Barcelona

Barcelona (IPA: katal. [bəɾsəˈlonə], span. [barθε'lona], dytsch [baʀse'lo:na]) isch die zweitgröschti Stadt vo Spanie und glychzitig d Hauptstadt vo Katalonie. D Stadt litt im Nordoste vom Land am Mittelmeer. Mer bezeichnet d Ywohner vo de Stadt als Barceloneses.

Barcelona
Barcelona (Spanien) Barcelona Barcelona
Koordinate	41° 24′ N, 2° 10′ O41.42.1666666666667
Symbole
Wappe Wappe
Basisdate
Staat	Spanien
Autonomi Gmeinschaft	Katalonien
Provinz	Barcelona
Höchi	12 m
Flechi	100,4 km²
Iiwooner	1.595.110
Dichti	15.887,5 Ew./km²
Website	www.barcelona.cat
Politik
Burgermeischter	Xavier Trias (CiU)
Blick vom Park Guëll über s Zäntrum zum Meer Blick vom Park Guëll über s Zäntrum zum Meer

Geografy

D Küste vo Barcelona lauft diagonal vo Nordoste noch Nordweste. D Stadt isch glydert in d Altstadt (Ciutat Vella) und die neuere Stadtdeil; zwüsche denne beide Deil litt d Plaça de Catalunya. Vom alte Hafe zu de Plaça fiehrt die briehmti Stroß La Rambla. Um si umme isch d Ciutat Vella, wo vyli alti Gebäude beherbergt, am östlige Deil vo de Stroß litt s Barri Gòtic.

Güeti Orientierigshilfe biete d Hügel Montjuïc und Tibidabo, wo 173 bzw. 508 Meter hoch sin und wo im Südweste bzw. Nordoste vo de Stadt lyge. Uff em Tibidabo litt de höchst Punkt vo Barcelona.

Nordöstlig vom Port Vell (alte Hafe) litt La Barcelonata, wo s Stränd und Füeßgängerwäg hät. Dört in de Nöchi isch au de Port Olímpic, wo de Olympische Spyl vo 1992 dient hät.

Gschicht

Lut Legände isch Barcelona vom Herkules vo Afrika vor 4000 Johr entstande. Erschti Spure sin aber vo de Römer uss em 1. Johrhundert v. Chr.

Under moslemischer Herrschaft hän Jude, Christe und Moslems frydlig in de Stadt gläbt; wo aber e christlichi Regierig ytroffe isch, hät mer d Moslems uss de Stadt usgschlosse und d Jude in Ghettos do oder sogar vertrybe.

Im 14. Johrhundert isch d Stadt scho e Grafestadt gsi. Ball isch es under katalonisch-aragonesischer Herrschaft züe me wichtige Handelszentrum worre und d Macht hät sich bis uff Albanie, Sizilie, Athen und anderi Gebiet usbreitet. Vyli Norme vo de Barcelonische Herrschaft sin vo andere Länder ybernoh worde. Uss derre Zit sin gotischi Bauwerk fürebrocht worre.

Noch de Hochzit vo de Königin Isabel und em König Fernando hät sich Spanie mit Katalonie und Aragón zämmegschlosse. Do druff hy hät s Rych e wirtschaftlige und politische Nydergang erläbt, under anderem wyl noch de Eroberig vo Amerika de Handel im Mittelmeer zruckgange isch. Erscht im 18./19. Johrhundert hät sich d Lag widder verbessert. Züe de Zit vo de Industrialisierig hät z Barcelona de spanisch Anarchismus Ahänger gfunde.

Au de Modernismus hät im 19. Johrhundert Yzug ghalte. Zu derre Zit sin einzelni Stadtdeil umgstaltet worde und de Antoni Gaudí hät dörtmols bekannti modernistischi Bauwerk errichet. Si sin hütt no Touristeattraktione vo Barcelona.

25 Johr noch em Spanische Bürgerchrieg und de Diktatur hät sich Barcelona vo derre Zit widder erholt. Die Olympische Spyl 1992 hän e Verbesserig vo de Infrastruktur füregrüefe und hän Barcelona zu me "Olympische Dorf" gmacht.

