Dr Schwiizer Sonderbund

Dr Sonderbund isch e Verdeidigungsbündnis vo de siibe katholische Schwiizer Kantön Luzärn, Uri, Schwyz, Unterwalde, Zug, Freiburg und Wallis und het vo 1845 bis 1847 bestande.

Dr Sonderbundskrieg 1847

Schlacht bi Geltwil

S Ziil vom Bündnis isch d Wahrig vo de Inträsse vo de katholisch, ländlig, konservativ und föderalistisch prägte Kantön gege dr wachsend Iifluss vo de stedtische, protestantische und liberale Chreft, wo e sterkeri Eiheit vom Schwiizer Staatebund agsträbt hai. Dr diräkt Uslöser für d Gründig vom Sonderbund si die beide Freischarezüg vo Bärner und Aargauer Freiwillige gegen e Kanton Luzärn gsi, zum dört de lokale Liberale z hälfe sich an d Macht z putsche.

D Gründig vom Sonderbund het dr Konflikt zwüsche de Liberale und Konservative in dr Schwiiz erheblig verscherft, wil er Erinnrige an früehneri katholischi Sonderbündnis wie öbbe dr Goldig oder Borromäisch Bund gweckt het. Usserdäm isch noch em Paragraph 6 vom Bundesvertrag vo 1815 d Bildig vo Bündnis under de Kantön zum Nochdeil vo andere Kantön verbote gsi. (§ 6. Es sollen unter den einzelnen Kantonen keine, dem allgemeinen Bund oder den Rechten anderer Kantone nachtheilige Verbindungen geschlossen werden.) Sobald d Existänz und dr Inhalt vom Bündnis, wo am Afang gheim ghalte worden isch, bekannt worde si, het Züri im Summer 1846 bi dr Dagsatzig dr Aadrag gstellt, dr Sonderbund gmäss em Bundesvertrag für ufglöst z erkläre. Dä Aadrag het aber erst e Mehrheit vo de Kantonsstimme übercho, wo im Juli 1847 z Gämf und z Sanggalle die liberali Partei an d Macht cho isch. Zuesätzlig si e Revision vom Bundesvertrag und d Uswiisig vom Jesuitenorde us dr Schwiiz beschlosse worde.

Die siibe Sonderbundskantön hai uf e militärischi Understützig us Östriich, wo au konservativ gsi isch, ghofft und hai d Komflikt lo eskaliere. Dorum het d Dagsatzig z Bärn am 4. Novämber 1847 beschlosse, Waffegwalt aazwände. Dr Sonderbundschrieg vo 1847 het mit dr Niiderlag vo de konservative Kantön gändet und dr Uflösig vom Sonderbund. Inneri Problem in de füehrende konservative Staate Östriich und Preusse, wie d Hungersnot im Winter 1847 und die politische Unruehe wo zur Merzrevolution 1848 gfüehrt hai, hai en Intervention vo usländische Mächt verhinderet.

Weblingg

 Commons: Sonderbund – Sammlig vo Multimediadateie

• René Roca: Sonderbund. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Sonderbund_(Geschichte)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.