Preonzo

Preonzo isch es Dorf in dr politische Gmai Bellinzona im Kanton Tessin in dr Schwyz.

Preonzo
S Wappe vo Preonzo
Basisdatä
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Tessin (TI)
Bezirk:	Bellinzonaw
Kreis:	Bellinzona
Gmeind	Bellinzona
PLZ	6523
Koordinate:	720367 / 12511246.2666649250Koordinate: 46° 16′ 0″ N, 9° 0′ 0″ O; CH1903: 720367 / 125112
Höchi:	250 m ü. M.
Flächi:	16,44 km²
Iiwohner:	618 (31. Dezämber 2015)^[1]
Luftbild vo Preonzo Luftbild vo Preonzo
Charte
Charte vo Preonzo w

Geografi

Preonzo lyt am rächten Stade vum Fluss Tessin zwische dr Stadt Bellinzona un Biasca. Nochbergmaine sin Claro, Cresciano, Cugnasco-Gerra, Gnosca, Gorduno, Lavertezzo, Lodrino, Moleno, Monte Carasso un Vogorno gsi.

Erdrütsch

A de steile Häng oberhalb vo Preonzo häts i de Vergangeheit immer wider Erdrütsch ge. D Narbe im Wald chame zum Teil no guet gseh. I de Nacht vom 14. uf de 15. Mai 2012 sind rund 300'000 Kubikmeter Gröll vo de 800'000 m³ Gsteinsmasse, wo i Bewegig gsi sind, obenabe cho. Zum Teil isch s Material bis an Rand vom Industriigebiet vo Preonzo grutscht.^[2]

Gschicht

Preonzo isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1335 as Prevonzo.

D Gmai Preonzo het uf dr 2. April 2017 mit elf anderne Gmaine zu Bellinzona fusioniert un dodrmit in Chrais Bellinzona gwechslet. Si het friejer zum Chrais (circolo) Ticino ghert, wo weg seller Fusion ufglest wore isch.

Verwaltig

Dr letscht Burgermaischter (Sindaco) vu Preonzo isch dr Fabio Pasinetti gsi.

Bevelkerigsentwicklig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[3]

Johr	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920	1930
Yywohner	402	309	338	323	353	315	311	333	340
Johr	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000	2010
Yywohner	348	347	346	374	405	396	484	556

Dialekt

Dr lombardisch Dialäkt vu Preonzo ghert zum Ticinese.

Böuwärch

Bfaarchilche SS. Simone e Giuda (1459 gweit, im 17. Jh. umböue, 1963-66 un 1996-97 renoviert)
Chilche Madonna della Cintura (1600)

Chilche SS. Simone e Giuda
Chilche Madonna della Cintura
Gässli im Kärn vom Dorf
Erdrutsch im Mai 2002
Abbruch am Morge vom 15. Mai 2012

Literatur

Giuseppe Chiesi: Preonzo. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Agostino Robertini und andere: Preonzo. In: Il Comune. Edizioni Giornale del Popolo, Lugano 1978, S. 303–314.
Centro di ricerca per la storia e l’onomastica ticinese dell’Università di Zurigo (Hrsg.): Preonzo. In: Repertorio toponomastico ticinese. 1989.
Simona Martinoli und andere: Preonzo. In: Guida d’arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, S. 57–58.
Celestino Trezzini: Preonzo. In: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, Band 5: Pictet – Resti. Attinger, Neuenburg 1921, S. 485.

Weblink

Commons: Preonzo – Sammlig vo Multimediadateie

Offiziälli Websyte vu dr Gmai Bellinzona

Einzelnochwys

↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
↑ In Preonzo stürzen 300'000 Kubikmeter Fels ins Tal Internet-Artikel vom Bieler Tagblatt, abgruefe am 15. Mai 2012
↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)

[1] Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)

[2] In Preonzo stürzen 300'000 Kubikmeter Fels ins Tal Internet-Artikel vom Bieler Tagblatt, abgruefe am 15. Mai 2012

[3] Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)

[1]

[2]

[3]