Geschenä

Geschenä (amtlich Göschenen, iteliänisch Casinotta, rätoromanisch Caschanutta) isch e politischi Gmeind im Kanton Üüri.

Göschenen
Wappe vo Göschenen
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Uri (UR)
Bezirk:	(Dr Kanton Uri kennt kei Bezirk.)
BFS-Nr.:	1208i1f3f4
Poschtleitzahl:	6487
Koordinate:	687832 / 16914646.6677698.5863941102
Höchi:	1'102 m ü. M.
Flächi:	104.31 km²
Iiwohner:	445 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.goeschenen.ch
Göschenen Göschenen
Charte
Charte vo Göschenen ww

Geografi

Geschenä lit im obere Ryysstal. Zue dr Gmeind gheret näb em Dorf ai na d Wiiler Abfrutt (1'168 m), Wigge (1'318 m) und Gwüest (1'582 m) im Geschenertal. Vo dr Gmeindsflächi sind 7,3 % landwirtschaftlichi Flächi, 11,4 % Wald, 0,9 % Sidligsflächi und 80,4 % suschtigi Flächi.

Dr under Däil vo dr Schellenä isch im Biet vo Geschenä.

D Nachburgmeinde vo Geschenä sind Walliser Gmeind Obergoms, d Bärner Oberländer Gmeind Gadmä und im Üürnerland Wassä, Gùùrtnällä, Andermatt, Oschpital und Reialp.

Gschicht

Geschenä isch zum erschte Mal gnamset worde im Jahr nach 1280 als Geschenden (1290 Gescheldun, 1294 Geschenen, 1429 ze Gestinen), Abfrutt 1549 als ob frutt; d Geschener Alp 1631 als Göschiner Alp (1708 Gestiner Alpen)).

Bevelkerig

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005

Jahr	1880	1888	1900	1910	1920	1930	1941
Iiwohner	2992	703	773	861	974	860	850
Jahr	1950	1960	1970	1980	1990	2000	2010
Iiwohner	698	1284	888	708	585	511	428

Dr Üüsländeraateil isch 2010 bi 6,1 % gläge.

Religion

88,5 % vo dr Iiwooner sind remisch-katholisch, 4,1 % evangelisch-reformiert (Stand 2000).

Politik

Bi dr Nationalraatswaale 2015 hät s das Ergebnis gää: SVP 28,8 %, CVP 54,2 %, GP 12,4 %, Suschtigi 4,5 %.

Dr Gmeindspräsident vo Geschenä isch dr Felix Cavaletti (Stand 2016).

Wirtschaft

D Arbetslosigkeit isch im Jaar 2011 bi 1,2 % gläge.

Sprach und Dialäkt

Bi dr Volkszellig 2000 hend vo dr 511 Iiwohner 94,9 % Diitsch als Haiptsprach aagää, 0,4 % Italienisch und 5,1 % anderi Sprache.

Dr hekschtalemannisch Dialäkt vo Geschenä ghert zue dr Obere Ryysstaler Mundart.

Bilder

• 
  Geschenä vom Baanhof üüs
• 
  Geschenä
• 
  dr Bahnhof mit em Gotthardtunnelportal
• 
  dr Visierstolle fir dr Buuw vom Gotthardtunnel vo 1872
• 
  Salbitschijen und d Brügg

Literatür

• Hans Stadler: Göschenen. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Thomas Brunner: Die Kunstdenkmäler des Kantons Uri. Band 4: Oberes Reusstal und Urseren. Hrsg. von der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 2008 (Kunstdenkmäler der Schweiz Band 114). ISBN 978-3-906131-89-4. S. 237–285.

Weblink

 Commons: Göschenen – Sammlig vo Multimediadateie

• Website vo dr Gmäind Geschenä