Collina d’Oro
Collina d’Oro (lombardisch Colina d'Or) isch e Gmai im Kanton Tessin in dr Schwyz. Si ghert zum Chrais (circolo) Paradiso im Bezirk Lugano.
Collina d’Oro | |
---|---|
Basisdate | |
Staat: | Schwiiz |
Kanton: | Tessin (TI) |
Bezirk: | Lugano |
Kreis: | Paradiso |
BFS-Nr.: | 5236 |
Poschtleitzahl: | 6926 |
Koordinate: | 714537 / 93497 |
Höchi: | 469 m ü. M. |
Flächi: | 6.49 km² |
Iiwohner: | 4816 (31. Dezämber 2022)[1] |
Website: | www.collinadoro.com |
d Chilche S. Abbondio z Gentilino | |
Charte | |
Geografi
ändereCollina d’Oro lyt am Luganersee. Zue dr Gmai ghere d Fraktione Agra, Bigogno, Carabietta, Arasio, Pian Roncate, Gentilino, Viglio, Montagnola, Certenago, Al Guasto, Cadepiano un Scairolo. Nochbergmaine sin Agno, Caslano, Grancia, Lugano, Magliaso, Muzzano un Sorengo.
Gschicht
ändereCollina d’Oro isch entstande im April 2004 dur d Fusion vu dr bishärige Gmaine Agra, Gentilino un Montagnola. Uf de 1. April 2012 isch au no Carabietta dezuechoo.
Gentilino isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1210 as Gentarino, Montagnola anne 1226 as Montegnola, Bigogno anne 1270 as Bigonio. Carabietta isch anne 1335 as Carabio un 1375 as La Carabieta zum erschte Mol gnännt wore.
Verwaltig
ändereD Burgermaischteri (Sindaco) vu Collina d’Oro isch d Sabrina Romelli Riva.
Bevelkerigsentwicklig
ändereQuälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
Agra | 164 | 149 | 151 | 161 | 172 | 164 | 185 | 274 |
Gentilino | 333 | 295 | 346 | 346 | 336 | 427 | 492 | 472 |
Montagnola | 551 | 517 | 588 | 540 | 614 | 678 | 641 | 662 |
Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
Agra | 515 | 430 | 389 | 385 | 369 | 252 | 333 | 401 |
Gentilino | 517 | 541 | 558 | 606 | 829 | 985 | 1257 | 1328 |
Montagnola | 738 | 841 | 930 | 1101 | 1326 | 1646 | 2017 | 2092 |
Dialekt
ändereDr lombardisch Dialäkt vu Collina d’Oro ghert zum Comasco-Lecchese.
Kultur
ändereVu 1919 bis zue syym Dod anne 1962 het dr Hermann Hesse z Montagnola gläbt. Am 2. Juli 1997, em 120. Geburtstag vun em, isch s Museum Hermann Hesse ufgmacht wore.
Au dr Charles Eugene Lancelot Brown, dr Gunter Böhmer, dr Max Horkheimer, dr Georg Meistermann, dr Friedrich Pollock un dr Hans Purrmann hän zytwys z Montagnola gläbt. Syt 2006 het d Stiftig Fondazione Ursula e Gunter Böhmer, Gentilino ihre Sitz in dr Casa Albisetti im Ortsdail Barca.
Uf em Chilchhof z Gentilino vis-à-vis vu dr Chilche S. Abbondio lige d Greber vum Hugo Ball un syre Frau Emmy Ball-Hennings, vu dr Ursula un em Gunter Böhmer, vum Hermann un dr Ninon Hesse un au s Familiegrab vum Bruno Walter.
Böuwärch
ändere- Chilche S. Abbondio, Gentilino
- Chilche S. Tommaso, Agra
- Kapäll S. Assunta, Bigogno (1609)
- Kapäll SS. Nazaro e Celso, Montagnola (1442 gnännt)
- Kapäll S. Silvestro, Arasio (1270 gnännt)
- Vu 1913 bis 1969 het s z Agra e Lungesanatorioum fir Tuberkulosepatiänte gee.
-
d Casa Camuzzi -
s ehmolig Lungesanatorium „Deutsches Haus Agra“ -
s Grab vum Hugo Ball un dr Emmy Ball-Hennings -
s Grab vum Hermann Hesse
Literatur
ändere- Virgilio Gilardoni: Il Romanico. Arte e monumenti della Lombardia prealpina. Istituto grafico Casagrande, Bellinzona 1967, S. 174–175, 202, 329, 474.
- A. Mario Redaelli, Mario Agliati: Storia e storie della Collina d’Oro. Note di storia e d’arte. 2 Bände, Gaggini-Bizzozero S.A., Lugano 1977.
- Michele Selvini und andere: Bruno Walter [Medienkombination]: la porta dell’eternità. Fondazione Culturale della Collina d’Oro, Montagnola 2001.
- Sebastiano B. Brocchi: Collina d’Oro - I Tesori dell’Arte. IKEA 2004.
- Simona Martinoli und andere: Guida d’arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007.
- Katja Bigger: Collina d’Oro. (Schweizerische Kunstführer, Nr. 869, Serie 87). Hrsg. Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 2010, ISBN 978-3-85782-869-0.[3]
Weblink
ändere- d Website vu Collina d'Oro
- Chiara Orelli: Collina d'Oro. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Antonio Gili: Agra. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Antonio Gili: Carabietta. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Bernardino Croci Maspoli: Gentilino. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Bernardino Croci Maspoli: Montagnola. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.}
Fueßnote
ändere- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 7. September 2023
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
- ↑ Katja Bigger: Collina d’Oro. in portal.dnb.de (abgerufen am: 29. Mai 2016.)