Politischi Gmeind

Di politisch Gmeind isch die wichtigscht Gmeindsform i dr Schwiiz.

Eidgenössisches Wappe Gmainde i de Schwiz
Politischi Gmaind (au Iiwohnergmaind, Munizipalgmeind, Ortsgmaind) Bürgergmaind (au Burgergmaind, Ortsgmaind, Ortsbürgergmaind, Tagwe, Rood, bourgeoisie, commune bourgeoise, vischnanca burgaisa) Einheitsgmaind oder Gmischti Gmaind Püürt (BE, früener au GR) Viertelsgmaind (BE) Frakzionsgmaind (GR) Korporazionsgmaind (Zentralschwiz und GL) Zivilgmaind (früener ZH) Chilegmaind Schuelgmaind

Dialäkt: Züritüütsch (See)

Gmeinde i dr Schwiiz per 1. Merz 2024

I de Kantön Aargau, Appezäll Usserrhode, Basel-Landschaft, Basel-Stadt, Bärn, Obwalde, Soleturn, Uri und Zug gheisst si Iiwohnergmeind, i de Kantön Jura und Wallis Munizipalgmeind, i de Kantön Friburg, Gämf, Luzern, Nöieburg, Schaffhuse, Schwyz, Tessin und Waadt eifach Gmeind, im Kanton Appezäll Innerrode Bezirk, und bis Ändi 2010 hät mer ere im Kanton Glaris Ortsgmeind gseit.

Wänn vo dr Gmeind d Reed isch, dänn isch i dr Regle di politisch Gmeind gmeint. Au die Ort, wo e Stadt sind, händ als Gebietskörperschafte d Rächtsform von ere Gmeind. E Stadt isch i dr Schwiiz also immer au e politischi Gmeind.

Di politisch Gmeind verfüegt über di sogenannt allgemein Kompetänz i kommunale Aaglägeheite. Si ninnt alli kommunale Uufgabe wahr, wo s übergordnet Rächt nöd em Würkigschreis vomene andere Gmeindstyp (z. B. Chilegmeinde, Schuelgmeinde) zuewiist. Für bsunderi Uufgabe, wo mer besser im überkomunale Rahme chan lööse, bildet d Gmeinde spezielli Zwäckverbänd.

Pildet worde sind di politische Gmeinde, wo me di alte Gmeinwäse vom Ancien Régime im früene 19. Jarhundert uufteilt hät i Gmeinde, wo all Iiwoner dezueghööred (politischi Gmeinde oder Iiwonergmeinde), und Gmeinde für di Altiigsässene, wo denen iri Güeter verwalted (Bürgergmeinde).

Literatur

• Andreas Auer: Staatsrecht der schweizerischen Kantone. Stämpfli, Bern 2016, ISBN 978-3-7272-3217-6, S. 132–184.
• Peter Steiner, Andreas Ladner: Gemeinde. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Politische_Gemeinde“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.