Preonzo
Preonzo isch es Dorf in dr politische Gmai Bellinzona im Kanton Tessin in dr Schwyz.
| Preonzo | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Tessin (TI) |
| Bezirk: | Bellinzona |
| Kreis: | Bellinzona |
| Gmeind | Bellinzona |
| PLZ | 6523 |
| Koordinate: | 720367 / 125112 |
| Höchi: | 250 m ü. M. |
| Flächi: | 16,44 km² |
| Iiwohner: | 618 (31. Dezämber 2015)[1] |
 Luftbild vo Preonzo | |
| Charte | |
 | |
Geografi ändere
Preonzo lyt am rächten Stade vum Fluss Tessin zwische dr Stadt Bellinzona un Biasca. Nochbergmaine sin Claro, Cresciano, Cugnasco-Gerra, Gnosca, Gorduno, Lavertezzo, Lodrino, Moleno, Monte Carasso un Vogorno gsi.
Erdrütsch ändere
A de steile Häng oberhalb vo Preonzo häts i de Vergangeheit immer wider Erdrütsch ge. D Narbe im Wald chame zum Teil no guet gseh. I de Nacht vom 14. uf de 15. Mai 2012 sind rund 300'000 Kubikmeter Gröll vo de 800'000 m³ Gsteinsmasse, wo i Bewegig gsi sind, obenabe cho. Zum Teil isch s Material bis an Rand vom Industriigebiet vo Preonzo grutscht.[2]
Gschicht ändere
Preonzo isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1335 as Prevonzo.
D Gmai Preonzo het uf dr 2. April 2017 mit elf anderne Gmaine zu Bellinzona fusioniert un dodrmit in Chrais Bellinzona gwechslet. Si het friejer zum Chrais (circolo) Ticino ghert, wo weg seller Fusion ufglest wore isch.
Verwaltig ändere
Dr letscht Burgermaischter (Sindaco) vu Preonzo isch dr Fabio Pasinetti gsi.
Bevelkerigsentwicklig ändere
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 |
| Yywohner | 402 | 309 | 338 | 323 | 353 | 315 | 311 | 333 | 340 |
| Johr | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2010 | |
| Yywohner | 348 | 347 | 346 | 374 | 405 | 396 | 484 | 556 |
Dialekt ändere
Dr lombardisch Dialäkt vu Preonzo ghert zum Ticinese.
Böuwärch ändere
- Bfaarchilche SS. Simone e Giuda (1459 gweit, im 17. Jh. umböue, 1963-66 un 1996-97 renoviert)
- Chilche Madonna della Cintura (1600)
-
Chilche SS. Simone e Giuda -
Chilche Madonna della Cintura -
Gässli im Kärn vom Dorf -
Erdrutsch im Mai 2002 -
Abbruch am Morge vom 15. Mai 2012
Literatur ändere
- Giuseppe Chiesi: Preonzo. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Agostino Robertini und andere: Preonzo. In: Il Comune. Edizioni Giornale del Popolo, Lugano 1978, S. 303–314.
- Centro di ricerca per la storia e l’onomastica ticinese dell’Università di Zurigo (Hrsg.): Preonzo. In: Repertorio toponomastico ticinese. 1989.
- Simona Martinoli und andere: Preonzo. In: Guida d’arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, S. 57–58.
- Celestino Trezzini: Preonzo. In: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, Band 5: Pictet – Resti. Attinger, Neuenburg 1921, S. 485.
Weblink ändere
Commons: Preonzo – Sammlig vo MultimediadateieEinzelnochwys ändere
- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ In Preonzo stürzen 300'000 Kubikmeter Fels ins Tal Internet-Artikel vom Bieler Tagblatt, abgruefe am 15. Mai 2012
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
