Westöiropa

Westöiropa bezäichnet d Länder im Weste vo Öiropa, aber was drzueghöört isch je noch em Konteggst verschiidle.

Dr Vorschlag vom Ständige Usschuss für geografischi Nääme, wie Westöiropa chönnt definiert wärde

Westöiropa zur Zit vo dr Süstemkonfrontazioon zwüschen em Oste (root) und Weste (blau). Jugoslawie und Albanie si as blockfreiji Staate (grüen) markiert bzw. schraffiert

D Gränze vo Westöiropa si lang vo de Machtverheltniss wääred em Chalte Chrieg bestimmt worde. Öiropa isch vo dr Middi vom 20. Joorhundert aa dur dr sogenannt Iisig Vorhang in zwäi Helfte drennt gsi. E genauji Underschäidig in West- und Ostöiropa isch hüte schwiirig und wird vilmol vermiide.

Im Bezug uf d Gschicht vo dr Nöizit umfasst Westöiropa die Länder, wo relatiiv früe Erfaarige mit Demokratii bzw. konstitutionelle Monarchie, Rächts- und Nazionaalstaatligkäit gmacht häi, also vor allem Frankriich und s Veräinigte Köönigriich, d Niiderlande und Belgie. Denn wird dr Begriff verwändet, zum Länder wie Dütschland, Italie oder Spanie uszschliesse, wo die (politische) Charakteristika vo dr Modärne erst wääsentlig spööter ufdräte si und wo s no bis wit ins 20. Joorhundert autokratischi und diktatorischi Regierigsforme gee het.

Zur Zit vom Chalte Chrieg het mä die öiropäische Länder zu Westöiropa zämmegfasst, wo määrtwirtschaftlig orientiert gsi si, im Geegesatz zu de blaanwirtschaftlig usgrichdete Länder vo Ostöiropa, wo as Ostblock bezäichnet worde si.

Vor dr Erwiterig vo dr EU und dr NATO gege Oste het mä dr Begriff denn für die Länder vo Öiropa brucht, wo Mitgliid vo dr EU und/oder dr NATO gsi si, het aber au d Schwiz drzuezelt, wo zu käinere vo dene bäide Organisazioone ghöört het. Das isch öbbe fast s gliiche gsi wie s politische Westöiropa. Im witiste, politische Sinn umfasst Westöiropa sit denn alli Länder in Öiropa mit dr Usnaam vo dr Ukraine und Georgie und de GUS-Mitgliider Moldawie, Wissrussland, Russland, Armenie und Aserbaidschan. Das Westöiropa isch (bis uf die chliinere Staate Andorra, Bosnie-Herzegowina, Finnland, Irland, Liechtestäi, Mazedonie, Monaco, Montenegro, Ööstriich, San Marino, Serbie, Schweede, d Schwiz, d Vatikanstadt) milidäärisch in dr NATO mit de Veräinigte Staate verbunde und wirtschaftlig ganz uf die Öiropäischi Wirtschaftsunion (EWG) usgrichdet gsi.

Noch dr statistische Iidäilig vo de Veräinte Nazione ghöören die Staate zu Westöiropa: Belgie, Dütschland, Frankriich, Liechtestäi, Luxeburg, Monaco, d Niiderland, Ööstriich und d Schwiz.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Westeuropa“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.