Willisou

e Gmeind im Kanton Lozärn
Dialäkt: Lozäärntüütsch

Willisou (amtlech: Willisau) esch sittem 1. Jänner 2006 e politischi Gmein im glichgnannte Wahlchreis vom Kanton Lozärn i de Schwyyz.

Willisau
Wappe vo Willisau
Wappe vo Willisau
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Lozärn (LU)
Wahlchreis: Willisouw
BFS-Nr.: 1151i1f3f4
Poschtleitzahl: 6130
UN/LOCODE: CH WSU
Koordinate: 642072 / 219019Koordinate: 47° 7′ 15″ N, 7° 59′ 35″ O; CH1903: 642072 / 219019
Höchi: 557 m ü. M.
Flächi: 41.69 km²
Iiwohner: 9108 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.willisau.ch
s Ondertor z Willisou
s Ondertor z Willisou

s Ondertor z Willisou

Charte
Charte vo WillisauSempacherseeMauensee (Gewässer)SoppenseeTueteseeKanton AargauKanton BernKanton SolothurnWahlkreis EntlebuchWahlkreis HochdorfWahlkreis Luzern-LandWahlkreis Luzern-StadtWahlkreis SurseeAlberswilAltbüronAltishofenDagmersellenEberseckenEberseckenEgolzwilEttiswilFischbach LUGettnauGrossdietwilGrossdietwilGrossdietwilHergiswil bei WillisauLuthernMenznauNebikonPfaffnauReidenRoggliswilSchötzUfhusenWauwilWikonWillisauZell LU
Charte vo Willisau
w

Am 25. Jänner 2004 het s Stemmvouch vo Willisou Stadt ond s säubig vo Willisou Land de Fusionierig per 1. Jänner 2006 zuegstomme.

Geografii

ändere

Willisou liid im Lozärner Henderland am Rand vo de nördleche Uusläufer vom Willisouer Huusbärg, em Napf. Am Zämefloss vo de Buech- ond de Änziwegere. Om s historisch Städtli ome sey i de letschte 40 Johr noodinoo nöi Quartier entstande. Sit de Fusionierig esch Willisou met sine 4169 Hektaare und knapp sebetuusigzwöihondert Ywonner vo de Flächi wie au vo de Ywonnerzahl här die gröscht Gmein im Wahlchreis.

D Gmein esch en Teil vom Ennere Willisouer Bärgland, wo im Norde bes zom Quärtau Hottu – Gättnou – Auberswiu reicht. S Gmeindsgebiet lampet bes öber di nördleche Uusläufer vom Napf ose ond birüert s ober Weggertau.

D Landschaft esch houptsächlech dör die unverwächsubare Eigeschafte vo de Napfabdachig prägt, met de Egge und Chrache, de usdehnte Hobel ond Höger met stotzige ond weniger gäche Abhäng ond de wasserriiche schmauere und breitere Tauböde.

Rächt gross si d Höeondersched ennert de Gmein: Wydemöli 534 m, Guetegg im Mänzbärggebiet 1070 m. Die viufeutig Landschaft met erem Waudrichtom bietet verschednigi Räiz und chönnt es ender ruchs, hüüfig em Wend usgsetzts Klima.

Näbem Städtli und de Aglomeration gets no wiiteri Sedlige i de Gmein; Däiu (a de Houptstross Willisou-Mänznou), Schüüle (ufem haube Wäg zom Mänzbärg uf öppe 800 m.), Rohrmatt, Oschtergou ond Chäppelimatt. Zodäm gets onzellti Buurehöf öber di ganz Gmein verteilt.

D Nochbergmeynde send Auberswiu, Ettiswiu, Gättnou, Grosswange, Hergiswiu, Lutere, Mänznou, Ufhuse ond Zäu.

Gschecht

ändere
 
Willisou im 17. Johrhondert nach em Matthäus Merian
 
Willisou oss der Loft

893: En alemannischi Hofsedlig Cozeriswilare (= Gesserswiu/Gesserswil) em Willisouer Bärgland esch aktechondig.

