Alemannische Wikipedia

Adelbärg Meyer zum Pfiil

e Duechhändler, Rootsherr und Mitgliid vo de Basler Herrezümft, Bürgermäister vo Baasel
Dialäkt: Baseldütsch

Dr Junker Adelbärg Meyer zum Pfiil (au Adelbärt Meyer zum Pfiil) (* 1474 z Baasel; † 8. Juni 1548 z Baasel)[1] isch 1521 vom Baasler Root zum Bürgermäister gweelt worde, zum erste Mol ass sich dr Root drbii nid um die formelle bischöflige Ernennigsrächt kümmeret het. Er isch zu äim vo de mächdigste Politiker vo Baasel zu sinere Zit worde.[2]

Dr Adelbärg Meyer isch e Duechhändler, Rootsherr und Mitgliid vo de Baasler „Herrezümft“ zu Safre und zum Schlüssel gsi und vo dr Handwärkerzumft zu Wäber.[1] Bim Milidäär isch er vo 1524 bis 1546 Züügher und Bannerherr im Rang vom ene Hauptmä gsi. Vom Kaiser Ferdinand I. het dr Junker e Diplom über en erblige Aadelsstand bechoo.[2]

S Wabbe vo de Meyer zum Pfiil

Biografii ändere

Härkumft ändere

Dr Junker Adelbärg Meyer zum Pfiil isch vom Gschlächt vo de Meyer zum Pfiil abgstammt, wo eso ghäisse häi, wägen em Pfiil im Familiewabbe. Es het scho im 15. Joorhundert zu de riiche Familie vo Baasel ghöört. Im 15. und 16. Joorhundert häi sini Mitgliider dr Junkerditel gfüert.[1] Sini Eltere si dr Humanist Nikolaus Meyer zum Pfiil († 1500) und d Barbara zum Lufft gsi, d Dochder vom Baasler Rootsher Ulrich zum Lufft zu Wiilüt und dr Magdalena Eberler.[1] Äine vo sine Brüeder isch dr Wäggsler[3] und Rootsher zum Schlüssel Bernhard Meyer zum Pfiil (1488–1558) gsi, wo vo 1548 bis 1558 au Bürgermäister vo Baasel gsi isch.[1]

Wirke ändere

Dr Adelbärg Meyer zum Pfiil isch 1504 Mitgliid vo de Baasler „Herrezümft“ zu Safre und zum Schlüssel und vo dr Handwärkerzumft zu Wääber worde, was mit sim Bruef as Duechhändler z due gha het. Zuesätzlig het er aber au Gschäft mit Grundbsitz und Liignschafte gmacht. 1511 isch er Säggser zu Safre worde.[1]

Das isch dr Aafang vo sinere politische Karriere gsi. Sit 1509 isch er scho Grichtsherr gsi, 1514 isch er in Root gweelt worde het bis 1548 d Ämter vom ene Siibner (Finanze), vom ene Nüüner (Chriegsusschuss), vom ene Fümfer (Gricht), vom ene Dreijer (obersti Finanzufsicht), vom Bau- und Kaufhuusher, vom ene Ehebruchher (Rootsverdräter im Ehegricht) und vom ene Appellazioonsher (zwäiti und höggsti Grichtsinstanz) gfüllt. Noch dr Reformazioon vo dr Stadt und dr Sekularisierig vo de Baasler Klööster isch er au Pflääger vom Kloosterguet Stäine gsi.

Vo 1518 het er d Baasler Politik as Drizääner glänkt. Sit 1518 isch er au Stadtwäggsler gsi, was si bedütends Vermööge no gröösser gmacht het.[2] Dr Baasler Root het en 1521 zum Bürgermäister gweelt, und zum erste Mol in dr Gschicht vo dr Stadt sich drbii nid um die formelle bischöflige Ernennigsrächt kümmeret. Dä Boste het er bis zu sim Dood im Joor 1548 gfüllt, denn isch si Brueder Bärnhard für zää Joor gweelt worde.[4] Zwüsche 1522 und 1531 het dr Adelbärg zu de wichdigste Rootshere ghöört, was d Baasler Ussepolitik aagange isch.[1] Er isch äine vo de bedütendste Baasler Diplomate in dr Reformazioonszit gsi, nid nume wäge sine Gsandtschafte in d Äidgenossenschaft sondern au an Oberrhii.[2] Noch dere Zit isch er denn fast nie me Mitgliid von ere Delegazioon gsi, und si Brueder Bärnhard het e Füerigsposizioon as Gsandte ins nööchere und witere Beziejigsfäld vo Baasel iignoo.[1] Vo 1524 bis 1546 isch dr Adelbärg Meyer zum Pfiil au Züügher und Bannerherr im Rang vom ene Hauptmä gsi.[2]

