1914

◄ | 19. Jahrhundert | 20. Jahrhundert | 21. Jahrhundert  
◄◄ | ◄ | 1910 | 1911 | 1912 | 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | ► | ►►

1914
Dr Erscht Wältchrieg fangt mit ere große Chriegsbegaischterig aa.

1914 in andere Kaländer
Ab urbe condita	2667
Armenische Kaländer	1362–1363
Ethiopische Kaländer	1906–1907
Buddhistische Kaländer	2458
Chinesische Kaländer
– Ära	4610–4611 oder 4550–4551
– 60-Joor-Ziklus	Wasser-Rind (癸丑, 50)– Holz-Tiger (甲寅, 51)
Hebräische Kaländer	5674–5675
Islamische Kaländer	1332–1333
Thai-Solar-Kaländer	2457

Was isch bassiert?

• 1. Jänner: Dr Arthur Hoffmann wird Bundespresidänt vu dr Schwyz.
• 2. Februar: Z Dytsch-Oschtafrika wird d Tanganjikabahn fertiggstellt, wu vu dr Kischtestadt Daressalaam uf Kigoma an dr Tanganjikasee fiert.
• 15. Mai bis 15. Oktober: 3. Schwyzer Landesuusstellig z Bärn
• 28. Juni: Attentat vu Sarajevo: Dr serbisch Nationalischt Gavrilo Princip bringt dr eschtrychisch Thronfolger Franz Ferdinand um, was as Aalass fir dr Erscht Wältchrieg gnutzt wird.
• 1. Juli: Dr Aschtronom Seth Barnes Nicholson entdeckt dr Sinope, ain vu dr Mond vum Jupiter.
• 28. Juli: E Monet no dr Ermordig vum Erzherzog Franz Ferdinand z Sarajewo erklert Eschtrych-Ungarn Serbie dr Chrieg. Dodermit fangt dr Erscht Wältchrieg aa.
• 3. Augschte: Erschte Wältchrieg: S Dytsch Rych erklert Frankryych dr Chrieg un marschiert im neutrale Belgien yy.
• 5. Augschte: Erschte Wältchrieg: Großbritannie erklert em Dytsche Rych dr Chrieg.
• 26. Augschte bis 31. Augschte: Schlacht bi Tannenberg an dr Oschtfront. Dytschi Druppen unter em Paul von Hindenburg siigen iber di russisch Armee.
• 18. Oktober: D Schönstattbewegig, e katholischi Erneierigsbewegig, wird grindet.
• 25. Oktober: Nationalrots- un Ständerotswahle in dr Schwyz
• 3. Novämber: Russland erklert em Osmanische Rych, wu uf dr Syte vu dr Mittelmächt stoht, dr Chrieg.
• 3. Novämber: D Mary Phelps Jacob losst in dr USA dr BH patäntiere.
• 5. Novämber: Großbritannie annektiert im Erschte Waltchrieg d Insle Zypere, wu bis dert zum Osmanische Rych ghert het, un erklert däm glychzytig dr Chrieg.
• D Zäntralbiblioteek Züri wird gründet.

uf d Wält chuu

• 1. Jänner: Edith Picht-Axenfeld, dytschi Cembalischti, Pianischti un Organischti
• 18. Jänner: Eduard Strübin, Schwyzer Lehrer un Volkskundler († 2000)
• 9. Februar: Margrit Rainer, Schwyzer Schauspileri († 1982)
• 12. Februar: Nello Celio, Schwyzer Bolitiker un Bundesrot († 1995)
• 15. Februar: William G. Moulton, US-amerikanische Sproochforscher († 2000)
• 10. Merz: Ernst Brugger, Schwyzer Bolitiker un Bundesrot († 1998)
• 18. Merz: Thaddäus Troll, dytsche Schriftsteller un Dramatiker († 1980)
• 19. Merz: Josef Zihlmann, der «Seppi a de Wiggere», Schwiizer Volchskundler, Nameforscher und Mundartautor
• 31. Merz: Octavio Paz, mexikanische Schriftsteller († 1998)
• 4. April: Robert Gleichauf, dytsche Bolitiker († 1992)
• 26. Augschte: Dino Larese, Schwyzer Schriftsteller († 2001)
• 27. Augschte: Heidi Kabel, dytschi Schauspiileri († 2010)
• 6. Septämber: Hermann Person, dytsche Bolitiker († 2005)
• 9. Septämber: Rolf Rappaz, Schwyzer Chinschtler († 1996)
• 29. Septämber: Konrad Lobeck, Schwyzer SDS-Explorator und Lehrer
• 14. Dezämber: Karl Carstens, dytsche Bolitiker un Bundesbresidänt († 1992)
• 17. Dezämber: Susi Kertes, ungarischi Schauspileri

gstorbe

• 19. Juni: Jakob Buser, Schwyzer Bolitker (* 1847)
• 21. Juni: Bertha von Suttner, eschtrychischi Pazifischti (* 1843)
• 20. Augschte: Pius X., Papscht
• 19. Septämber: Julius Schüler, badische Bolitiker (* 1850)
• 26. Septämber: August Macke, dytsche Moler (* 1887)
• 30. Septämber: Yu Gil-jun, koreanische Bolitiker un Unabhängigkaitsaktivischt (* 1856)
• 30. Oktober: Ernst Stadler, elsässische Dichter (* 1883)

Rund um di alemannische Dialäkt

• Grindig vum Badische Werterbuech. Dr erscht, wu hauptamtlig draa schafft, isch dr Ernst Ochs.

Weblink

 Commons: 1914 – Sammlig vo Multimediadateie