1101: Erstmaligi Nänig vom Ort Willineshouwo.

1302/03: A de Stöu vom höttige Pfarrdorf werd vo de Freyherre vo Haaseborg en befestigts Zentrum.

1330: Willisou chont s Rächt zor Abhautig vo Johres- ond Wochemärt öber.

1367: Dör Hürot wärde d Grafe vo Aarbärg Willisouer Stadtherre.

1375: Im Guglerchrieg werd die schlächt bewehrt Stadt vom Härzog Leopoud abeprönnt.

1386: De Härzog Leopoud III. vo Habsborg beföut bem Uuszog us Willisou weder d Vernechtig vo de Stadt (das esch vor de Schlacht be Sämpech gse).

1407: D Nochfahre vo de Haaseborger verchoufe d Stadt ond d Grafschaft ad Stadt Lozärn – dye lokrativ Landvogtei Willisou esch vier Johrhondert lang e Teil vom Stadtstaat Lozärn.

1471: Willisou brönnt abe.

1704: De Grossteil vo de Stadt brönnt zom vierte Mol ab.

1798: Im Gfoug vo de Staatsomwäuzig verlüred d Stadtbörger eri Vorrächt. D Stüürbezerk Stadt ond Chelegang osserhaub vo de Stadt wärdid zu Munizipalitäte.

1803: D Mediationsregierung erchlärt de Munizipalitäte Stadt und Landschaft zo eigeständige Gmeinde.

Ab 1990: Willisou-Stadt und Willisou-Land verstärched eri Zämenarbet ond lösed emmer me Ufgabe gmeynsam.

2004: Am 25. Jänner 2004 werd öber d Vereynigong vo de Gmeynde Willisou-Land ond -Stadt abgstomme. Binre höche Waubeteyligong vo 80% z Willisou-Stadt ond 81% z Willisou-Land werd d Vorlag dütlech agno.

2006: Am 1. Jänner fusioniere die bede Gmeinde zo Willisou.

Bes Endi 2012: Wilisou esch de Houptort vom glichgnannte Amt Willisau gse. Uf e 1. Januar 2013 esch s Amt dor e Wahlchreis (oni Houptort) ersetzt worde.

Bevöukerig

ändere

D Ywonnerzau esch öber langi Ziit chlii blobe, trotz em mettuauterleche Stadträcht. De gross Teil vo de Bevöukerig het ned i de Stadt, sondern osserhaub gläbt. As Foug vo de Abwanderig ond vo de Landflocht het d Bevöukerig vo 1850 bes 1900 abgno. Markant zuegno het si aber vor auem zwösche 1950 ond 1970 ond ähnlech starch zwösche 1980 bes 2004. De Grond esch vorauem s viu Boue z Willisou säuber.

Jahr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Willisau Land 3161 3078 3032 2978 2797 2537 2627 2897
Willisau Stadt 1231 1408 1507 1637 1621 1594 1636 1718
Jahr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Willisau Land 3029 3098 3144 3266 3442 3594 3788 4105
Willisau Stadt 1901 2081 2129 2508 2728 2639 2866 2996

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Sproche

ändere

Bi dr Volkszellig 2000 hey vo de Iiwohner 94,5 % Dütsch aus Houptsprach aagää, 0,1 % Französisch, 0,5 % Italienisch ond 4,9 % anderi Sprache.[3]

Z Willisou redt me s hochalemannisch Lozärntüütsch, aber em Henderland tönts denn scho fascht wen em Oberaargöi.

