Preonzo isch es Dorf in dr politische Gmai Bellinzona im Kanton Tessin in dr Schwyz.

Preonzo
S Wappe vo Preonzo
S Wappe vo Preonzo
Basisdatä
Staat: Schwiiz
Kanton: Tessin (TI)
Bezirk: Bellinzonaw
Kreis: Bellinzona
Gmeind Bellinzona
PLZ 6523
Koordinate: 720367 / 125112Koordinate: 46° 16′ 0″ N, 9° 0′ 0″ O; CH1903: 720367 / 125112
Höchi: 250 m ü. M.
Flächi: 16,44 km²
Iiwohner: 618 (31. Dezämber 2015)[1]
Luftbild vo Preonzo
Luftbild vo Preonzo

Luftbild vo Preonzo

Charte
Charte vo Preonzo
Charte vo Preonzo
w

Geografi

ändere

Preonzo lyt am rächten Stade vum Fluss Tessin zwische dr Stadt Bellinzona un Biasca. Nochbergmaine sin Claro, Cresciano, Cugnasco-Gerra, Gnosca, Gorduno, Lavertezzo, Lodrino, Moleno, Monte Carasso un Vogorno gsi.

Erdrütsch

ändere

A de steile Häng oberhalb vo Preonzo häts i de Vergangeheit immer wider Erdrütsch ge. D Narbe im Wald chame zum Teil no guet gseh. I de Nacht vom 14. uf de 15. Mai 2012 sind rund 300'000 Kubikmeter Gröll vo de 800'000 m³ Gsteinsmasse, wo i Bewegig gsi sind, obenabe cho. Zum Teil isch s Material bis an Rand vom Industriigebiet vo Preonzo grutscht.[2]

Gschicht

ändere

Preonzo isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1335 as Prevonzo.

D Gmai Preonzo het uf dr 2. April 2017 mit elf anderne Gmaine zu Bellinzona fusioniert un dodrmit in Chrais Bellinzona gwechslet. Si het friejer zum Chrais (circolo) Ticino ghert, wo weg seller Fusion ufglest wore isch.

Verwaltig

ändere

Dr letscht Burgermaischter (Sindaco) vu Preonzo isch dr Fabio Pasinetti gsi.

Bevelkerigsentwicklig

ändere

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920 1930
Yywohner 402 309 338 323 353 315 311 333 340
Johr 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010
Yywohner 348 347 346 374 405 396 484 556

Dialekt

ändere

Dr lombardisch Dialäkt vu Preonzo ghert zum Ticinese.

Böuwärch

ändere
  • Bfaarchilche SS. Simone e Giuda (1459 gweit, im 17. Jh. umböue, 1963-66 un 1996-97 renoviert)
  • Chilche Madonna della Cintura (1600)

Literatur

ändere
  • Giuseppe Chiesi: Preonzo. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
  • Agostino Robertini und andere: Preonzo. In: Il Comune. Edizioni Giornale del Popolo, Lugano 1978, S. 303–314.
  • Centro di ricerca per la storia e l’onomastica ticinese dell’Università di Zurigo (Hrsg.): Preonzo. In: Repertorio toponomastico ticinese. 1989.
  • Simona Martinoli und andere: Preonzo. In: Guida d’arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, S. 57–58.
  • Celestino Trezzini: Preonzo. In: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, Band 5: Pictet – Resti. Attinger, Neuenburg 1921, S. 485.
ändere
  Commons: Preonzo – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnochwys

ändere
  1. Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
  2. In Preonzo stürzen 300'000 Kubikmeter Fels ins Tal Internet-Artikel vom Bieler Tagblatt, abgruefe am 15. Mai 2012
  3. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)