Sehenswürdigkeite

• De Park Güell [IPA: park 'guεl] isch e Bauwerk vom Antonio Gaudí uss em Johr 1900. Er soll s genialste Werch vom Gaudí sy und isch in d Natur integriert.
• Mit em Transbordador Aeri schwebt mer i me Lift vom Olympische Hafe über d Stadt uff de Montjuïc. D Strecki, wo mer fahrt, isch 1450 Meter lang.
• D Sagrada Família isch Kirch, wo s letschte Werch vom Antonio Gaudí isch. Mit sine bis züe 115 Meter hoche Türm nennt mer s au di ungwöhnligsti Sehenswürdigkeit vo Barcelona.
• S Olympiastadion isch uff em Montjuïc. Es isch 1929 baut worde, aber für die Olympische Summerspyl 1992 renoviert worre. Hütt wird s vom Füeßballverein RCD Espanyol Barcelona verwendet.
• De Triumphboge (Arc de triomf) isch 1888 für d Weltusstellig baut worre. D Statue, wo obe druff isch, heißt Barcelona rep les nacions (= Barcelona heißt d Natione willkomme).

Sproch

Wie i dr ganze Region Katalonie sin z Barcelona s Spanisch und s Kataloonisch di beede Amtssproche. Zwar sin z. B. Stroßeschilder oft zweisprochig, allerdings isch Kataloonische z. B. in Ämter witer verbreitet. Frömdi chönne sich au uff Spanisch güet verständige, oft au uff Änglisch und bi de ältere Lyt uff Französisch.

In de Miltärdiktatur vo 1939 bis 1975 isch s Kataloonische verbotte gsi. Es isch e gföördeti Minderhäitesprooch vo Spanie. Erscht 1979 hät mer s z Katalonie, 1983 au uff de Baleare und 1993 z Andorra anerkännt. Sit 1983 darf in de Schüele uff Kataloonisch underrichtet werde.

Di groossi Organisazioon Plataforma per la Llengua, wo sech vo Barcelona uus usbreitet het, wott d Situazioon und d Bedüütig vom Kataloonische steerche.

Lüüt

• Antoni Gaudí (1852–1926), en katalanische Archidekt, wo z Barcelona für es paar Baute zueständig gsii isch
• Ramon Pichot i Gironès (1871–1925), en katalanische Mooler, wo z Barcelona uf d Wält cho isch
• Joan Miró (1893–1983), en katalanische Mooler, Grafiker, Bildhauer und Keramiker, wo z Barcelona ufgwachse isch
• Maria Aurèlia Capmany (1918–1991), e katalaneschi Schriftstelleri, Politikeri und Feminischti, wo z Barcelona uf d Wält cho isch
• Juan Antonio Samaranch (1920–2010), en Sportfunkzionär, wo vo 1980 bis 2001 Presidänt vom Internazionale Olympische Komitee (IOC) gsi isch
• Montserrat Caballé (1933–2018), e katalaneschi Operesängeri, wo as as aini vo de wichtigschte Operesängere gulte hät
• Manuel Vázquez Montalbán (1939–2003), en katalanische Schriftsteller und Journalist, wo z Barcelona ufgwachse isch
• Òscar Tusquets (* 1941), en katalanische Archidekt, Mooler und Disainer, wo z Barcelona läbt und schaffet
• Artur Mas (* 1956), e katalanische Politiker, wo für di katalanisch Unabhängigkait vo Spanie iistoot
• Martí Gasull i Roig (1969–2012), e katalanische Sproochaktivischt
• Raimon Galí i Herrera (1917–2005), e Dichter und katalanische Kultur- und Sproochaktivischt

Literatur

• hiCat-Research territories. ACTAR, Barcelona 2004, ISBN 84-95951-40-1
• Barcelona 1979-2004. Del desenvolupament a la ciutat de qualitat. Ajuntament de Barcelona, 1999, ISBN 84-7609-926-6
• Joan Busquets: Barcelona. La construcción urbanística de una ciudad compacta. Ediciones del Serbal, Barcelona 2004, ISBN 84-7628-458-6
• Ulrike Fokken: Barcelona, Literarische Streifzüge. Artemis&Winler, Düsseldorf 08/2007 ISBN 978-3-538-07249-7
• Robert Hughes: Barcelona. Droemer/Knaur, 1995, ISBN 978-3-426-77114-3

Weblink

 Commons: Barcelona – Sammlig vo Multimediadateie

• Offizieli Websyte vo Barcelona
• www.barcelona.de (uff dytsch)