Religion

ändere

Früener esch dye ganz Bevöukerig Metgled vo de römisch-katholische Chele gse. Im Joor 2000 heds 81 % römisch-katholischi und 8.9 % evangelisch-reformierti Chreschte ggää. Wiiters hed me 2.8 % Musliim ond 7.3 % Aghörigi vo andere, ned chrestleche Religione oder haut Konfessionslosi gfonde.[3] Die meischte Moslem chöme us Aubanie, Kordistan ond de Törggei; e Menderheit vo Aghörige us andere Religione sey fasch usschliesslech tamilischi Hindu us Sri Lanka.

Nationalitäte

ändere

Vo de 7135 Ywonner Ändi 2006 sey 6535 Schwyyzer und 600 (= 8.4 %) Ossländer. Di gröscht Ywanderergruppene esch us Serbie-Montenegro (die meiste sey Aubaner, aber es het ou Slawe), Mazedonie (die meischte sey Aubaner), Tüütschland, Italie, Portugau, Kroazie, Öschtrich, de Törggei und us Sri Lanka (Tamile).

Politik

ändere

Bi dr Nationaurootswahle 2015 hed s das Ergebnis ggää:[3] BDP 0,7 %, CVP 30,9 %, FDP 19,6 %, GLP 3 %, GP 5,3 %, SP 9,4 %, SVP 26,9 %, Süschtigi 4,3 %.

D Stadtpräsidentin vo Willisou esch d Erna Bieri (Stand Februar 2016).

Wirtschaft

ändere

Em Johr 2011 sey 0,9 % vo dene, wo chönntid schaffe, arbetslos gse.

Verchehr

ändere

Willisou liid a de Bahnstrecki Lozärn-Langetu. Verantwortlech före Betreb esch höt d BLS AG. Denäbe gets d Buslinie Willisou-Ettiswiu-Sorsi, Willisou-Ettiswiu-Näbike-Autishofe ond Willisou-Hergiswiu-Höbali.

Willisou liid a de Houptstross Dagmersöuue-Wouhuse-Lozärn. Sitt 1999 werd de Transitvercher öber d Omfahrig gleitet. Dye nöchste Outobahnaschlöss sey a de A2 z Dagmersöuue – 11 km – ond z Sorsi – 13 km wiit ewägg.

Was es azluege get

ändere

Roothuus

ändere
 
s Roothuus

S Roothuus esch nochem Stadtbrand vo 1704 aus Chaufhuus met Schaal (Metzg), Chorn- ond Tuechlaube bouet worde, s Willisouer Ellemass (63 cm) esch bem Igang aabrocht, s Ärdgschoss esch bes 1956 auus Schlachthuus und sethär aus Börgersaau gnotzt worde, chorz noch 1800 esch usem Chloster St. Orbe es spotbarocks Schueutheater ibouet worde; eis vo öutischte i dere Bouart i de Schwyyz. 1989–1991 esch es vouständig restoriert worde, ond me het s aut Theater im Estrech obe neu installiert.

Pfarrchele

ändere
 
d Peter-ond-Pouls-Chele

D Pfarrchele esch 1805 bes 1810 ufere em Schlossrii vorglagerte Terasse us Chauchtoff bouet worde ond esch di gröscht uf de Lozärner Landschaft. D Architekte sey dye beyde Ennerschwyyzer Chelebouer Josef Purtschert us Pfaffnou ond de Joseph Singer us Lozärn gse. Archäologischi Grabige hey zeygt, dass mindestens vier chlyneri Chele a der gliiche Stell gstande sey. D Gröndig vo de erste Chele esch öuter aus d Gröndig vo de Stadt. Usem 13. Johrhondert stammt de bescht erhaltnig romanisch Cheletorm vom Kanton, me seit em ou Heidetorm. De monumental, zwöigschossig Gloggetorm vom Adolf Gaudy us Rorschch göut aus en architektonischi Pionierleistig im Ysebetonbereich und het benere Renovierig 1928/29 de zierlech Dachriiter ersetzt, wo zchli worde esch. Noch ere omfassende Restorierig vo 1991 bes 1997 wyst de Bau hötzotags weder de ursprönglech Charakter vonere klassizistische Pfylerhalle-Chele uf. Si werd ziert vo Ydröckleche Autarböuder ond Deckefreske vom Willisouer Moler Xaver Hecht ond de Süddütsche J. A. Mesmer ond J. G. Vollmar und elegante Stukkature vom Vorarlbärger Johann Moosbrogger.

