Châtel-Saint-Denis (Freiburger Patois Tsathi/?) isch e Gmeind vom Distrikt Vivisbach im Kanton Friburg.

Châtel-Saint-Denis
Wappe vo Châtel-Saint-Denis
Wappe vo Châtel-Saint-Denis
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Friburg (FR)
Bezirk: Vivisbachw
BFS-Nr.: 2325i1f3f4
Poschtleitzahl: 1618
UN/LOCODE: CH CSD
Koordinate: 558757 / 152991Koordinate: 46° 31′ 37″ N, 6° 54′ 4″ O; CH1903: 558757 / 152991
Höchi: 809 m ü. M.
Flächi: 47.9 km²
Iiwohner: 7785 (31. Dezämber 2021)[1]
Website: www.chatel-st-denis.ch
Charte
Charte vo Châtel-Saint-DenisGenferseeLac du VernexKanton WaadtGlanebezirkGreyerzbezirkAttalensBossonnensChâtel-Saint-DenisGranges (Veveyse)La VerrerieLe FlonLe FlonRemaufensSaint-Martin FRSemsales
Charte vo Châtel-Saint-Denis
ww

Früener het me fürs Stedtli de dütsch Ortsname Kastels Sankt Dionys bruucht.

Geografii ändere

Châtel-Saint-Denis liit uf der Wasserscheide zwische de Yzugsgebiet vo dr Rhone und em Rhy. Der Bach Veveyse de Châtel flüsst gäge Südweschte in Gämfersee und do dermit is Gebiet vo dr Rhone, und dr Bach Tatrel, wo en Sytebach vo der Broye isch, flüsst gäge Norde is Gebiet vo der Aare und dodrmit vom Rhy. I de Hügel weschtlech vom Dorf liit der See Lac de Lussy. I de Bärge uf der Südsyte isch s Naturschutzpiet midem See Lac des Joncs.

Im Sytedaal vo der Veveyse de Châtel stoot s Feriedorf Les Paccots. Zu dr Gmeind ghöre no d Dörfer Fruence, Prayoud, Villard, Prautey, La Frasse und Le Chaussin.

Im Oschte lyt d Gränze vom Gmeindbann vo Châtel-Saint-Denis uf der Bärgchetti vom Moléson. D Gipfel vo dem Bärgzug heisse Teysachaux, Dent de Lys (2014 Meter über Meer), Folliu Borna und Vanil des Artses.

D Nochbergmeinde vo Châtel-Saint-Denis sind Semsales, Haut-Intyamon und Remaufens im Kanton Friburg und Blonay, Saint-Légier-La Chiésaz, Corsier und Maracon im Kanton Waadt.

Gschicht ändere

Im 11. Joorhundert isch uf emene Felse über em Spitz zwüsche der Veveyse de Châtel und dr Veveyse de Fégire e Burg bout worde, wo ane 1244 zu der Herrschaft vo de Grafe vo Savoie cho isch. Ane 1296 het der Graf Amadeus V. vo Savoie nid wyt dervo ewägg dr Märt vo Châtel-Saint-Denis gründet. Die alti Burg isch derno nümm bewoont gsi. Scho 1336 isch Châtel-Saint-Denis e chlyni Stadt gsi. Ane 1461 het d Stadt Friburg dr Ort übernoo, und 1574 het si d Landvogtei vo Kastels-Sankt-Dionys ygrichtet.

D Pfarrei vo Châtel-Saint-Denis isch s erschte Mol inere gschichtleche Kwelle vo 1228 erwäänt.

 
s Schloss vo Kastels Sankti Dionysii öppe 1754

Durs s Dorf goot die alti Hauptstrooss vo Vivis uf Bulle und sid 1981 d Autobahn A12 vo Bärn uf Vivis. 1901 isch d Ysebaanstreki vo Palézieux-Gare uf Châtel-Saint-Denis, 1903 die vo Châtel-Saint-Denis uf Bulle und 1904 die vo Vivis uf Châtel-Saint-Denis in Betriib cho.

 
di nöigootisch Chile

Sache zum Aaluege ändere

  • d Pfarrchile vom Heilige Dionysius (die isch im Verzeichnis vo de Kulturgüeter, wo nazionali Bedüütig händ)
  • d Rochus-Chappele
  • d Chappele Notre-Dame-du-Scex
  • d Chappele vom Sankt Bläsi,
  • d Chappele vo der Maria im Schnee z Les Paccot
  • dr Baanhof

Yywoner ändere

Quela: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Jaar 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywoner 2339 2381 2316 2346 2271 2509 2708 2545
Jaar 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywoner 2553 2885 2908 2666 2842 3141 3797 4389

De Uusländeraateel isch 2010 bi 24,3 % gläge.[3]

Religion ändere

71,7 % va de Yywoner si im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 12,4 % evangelisch-reformiert.[3]

Spraach und Tialäkt ändere

Bi de Vouchszelig 2000 hii va de 4389 Yywoner 89,1 % Franzöösisch aus Hùùptspraach aaggää, 2,7 % Tüütsch ù 8,2 % anderi Spraache.[3]

De aut frankoprovenzalisch Patois hii im Jaar 2000 na iigene Aagabe na 56 va de 4389 Yywohner ggredt.

Weblink ändere

  Commons: Châtel-Saint-Denis – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote ändere

  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2021. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2021 zusammengefasst. Abruf am 13. März 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. 3,0 3,1 3,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[5] [6] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Mai 2012