Wääred em Joorzäänt vo dr Reformazioon het dr Adelbärg Meyer zum Pfiil im Amt vom Bürgermäister as Verdräter vo de Zümft mit em Heinrich Meltinger abgwäggslet, won e Patrizier us dr altglöibige Bardei gsi isch. Dr Meyer zum Pfiil wird zu de reformatorisch gsinnte Chreft im Root zelt, er isch aber nit wie dr Jakob Meyer zum Hirze as Verfächter von ere Ernöijerig vo dr Kiirche ufdräte. Er het eender zur Grubbe vo dene Rootsmitgliider ghöört, wo zwar d Entwigglig zur Reformazioon aane Schritt für Schritt mitgmacht häi, aber brobiert häi, radikali Veränderige z verhindere. Dank sonige Aasträngige häi z Baasel, au wenn d Ufreegig grooss gsi isch, no wääred Joore bäidi Barteije iiri Religioon frei häi chönne usüebe, bis 1529 e Bildersturm dr Begriff vo dr Toleranz für e langi Zit us Baasel verbannt het.[4] As Füerer vo dr Middelbardei zwüsche de konfessionspolitische Posizioone in de 1520er Joor het mä ooni dr Adelbärg Meyer zum Pfiil innepolitisch nid vil chönne mache.[2]

Dr Adelbärg Meyer zum Pfiil het verschidnigi Schrifte hinderloo, drunder Uszüüg us Rootsbüecher, Mitdäilige über die äigeni Familie und über zitgenössischi Eräigniss. Ass er historisch-antiquarisch intressiert gsi isch, zäige zum Bischbil sini Abschrifte us dr Chronik vom Konrad Schnitt und d Übersetzig vo dr Chronik vom Heinrich vo Bäinhäim, won er in Ufdraag gee het.[1] D Sammlig vo de Notize us dr eltere Gschicht vo Baasel, won er 1543 gschriibe het, wird hüte im Baasler Kiirchenarchiv ufbewaart. D Abschrifte vo eltere Baasler Chronike, won er uf äigeni Chöste het lo mache, si wichdig, wil meereri Gschichtskwelle vom 15. Joorhundert, wie d Dänkwürdigkäite vom Henman Offenburg oder d Chronik vom Heinrich vo Bäinhäim, nume eso erhalte bliibe si.[4]

D Familie ändere

Dr Junker Adelbärg Meyer zum Pfiil het 1503[3] in erste Ee d Katharina Hütschi (1470–1508) ghürootet,[3] d Dochder vom Melchior Hütschi, Zumftmäister zum Schlüssel z Baasel,[1] in zwäiter Ee 1509[3] d Margaretha Trutmann, d Dochder vom Hans Trutmann, Rootsher zum Schlüssel und Baasler Oberstzumsftmäister und dr Clara Brunlin,[1] in dritter Ee 1533[3] d Katharina Bischoff (1515–1541),[3] d Dochder vom Andres Bischoff, Baasler Rootsher zu Husgnosse und dr Barbara Bär.[1]

Er het zwäi Söön und drei Döchder gha. Äine vo de Söön isch dr Johann „Hans“ Ludwig Meyer zum Pfiil (1539–1607) gsi, wo d Anna Frobenius ghürootet het, d Dochder vom Buechdrucker Hieronymus Frobenius (1501–1563), Baasler Zumftmäister zu Safre.[1] E Soon us dere Hüroot isch dr Bernhard Meyer zum Pfiil (1564–1610) gsi, wo d Cordula Truchsess vo Rhiifälde (1573–1608) ghürootet het.[3]

