Châtel-Saint-Denis

Châtel-Saint-Denis (Freiburger Patois Tsathi^ⓘ) isch e Gmeind vom Distrikt Vivisbach im Kanton Friburg.

Châtel-Saint-Denis
Wappe vo Châtel-Saint-Denis
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Friburg (FR)
Bezirk:	Vivisbachw
BFS-Nr.:	2325i1f3f4
Poschtleitzahl:	1618
UN/LOCODE:	CH CSD
Koordinate:	558757 / 15299146.5269446.901105809
Höchi:	809 m ü. M.
Flächi:	47.9 km²
Iiwohner:	8163 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.chatel-st-denis.ch
Charte
Charte vo Châtel-Saint-Denis ww

Früener het me fürs Stedtli de dütsch Ortsname Kastels Sankt Dionys bruucht.

Geografii

Châtel-Saint-Denis liit uf der Wasserscheide zwische de Yzugsgebiet vo dr Rhone und em Rhy. Der Bach Veveyse de Châtel flüsst gäge Südweschte in Gämfersee und do dermit is Gebiet vo dr Rhone, und dr Bach Tatrel, wo en Sytebach vo der Broye isch, flüsst gäge Norde is Gebiet vo der Aare und dodrmit vom Rhy. I de Hügel weschtlech vom Dorf liit der See Lac de Lussy. I de Bärge uf der Südsyte isch s Naturschutzpiet midem See Lac des Joncs.

Im Sytedaal vo der Veveyse de Châtel stoot s Feriedorf Les Paccots. Zu dr Gmeind ghöre no d Dörfer Fruence, Prayoud, Villard, Prautey, La Frasse und Le Chaussin.

Im Oschte lyt d Gränze vom Gmeindbann vo Châtel-Saint-Denis uf der Bärgchetti vom Moléson. D Gipfel vo dem Bärgzug heisse Teysachaux, Dent de Lys (2014 Meter über Meer), Folliu Borna und Vanil des Artses.

D Nochbergmeinde vo Châtel-Saint-Denis sind Semsales, Haut-Intyamon und Remaufens im Kanton Friburg und Blonay, Saint-Légier-La Chiésaz, Corsier und Maracon im Kanton Waadt.

Gschicht

Im 11. Joorhundert isch uf emene Felse über em Spitz zwüsche der Veveyse de Châtel und dr Veveyse de Fégire e Burg bout worde, wo ane 1244 zu der Herrschaft vo de Grafe vo Savoie cho isch. Ane 1296 het der Graf Amadeus V. vo Savoie nid wyt dervo ewägg dr Märt vo Châtel-Saint-Denis gründet. Die alti Burg isch derno nümm bewoont gsi. Scho 1336 isch Châtel-Saint-Denis e chlyni Stadt gsi. Ane 1461 het d Stadt Friburg dr Ort übernoo, und 1574 het si d Landvogtei vo Kastels-Sankt-Dionys ygrichtet.

D Pfarrei vo Châtel-Saint-Denis isch s erschte Mol inere gschichtleche Kwelle vo 1228 erwäänt.

s Schloss vo Kastels Sankti Dionysii öppe 1754

Durs s Dorf goot die alti Hauptstrooss vo Vivis uf Bulle und sid 1981 d Autobahn A12 vo Bärn uf Vivis. 1901 isch d Ysebaanstreki vo Palézieux-Gare uf Châtel-Saint-Denis, 1903 die vo Châtel-Saint-Denis uf Bulle und 1904 die vo Vivis uf Châtel-Saint-Denis in Betriib cho.

di nöigootisch Chile

Sache zum Aaluege

• d Pfarrchile vom Heilige Dionysius (die isch im Verzeichnis vo de Kulturgüeter, wo nazionali Bedüütig händ)
• d Rochus-Chappele
• d Chappele Notre-Dame-du-Scex
• d Chappele vom Sankt Bläsi,
• d Chappele vo der Maria im Schnee z Les Paccot
• dr Baanhof

Yywoner

Quela: Bundesamt für Statistik 2005

Jaar	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Yywoner	2339	2381	2316	2346	2271	2509	2708	2545
Jaar	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Yywoner	2553	2885	2908	2666	2842	3141	3797	4389

De Uusländeraateel isch 2010 bi 24,3 % gläge.

Religion

71,7 % va de Yywoner si im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 12,4 % evangelisch-reformiert.

Spraach und Tialäkt

Bi de Vouchszelig 2000 hii va de 4389 Yywoner 89,1 % Franzöösisch aus Hùùptspraach aaggää, 2,7 % Tüütsch ù 8,2 % anderi Spraache.

De aut frankoprovenzalisch Patois hii im Jaar 2000 na iigene Aagabe na 56 va de 4389 Yywohner ggredt.

Weblink

 Commons: Châtel-Saint-Denis – Sammlig vo Multimediadateie

• Website vo dr Gmeind Châtel-Saint-Denis
• Jean-Claude Vial: Châtel-Saint-Denis (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.