Obertor

ändere
 
s Obertor met em Obere Bronne

Em Obertor seit me au s nedrig Tor, wöus weniger höch esch aus s Ondertor; ursprönglech esch es vermuetlech en Torm gse, wo gäge s Städtli hii offen gse esch, bem drette Stadtbrand vo 1471 esch es aber teilwiis abebrönnt und om 1550 met de Höuf vo de lozärnische Obrigkeit weder ufbouet worde; es zeichnet sech dör en eifachi Befeschtigong mit hochrächteggige Öffnige us; het aber aus Kerker dienet. Me cha nor öber en Leitere i Torm; öberem Portau heds stadtiiwärtz zwöi Löie mitt em Lozärner ond em Willisouer Wappeschöud. Sit 1886 ghörts de Korporation Willisou.

Ondertor

ändere
 
d Houptgass met em Ondertor

Früener het me em Ondertor ou Zytturm gseit. Es esch bem grosse Stadtbrand vo 1471 verbronne ond met de Höuf vom Lozärner Root 1543 weder ufbouet worde; be de Füürbronscht vo 1704 heds im Gägesatz zom Obertor starch glette; gmäss enere Orchond, wo me i de Tormchopple gfonde het, esch es 1768 renoviert ond 1805 nöi teckt worde, 1854 esch es aber, wöus boufellig worde esch, weder abgresse worde. 1980 hed mes denn aber dank ere Stefftig vom Willisouer Ehrebörger Eugen Meyer nach aute Vorlage mit vergrösseretem Dorchgang nöi bouet, ond me het ou d Tormuhr vo 1544 ond Tormglogge vo 1706 weder ibouet – ond het nöi es vöusiitigs Gloggespeu.

Auti Stadtmöli

ändere

Teylwys stammt s Fondamänt vo de aute Stadtmöli us de Ziit vo de Stadtgröndig 1302/04. D Weschtfassade esch zom grosse Teyl di mettuauterlech Stadtmuur. 1585 esch si aus Houzbou mit stadtsiitiger Ständerkonschtruktion ond legendem Dachstueu bouet worde, het aber scho s höttig Gebäudevolume erreycht. De Mölibach, wo vo de Wegere abgeleitet esch, het men ou för d Bekämpfig vo Hüserbränd ond zor Stadtreinigong ygsetzt. 1918–1920 sey d Möliyrechtige technisch ernöieret worde und me het d Fassade met de höttige Fenschterschtellig erstöut. Bes 1989 esch im Gebäu e Möli betrebe worde, 1998 het si d Aubärt-Chöchlin-Steftig gchouft ond vouständig renoviert. Hötzotags eschs Wasserrad sogar met Transmission weder en Betreb, ond d Möli werd aus Kouturzäntrum ond för e Sammlig vo historische Musigenschtrumänt gnotzt.

Ursprungshuus vo de Willisouer Rengli

ändere

S Geböi bstod us zwöi Ursprongshüüser, s lengg esch vom Léon Nordme för d Waarehuuschetti Manor gmietet worde, s rächt esch aber s Ursprongshuus vo de Willisouer Rengli. Om 1850 esch es zom erschte Mou vom Heinrech Muurer pouet worde, s ursprönglech Rezäpt het em sini zwöit Frou, d Martha Peyer, wo Chöchin ufem Schloss Heydegg gse esch, öbergä. 1880 esch do s Huus verpachtet ond spöter a Moritz Amrein-Brügger verchouft worde, 1924 sey die beide Hüüser zome Gschäfts- ond Wohnhuus ombouet worde, 1930 do omnes Café erwiiteret worde ond schliesslech esch d Rengliproduktion i «Gebr. Amrein & Co.» omgnännt worde. Drofabe esch es zersch döre Wauter Ränggli-Amrein ond spöter de döre Wauter Ränggli-Schöppech ond hötzotags döre Michael Ränggli-Kuurme wiitergfüert worde.