Zu de Noochfaare vom Adelbärg Meyer zum Pfiil ghööre no:[1][5]

  • Theodor Meyer-Merian (1818–1867), 1851–1867 dr Spidaalmäister vom Baasler Bürgerspidaal
  • Carl Theodor Meyer-Basel (1860–1932), Soon vom Theodor Meyer-Merian, e Landschaftsmooler und Radierer ()
  • Peter Meyer (1894–1984), Son vom Carl Theodor Meyer-Basel, en Archidekt und Kunsthistoriker
  • Adolf Burckhardt (1826–1904) e Schwizer Siidefabrikant und Bankiee[6]
  • die Wilhelm Vischer:[7]
    • Wilhelm Vischer-Bilfinger (1808–1874), e Schwizer Gräzist und Baasler Rootsher
    • Wilhelm Vischer, au „Wilhelm Vischer-Heussler“ (1833–1886), Soon vom Wilhelm Vischer-Bilfinger, e Schwizer Historiker
    • Wilhelm Vischer (1895–1988), Änkel vom Wilhelm Vischer, e Schwizer Theoloog
  • Eduard Hoffmann (1864–1936), e Schwizer Kulturanthropoloog[8]
  • Albert Socin (1844–1899), e Schwizer Orientalist[9]
  • die bäide Wilhelm His:[10]
    • Wilhelm His (1831–1904), e Schwizer Anatoom
    • Wilhelm His (1863–1934), e dütsche Internist
  • Emil Feer (1864–1955), e Schwizer Chinderarzt[11]

Litratuur ändere

  • August Bernoulli: Meyer, Adelberg (Adelbert), zum Pfeil. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 21, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, S. 555.
  • A. Bernoulli (Bearb.): Die Familienchronik der Meyer zum Pfeil 1533–1656. In: Basler Chronik 6, 1902, S. 343–422
  • W. Merz: Oberrheinische Stammtafeln. 1912, Nr. 18
  • Rudolf Wackernagel: Geschichte der Stadt Basel, Band III. 1924, S. 262 f., 418
  • Paul Burckhardt: Basel in den ersten Jahren nach der Reformation, 124. Neujahrsblatt der GGG. Basel 1946, S. 36 f.
  • H. Füglister: Handwerksregiment und Materialien zur sozialen und politischen Struktur der Stadt Basel in der ersten Hälfte des 16. Jahrhunderts. 1981, S. 338 f.
  • Hans Berner: Meyer zum Pfeil, Adelberg. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 17, Duncker & Humblot, Berlin 1994, ISBN 3-428-00198-2, S. 324 f.

Weblingg ändere

Fuessnoote ändere

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Hans Berner: Meyer zum Pfeil, Adelberg. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 17, Duncker & Humblot, Berlin 1994, ISBN 3-428-00198-2, S. 324 f.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Historisches Lexikon der Schweiz: Meyer, Adelberg (zum Pfeil)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Patrizier-Familien Basel: Auszug Stamm Meyer zum Pfeil (Memento vom 4. März 2016 im Internet Archive) (PDF; 29 kB)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 August Bernoulli: Meyer, Adelberg (Adelbert), zum Pfeil. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 21, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, S. 555.
  5. ↑ Zentralbibliothek Züüri: Meyer, Peter (1894–1984) (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.zb.unizh.ch
  6. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Adolf Burckhardt. Archiviert vom Original am 2. März 2005; abgruefen am 20. März 2016.
  7. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Wilhelm Vischer. Archiviert vom Original am 4. Juli 2007; abgruefen am 20. März 2016.
  8. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Eduard Hoffmann. Archiviert vom Original am 11. Mai 2006; abgruefen am 20. März 2016.
  9. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Albert Socin. Archiviert vom Original am 11. Mai 2006; abgruefen am 20. März 2016.
  10. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Wilhelm His. Archiviert vom Original am 4. Juli 2007; abgruefen am 20. März 2016.
  11. ↑ Familieforschig in dr Schwiz: Abstammigslinie Emil Feer. Archiviert vom Original am 6. Januar 2009; abgruefen am 20. März 2016.
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Adelberg_Meyer_zum_Pfeil“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Adelberg_Meyer_zum_Pfeil&oldid=961610"