S LU im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Lozärn und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Zell vermyde, wo öppis anders meined.

Zäu (amtlech Zell) esch e politischi Gmeyn em Wahlchreis Wilisou vom Kanton Lozärn i de Schwyyz.

Zell
Wappe vo Zell
Wappe vo Zell
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Lozärn (LU)
Wahlchreis: Willisouw
BFS-Nr.: 1150i1f3f4
Poschtleitzahl: 6144 Zell LU
6152 Hüswil
UN/LOCODE: CH ZZL
Koordinate: 637532 / 220379Koordinate: 47° 8′ 0″ N, 7° 56′ 0″ O; CH1903: 637532 / 220379
Höchi: 589 m ü. M.
Flächi: 13.87 km²
Iiwohner: 2119 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.zell-lu.ch
Zäu
Zäu

Zäu

Charte
Charte vo ZellSempacherseeMauensee (Gewässer)SoppenseeTueteseeKanton AargauKanton BernKanton SolothurnWahlkreis EntlebuchWahlkreis HochdorfWahlkreis Luzern-LandWahlkreis Luzern-StadtWahlkreis SurseeAlberswilAltbüronAltishofenDagmersellenEberseckenEberseckenEgolzwilEttiswilFischbach LUGettnauGrossdietwilGrossdietwilGrossdietwilHergiswil bei WillisauLuthernMenznauNebikonPfaffnauReidenRoggliswilSchötzUfhusenWauwilWikonWillisauZell LU
Charte vo Zell
w

Geographi

ändere

D Gmeyn liid öppe 6 km nordweschtlech vo Willisou im vordere Tau vo de Luthere ond esch es regionauus Zentrom. Zo de Gmeyn ghöre näbem Dorf ou die beyde Ortstöu Brisegg ond Hüsu wo de Warmisbach y de Gotsweler Rotbach ymöndet. Abgse vom Luutertau, wo flach esch, liid de Räscht vo de Gmeyn im Höguland. Im Nordoschte vo de Gmeyn legge d Weiler Häuersdorf, Bröndle ond Hönkihof. Im Norde lyd d Goggihöy, nordwestlech de Zäuerwaud. De höchscht Ponkt vo de Gmeyn esch de Saubrig. Vom Gmeyndegebiet vo fasch 14 km² wärde 68 Brozännt landwertschaftlech gnotzt. Waud ond Ghöuz möche 22.8% vo de Flächi uus ond 8.9% sey Sedligsflächi.[2]

Zäu gränzt a d Gmeynde Autishofe, Feschbech, Schöötz, Ufhuse und Willisou.

Gschecht

ändere

D Gägend esch scho vor üsre Zyträchnig besedled gse, wie en Fond vomere Bronzebieli (Beil) beleid. Zodem esch e römisisch Goudmönze usgraabe worde. Ime päpschtleche Sammuregester zor Erhebig vo de Chrüzzogs-Stüür werd Celle im 1275 s erschte mou erwähnt. Bes 1407 het d Gmeyn zor Grafschaft Willisou, wo im Bsetz vo de Habsborger gse esch, ghört. Die Hey do Regäntschaft y de Herre vo Büttike öbergä. 1407 esch do schliesslich d Grafschaft vo Lozärn koufft worde ond Zäu het do bes 1798 i de Landvogtey Willisau ghört. Vo 1798 bes 1803 esch de Ort do em Distrikt Willisou zuteilt gse, ond dä esch jo de is nöi gschaffne Amt Willisou yglederet worde.

Sed em 1. Januar 2013 ghört Zäu zom Wahlchreis Wilisou, wo s Amt Wilisou abglööst hed.

Bevöukerig

ändere

Bevöukerigsentwecklig

ändere

D Bevöukerig esch metti vom 19. Johrhondert starch aagwachse (1798–1850: +63,1 %). I de 1850er Johr esch e Masseabwandrig ond aschliessend e Phase vor Stagnation yträtte, wo bes 1888 aghaute het. Nochhär esch d Ywonnerzau bes 1941 weder starch agwachse. Nochem zwöite Wäutchrieg hets weder en Abwanderigswäuue gä. Vom sebzgi (1970) wägg bes im Johr 2000 esch d Bevöukerig aber weder agwachse. Sedhär stagniert d Bevöukerigszau weder.

Jahr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Iiwohner 1355 1177 1161 1185 1155 1265 1390 1351
Jahr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Iiwohner 1458 1713 1680 1582 1590 1698 1795 1975

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]

Sproche

ändere

D Bevöukerig benotzt aus Omgangssproch e hochalemannische Dialäkt. Be de leggschte Väuchszellig im Johr 2000 hey 94,84 % Düütsch, 1,67 % Aubanisch ond 0,81 % Portugysisch aus Houptsproch agää.

Gloube

ändere

Früecher sey auui Ywonner Metgled vo de Römisch-Katholische Chele gse. Dör Cheleuustrett ond Zuewanderig us andere Religione vo de Schwyyz ond em Ossland het sech das aber gänderet. Hötzotags (2000) sey 77,72 % römisch-katholisch ond 15,65 % evangelisch-reformierty Chreschte. Denäbscht fendet me 2,28 % Musliime ond jewius 0,61 Brozänt Konfässionlosi ond Aghörigi vo andere nedchreschtleche Religione (die meischte sey Hindus tamilischer Härkonft). Be de Mosliim handlets sech fasch uuschliesslech om Auabaner usem Kosovo ond Mazedonie.

Nationalität

ändere

Vo de 1938 Ywonner Ändi 2006 sey 1759 Schwyyzer ond 179 Ossländer. Be de leggschte Vouchszällig sey 89,57 % (Yschliesslech Doppubörger 90,33 % Schwyyzer. Die gröschte Ywanderergruppe chöme us Serbie-Montenegro (die meischte sey Aubaner), Portugau, Mazedonie (wederom die meischte Aubaner), Kroatie ond Sri Lanka.

Politik

ändere

Bi dr Nationauraatswahle 2015 hät s das Ergebnis gää:[2] BDP 1,6 %, CVP 31,1 %, FDP 21,2 %, GLP 1,6 %, GP 3,0 %, SP 5,0 %, SVP 32,9 %, Süschtigi 3,7 %.

Dr Gmeindspräsident vo Zäu esch dr Markus Tremp (Stand Februar 2016).

Wirtschaft

ändere

D Arbetslosigkeit esch im Jahr 2011 bi 0,8 % gläge.[2]

Verchehr

ändere

Zäu hett met Zäu ond Hüsu zwöi Hautestölle a de Bahnlini Lozärn–Langetu. D Gmein esch e lokale Buss-Chnooteponkt. D Buslinie Zäu–Autbüüre–St. Orbe, Hüsu–Ofhuuse ond Hüsu–Hofstatt–Luutere–Hender Ey erschliesses Omland met ÖV. Zäu lyd a de Strosse Willisou–Hottu ond Zäu–Santorbe (Sankt Urban). Die nöchstgläggne Outobahnaschlöss sey z Dagmersöuue (12 km) ond d Sorsi (16 km).

Bilder

ändere
ändere
  Commons: Zäu – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote

ändere
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. 2,0 2,1 2,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Mai 2012
  3. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)




  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Zell_LU“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.