Möligass 2

ändere
 
s Huus a de Müligass 2

S Huus en de Möligass 2 esch vermuetlech s öutischt Huus vo Willisou. E Joorrengzählig a de Tröme ond em Muurwärch macht wohrschindli, as es om 1340 ad Stadtmuur bouet worde esch. Noch em Stadtbrand vo 1375 het me en zwöite Bou met eme tormartige, ad Stadtmuur agfüegte Ybou us Muurwärch pouet, vermuetlech auus füürsecherem Ufbewahrigsort. De höttig Bou esch aus Ständerbou met houzigem Obergschoss 1471–1472 bouet worde. S erscht Obergschoss het en spotgotischy Decki. S Huus hed de Stadtbrand vo 1704 heil öberstande. 1991 hett mers denn vouständig restauriert; 1994 esch en Fassade auus Meschig zwösche nöi ond aut de de urspröngleche Farb enstande.

Spittel

ändere

S Spittel esch noch em Brand vo 1704 a de Stettugass (wo de Name vom Spittel het) bouet worde. Es het aus Pflägestazion för mettulosi Chranki und Auti, aber ou aus Wäisehuus ond Herbärg för armi Lüüt dienet; bes 1961 esches aus Autersheim gnotzt worde. Im 19. Johrhondert esch es döre Ybezog vom südlech apoute Huus vergrösseret worde. D Glederig vo de drügschossige Fassade esch wiitgehend ursprönglech; 1995/96 esch es vouständig restoriert worde. Im Estrech sey no vier höuzigi Chammere erhaute, zwöi defo aus Arrästzälle.

Bronne

ändere

D Houptgass esch dör drüü Bronne, om 1600 entstande, glederet; früener sey si ou vorderi Bronne gannt worde, d Quelle sey ennerhaub vo de Rengmuure am Schlossbärg (hender de Chele). Dye Bronne wysed dye sehr säutnig Form vome Sebenegg uf, scho im 18. Johrhondert hey Bronnesüüle met Statue existiert, 1951–1956 sey dye, wiu di aute boufellig worde sey, vom yheimische Steymetz Gottlieb Chreiliger noch em aute Ress ond Mass neu erstellt worde. Sit de 60er Johre sey si met Bronzefiguure usgstattet.

Ondere Bronne

ändere

Chelepatron Paulus, vom Luzärner Böudhouer Rouf Brem.

Mettlere Bronne

ändere

Maria met em Chendli, vom Luzerner Böudhouer Franco Annoni; dä Bronne esch vor 1950 no achteggig gse.

Obere Bronne

ändere

Chelepatron Petrus; vom Zörcher Böudhouer Eugen Häfufenger.

S Heyligbluet (Kapälle)

ändere
 
s Heyligbluet

Ursprönglech eschs s Heyligbluet en houzigi Kapälle gse ond do 1497 ine ggoschtete gotische Steybou omgwandlet worde. 1674 het me si ine Renassancebau met ere offne toskanische Vorhalle omgwandlet. Si wyst drey figureriichi höuzigi Früebarockiautär uf ond ou acht Öugmäud vo 1684 met de Gröndigslegände. 1854 esch en dekoratifi Houzdecki met neuteschtamäntleche Szene, Apostle ond de Näbepatrone vo de Kapälle bouet worde.

D Heiligbluet-Legände esch die: Es sey mou drey Speler gse, de erscht het, nochdem är sis ganz Gäud verlore hed, met eme Fluech sis Schwärt id Loft gstosse, zom de Lyb Christi zdörboore; drofabe sey föif Bluetstropfe ofe Tisch gheit, ond de Gottesläschterer esch vom Tüüfu ghout worde, ou die bede andere hey en schreckleche Tod erlette.

