. | 01.04. | 21.04. | 06.04. | 28.03. | 17.04. | + 1 Tag |
Uufert | 17.05. | 01.05. | 21.05. | 13.05. | 02.06. | 17.05. | 09.05. | 29.05. | 14.05. | 05.05. | 25.05. | + 39 Tag |
Pfingstmeentig | 28.05. | 12.05. | 01.06. | 24.05. | 13.06. | 28.05. | 20.05. | 09.06. | 25.05. | 16.05. | 05.06. | + 50 Tag |
Froolychnam | 07.06. | 22.05. | 11.06. | 03.06. | 23.06. | 07.06. | 30.05. | 19.06. | 04.06. | 26.05. | 15.06. | + 60 Tag |