Humbrächtike

Humbrächtike isch e politischi Gmäind am obere rächte Seeufer vom Zürisee i de Schwiiz. D Gmäind hät 8801 Iiwoner (Stand 31 Dez. 2016) und ghört zum Bezirk Meile im Kanton Züri.

Hombrechtikon
Wappe vo Hombrechtikon
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Züri (ZH)
Bezirk:	Meilew
BFS-Nr.:	0153i1f3f4
Poschtleitzahl:	8634 Hombrechtikon 8714 Feldbach
Koordinate:	700818 / 23448847.2536038.770552464
Höchi:	464 m ü. M.
Flächi:	12,19 km²
Iiwohner:	8964 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.hombrechtikon.ch
di reformiert Chirche z Hombrächtike di reformiert Chirche z Hombrächtike
Charte
Charte vo Hombrechtikon w

Wappe

S Wappe isch root mit ere goldige Garbe. D Garbe bedüüti de Zäänte, won d Humbrächtiker früener em Chlooschter händ müesse zale. S eltischti Bild vom Wappe isch vo 1676. S isch uf em Chileturm.

Fäldbach une am Zürisee

Geographii

Humbrächtike isch 1'220 ha gross. 61 % devo wärded für d Puurerei pruucht und 15 % sind Wald. S Dorf isch a de Gränze zwüsched em Zürisee und em Oberland uf em Rugge vom Pfannestììl. De Ort Fäldbach und d Baanstation sind aber une am See. Wiiler sind Üetzike, Tändlike, Härrgass, Luutike, Lützelsee und Schirmesee.

Oberhalb vom Dorf in ere Mulde sind s Üetziker Ried und de Lützelsee. Bed zäme sind e Moorlandschaft vo nationaler Bedüütig.

Gschicht

Humbrächtike isch zum eschte Mal gnamset worde um 1200 als Humbrechtigkon (1217 Hunbrechticon).

Schuel

 Üetzike

Z Üetzike isch anne 1854 es Schuelhuus poue worde. Im obere Stock hät de Leerer gwont, une isch d Schuelstube gsi. Ali Chinde sind i äi Klass gange. Won d Schuelpfläg im 2004i d Schuel häd wele zuetue - es segi z tüür, hät si gsäit -, händ sich d Eltere fescht degäge gwert. D Schuel isch no es Jaar lenger betribe worde. S Schuelhuus het söle verchauft wärde, aber d Gmäindversammlig isch degäge gsi. Mer söli versueche e überkomunali Tagesschuel z Üetzike iizrichte. Wil das nöd glunge isch, wird s alte Schuelhuus vo Üetzike jetzt andersch pruucht.

Bevölkerig

Bevölkerigsentwicklig

Jaar	1634	1772	1850	1900	1950	1970
Iiwohner	617	1501	2649	2292	3079	4589
Jaar	1980	1990	2000	2010	2015	2016
Iiwohner	6001	6865	7246	7957	8463	8801

De Uusländeraatäil liit bi 20,4 % (Stand 2016).

Religion: 36,1 % reformiert, 28,4 % römisch-katholisch.

Politik

Bi de Kantonsraatswaale 2011 hät s das Ergebnis ggee: BDP 2,6 %, CVP 3,6 %, EDU 5,7 %, EVP 5,2 %, FDP 8,8 %. GLP 11,4 %, GP 7,8 %, SP 14,6 %, SVP 39,8 %, Suschtigi 0,4 %.

Gmäindspresidänt isch de Rainer Odermatt (FDP). (Stand 2014)

Sehenswürdigkäite

• Die Reformierti Chile isch 1758–59 vom Jakob Gruebenma als Rokokochile pout worde. De Turm isch vo de spaatgotische Chile, wo vorane deet gschtande isch.
• E paar Puurehüüser i de verschidnige Wiiler:
  • z Schirmesee s ehemalige Gaschthuus Rössli
  • z Fäldbach di spaatgotisch-barocki Hüüsergruppe vo de Familie Büeler
  • z Lützelsee s Huus Mänzi - en repräsentative Rigelbou vo öppe 1680
  • z Luutike s Huus Egli - e schön bemalts Rigelhuus vo 1665-66
  • im Langeried s Huus Tändliker vo 1683

• 
  s Eglihuus vo 1666 z Luutike
• 
  s Mänzihuus vo 1733 im Wiiler Lützelsee
• 
  s Stricklerhuus vo 1690 mit em Dorfmuseum
• 
  Längsflarz im Grütrai mit em flache Tätschdach

Wirtschaft

D Arbetslosigkäit isch im Jaar 2010 bi 3,4 % gläge.

Tieläkt

De züritüütsch Tieläkt vo Humbrächtike ghört zue de Seemundarte.

Persönlichkeite

• Romeo Borbach (* 1938), en Jazzmusiker
• Amalie Halter-Zollinger (1892–1985), e Mundartdichteri und Schriftstelleri
• Regula Heller (1928–2014), e Chräämeri und Mänidorfer Dorforiginal, z Hombrächtike ufgwachse
• Constantin Polastri (1933–2009), en Kunstmaler

Literatur

• Hermann Fietz: Die Kunstdenkmäler des Kantons Zürich, Band II: Die Bezirke Bülach, Dielsdorf, Hinwil, Horgen und Meilen. (= Kunstdenkmäler der Schweiz. Band 15). Hrsg. von der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 1943.

Weblink

 Commons: Hombrächtike – Sammlig vo Multimediadateie

• d Website vo de Gmaind Hombrächtike
• Christine Barraud Wiener: Hombrechtikon In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.