Es esch früecher en starch bsuechte Waufahrtsort gse; es Ablassfäst mit Sühneprozässion fendet am zwöite Sonndig noch Pfingschte statt ond erenneret an d Frevutat vom 7. Juli 1392.

Ehemoligs Schueuhuus Willisou-Land

ändere

S ehemolig Schueuhuus Willisou-Land esch en of Repräsentation usgleggte Zwäckbou im Jogendstiu. Dör Landabtusch esch er im Johr 1907 ufem Gebiet vo de Stadt Willisou bouet worde; de Vorgängerbou esch en markanti Zähnteschüür, ou Schötte gnännt, gse. Bes 1965 esch es aus Schueuhuus gnotzt worde, ond i de sebzger Johr het me en omfassende, zytgmässe Enne-Uusbou för d Omnotzig aus Verwautigsgeböi vorgno. Im Stägehuus fendt me sehenswärti Hendergmäud vome Konschtmoler Joseph Schwägler (1906–1987) us Hergiswiu.

Landvogteyschloss

ändere
 
s Landvogteyschloss

Ursprönglech esch a de Stöu vom Landvogteyschloss nome en offnige Torm, Chutzetorm gnannt, gse; är esch för d Abwehr id Stadtmuur bouet worde. 1690 bes 1695 het me en Abou före jewiilig Landvogt vo Willisou gmacht, de Architekt esch onbekannt, d Ossewänd wiised Sgraffitodekoratione, d Ennerüüm richi Stuckature, Grisäiemolereie, Schnetzereie, Täferwärch, konstvolli Wand- und Deckemolereie usem Barock uf; im ersten Obergschoss befendet sech en Böuderzüklus vo de Heiligbluet-Legände vo 1638. 1833–1836 esch es es Lokau vonere höchere Schueu gse onderem dütsche Pädagog Friedrich Fröbel, em Begrönder vo de Chindergärte; spöter esch es au normaus Schulhaus gnotzt worde; noch de Ronovierig vo 1979–1982 het me d Hans-Rölli-Stobe ybouet, wo a dä Liedermacher, Sänger ond Dechter us Willisou erenneret. Hötzotags esch es de Setz vom Amtsgrecht.

Borghügu met de St. Niklousekapäue

ändere

D Alag met de habsborgerische Borg «Aut Willisou» ond enere Kapälle stammt vom Ändi vom 12. Johrhonder. Si esch 1321 de Habsborger verpfändet ond 1386 im Sämpacherchrieg zerstört worde, aber d Borgkapälle esch vor de Zerstörig verschont plobe. Die esch ursprönglech e chlineri ond nedrigeri Kapälle met romaische Rondbogefensterli gse. Die öutischt Glogge vom Kanton Lozärn met ere hebräische Enschreft esch om 1200 gosse worde. Im 14. Johrhondert het me d Kapälle nöi bouet, Ändi vom 15. Johrhondert esch si vergrösset worde, ond vo do sey die öutischte Molerei öberem Chorboge. Usem 16. Johrhondert stammt d Rankemolerei im Chor ond s gross Wandböud met em Martyrium vo de Zäätuusig Ritter of de lengge Siite. 1655 esch en barockisierte Nöibou met de höttige Fensteröffnige, dekorative Wyranke i de Fensterlybige ond em Portau met schötzendem Vorzeyche ond Borchele dezuecho.

Koutur ond Bruchtom

ändere
 
der Änzlilochmaa vo de Karnöffelzonft
 
de Chris Potter ond de Dave Holland am Jazz-Festival

Met de Stadtgröndig vo 1303 het Willisou s Märträcht öbercho. No höt fendt drom a yedem legschte Donstig im Monet e Märt im Städtli statt. Ofem Roothuusplatz fendt am Samschtig alle de Buuremärt statt.

