Marcel Pilet-Golaz

Dialäkt: Züridütsch (See)

De Marcel Pilet-Golaz (* 31. Dezember 1889 z Cossonay; † 11. April 1958 z Paris) isch en Schwiizer Politiker (FDP) gsii.

Marcel Pilet-Golaz

Er isch am 13. Dezember 1928 in Bundesrat gwählt worde. Am 31. Dezember 1944 hät er siis Amt übergeeh, nachdem er am 7. November siin Rücktritt bekanntgeeh hät. Während siinere Amtsziit isch er de folgende Departement vorgschtande:

• 1929: Departement vom Innere
• 1930-1939: Poscht- und Iisebahndepartement
• 1940: Politischs Departement
• 1940: Poscht- und Iisebahndepartement
• 1941-1944: Politischs Departement

Er isch Bundespräsident gsii i de Jahre 1934 und 1940 und Vizepräsident i de Jahre 1933 und 1944.

In zahlriiche Witz isch e persönlichi Rivalität zwüsched em französischschprachige Pilet-Golaz und siim Düütschschwiizer Kolleg Rudolf Minger underschtellt worde.

Faschismus

De Pilet-Golaz hät als Pragmatiker gulte, wo sich mit em düütsche und italienische Faschismus zmindescht friidlich arrangiere hät welle; mängi händ ihm au persönlichi Sympathie für de Faschismus vorgworfe.

Als Leiter vo dr Ussepolitik hät de Pilet-Golaz e Balance müesse finde zwüsched de düütsche Forderige, de alliierte Iiwänd und em Unabhängigkeitswille vo dr Schwiiz. Siin Weg, es relativ guets Verhältnis zum Düütsche Riich uufzbaue, isch schtarch umschtritte gsii, sowohl während wie nach em Chrieg.

Bsunders d Radioaaschprache, wo de Pilez-Golaz als Bundespräsident am 25. Juni 1940, churz nach dr Kapitulation vo Frankriich ghalte hät, hät viilfältigi Interpretatione zueglaa. Die Reed, wo mit em übrige Bundesrat abgschtimmt gsi isch, hett s Volch trotz dr neue Laag i siinere Eigeschtändigkeit sölle versichere. Dur siini Wortwahl hät er jedoch s Gegeteil verhängt.

De Pilez-Golaz hät im Name vom Bundesrat devoo gredt, die drei grosse Nachbere vo dr Schwiiz hetted jetzt de Weg vom Friede beschritte, jetzt seis au für d Schwiiz a dr Ziit, vorwärts z luege und am Wideruufbau vo dr Welt, wo im Umbruch schtaat, mitzwürke. Dr Ziitpunkt vo dr innere Widergeburt seig daa, jede vo de Eidgenosse müessi de „alt Mensch“ ablege.

Viili händ gmeint, i dene Wort e Übernaahm vo Gedankeguet vo de Nationalsozialischte zu ghöre. Denn Wörter, wo vor em düütsche Weschtfeldzug üblich gsi si, wie «Widerschtand», «bewaffneti Neutralität» oder «Unabhängigkeit», sind i dere Reed nöd vorchoo. Die Interpretation vo de Wort vom Pilet-Golaz isch verschtärcht worde, won er im September 1940 d Füehrer vo dr nationalsozialistisch orientierte Nationale Bewegung Schweiz (NBS) zun ere persönliche Audienz empfange hät. Druufhii hät sich de Pilet-Golaz dr heftige Kritik vo wiite Teil vo dr Öffentlichkeit und vom Parlament müesse schtelle. Bereits zu dem Ziitpunkt sind Rücktrittsforderige luut worde, wo sich de Pilet-Golaz jedoch z entzieh gwüsst hät. D NBS isch im November 1940 vom Bundesrat verbote worde.

Anderersiits hät für d Schwiiz im Juni 1940 jedi Provokation vom Dritte Riich gfährlich erschine. Wo düütschi Flugzüüg vo dr Schwiizer Luftwaffe im Grenzgebiet mit Frankriich abgeschosse worde si, hät das zu massive Vergeltigsdrohige gfüehrt. Nöd wenigi händ Zrugghaltig und Aapassig für de notwendig Priis ghalte, um d Unabhängigkeit zu erhalte.

En Monet nach dere Radioaaschprach hät dr miltitärischi Oberbefehlshaber General Henri Guisan bim Rütlirapport d Réduit-Schtrategii zur Uufrechterhaltig vo dr Schwiizer Unabhängigkeit verkündet. Das isch viilfach als Antwort uf di "aapasserischi" Reed vom Pilet-Golaz interpretiert worde.

Nachdem 1944 uf siini Aakündigung, zur Sowjetunion diplomatischi Beziehige uufzneeh, vo deet e schroffi Ablehnig gfolgt isch, hät dr Pilet-Golaz alli Underschtützig verlore und hät müesse zruggträte.

Nach em Chrieg hät sich dr Pilet-Golaz nöd zu siim Verhalte güsseret.

Zitat

"Die Rede an das Schweizervolk (25. 6. 1940) eines schweizerischen Bundespräsidenten, der seinen neutralen Weitblick bereits auf das Neue Europa von Adolf Hitler richtete, überhörte ich damals. Der Alte blättert weiter:

— Pilet-Golaz hiess der...

— Und du klagst über dein Gedächtnis!

— Nicht zu verwechseln mit Philipp Etter, auch Bundesrat zu jener Zeit. Der trat damals dafür ein, dass das Rote Kreuz nicht protestiert gegen die Konzentrationslager, die bekannt waren.

— Und der ist nicht zu verwechseln mit Giuseppe Motta, ebenfalls schweizerischer Bundesrat: der anerkannte die Franco-Diktatur, bevor Madrid gefallen war..."

Zitat: Max Frisch, "Schweiz ohne Armee, Ein Palaver"

Weblink

• Jean-Claude Favez: Pilet-Golaz, Marcel. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Dokumente von und über Pilet-Golaz, Marcel i de Datebank Dodis vo de Diplomatische Dokument vo de Schwiiz
• Privatarchiv Marcel Pilet-Golaz in dr Archivdatebank vom Schwiizerische Bundesarchiv

Vorgänger Ernest Chuard

Mitgliid im Schwiizer Bundesrat 1929-1944

Nochfolger Max Petitpierre

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Marcel_Pilet-Golaz“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.