Willisou esch en Fasnachtshochborg. Yedes Johr am Frytig nochem Dreychüngetag werd d Fasnacht eröffnet, ond de Zonftmeyschter zied met de Guuggemusige is Städtli y. Am Sonndig vorem Schmotzige Donnstig fendt alle d Städtlifasnacht statt. Au paar Johr füehrt d Karnöffuzonft es enternationaus Narreträffe döre. Emmer am Gödismändig stod de traditionelli Spröchliobe ofem Programm.

Willisou esch traditionell katholisch prägt. Im Mai/Juni fende am Frohlichnam (eme höche katholische Fyrtig) ond am Sondig druf, am Willisouer Heilig-Bluet-Fäscht, grossi Prozässione dör s Stedtli ond dör die Omlegende Gebiet statt. Met debi sey alle d Herrgotsgrenadier ond d Corpis Chresti Brüederschaft met de Kanonier, wo ofem Schlossfäud Böllerschöss ablöy. Demet werd alle d Dorchfüerig vo de Prozässione ond die Litorgische Höhepönkt agchöndt.

Emmer Ändi Ougste / Afangs Septämber füert me z Willisou sed de 70er s Enternational Jazz Festival Willisau döre.

Alle am drette Oktoberwochenänd (Samschtig bes Mändig) esch im Stedtli ond ofem Zähnteplatz dye gross Willisouer Chöubi (Kirchweih).

Sitt nünzäsächsenünzg esch afangs Dezämber im Stedtli de Chreschchendlimärt.

Schuele, Sportalage

ändere

Ofem Schlossfäud oberhaub vom Städtli liid en grossartigi Schueu- ond Sportalag. Näb de Vouchsschueu (1.–9. Klass), ufteilt uf d Schueualaage Schloss und Schlossfäud, esch au d Kantonsschueu und Gwärbeschueu ofem gliiche Areau. D Sportalag bietet föif Raseplätz, en 400 m Rondbahn, drey Hartplätz, nün Tornhalle, devo zwöi drüfach Tornhalle ond es Hallebad. Drnäbst gets nos Freyziitzentrum Willisou met Tennishalle ond Tennisplatz. Es ghört aber ou no en Minigoufalag, es Fitnesscenter, en Squashhalle ond e Sauna met Dampf ond Sprodubad ond natürli es Restaurant dezue. Dye beyde Chendergärte sey im Pfarreyheim ond a de Mänzbärgschtrooss. D Heylpädogogisch Sonderschueu esch im Momänt zwöiteylt, s Houptgeböi stod am Schötzerain. Denäbscht gets au Schueuzemmer i de Pavions ufem Schlossfäud. Osserhaub vom stedtische Gebiet werd no i de Chäppelimatt Chenzgi bes sächsti Klass (alle in Dopuklasse) sowie i de Schüüle, äbefaus Chendergarte bes sächsti Klass (alle in Drüerklasse) onderrechtet.

Bekannti Willisouer

ändere
  • Marianne Alvoni (* 1964), e Schwizer Modedesigneri (Heimetort Willisou) met Residänz Verona und Worb (Bärn)
  • Ruth Metzler-Arnold (* 1964), e Juristi und Aut-Bondesröti (1999–2003)
  • Irene Brügger (* 1979), Musikeri un Kabarettischti («Frölein Da Capo»)
  • Urs Bühler (* 1971), en Sänger (Tenor), Metgled vo de Bänd Il Divo
  • Niklaus Troxler (* 1947), en Grafiker, Veraschtauter vom Jazz Jazz Festival z Willisou
  • Josef Zihlmann (1914–1990), der «Seppi a de Wiggere», Volchskundler, Nameforscher und Mundartautor

Literatur

ändere

Websiite

ändere
  Commons: Willisau – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnote

ändere
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. 3,0 3,1 3,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Mai 2012



  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Willisau“ vu de tüütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.