Rhybrugg Füèrthalè
Koordinate: 47° 41′ 41″ N, 8° 38′ 37″ O; CH1903: 690457 / 283373
Rhybrugg Füèrthalè | ||
---|---|---|
Brucht as | Ysebaabrugg | |
Überfüerig über | Seelinniè | |
Goot über | Hochrhy | |
Ort | Füèrthalè, Schaffuusè | |
Konstrukzioon | Fachwärchbrugg | |
Gsamtlengi | 262 m | |
Aafang vom Baue | 1894 | |
Eröffnig | 2. April 1895 | |
Lage | ||
|
D Rhybrugg Füèrthalè isch è eingleisigi Schwizer Ysebaabrugg vo dè Seelinniè. S Bauwärch uss èm Johr 1895 übberschpannt zwǜschè Füèrthalè un Schaffuusè dè Rhy bi Kilometer 44,310. D Rhybrugg Füèrthalè lyt öppè 400 m südöschtlich vum Schaffuuser Wòrzeichè, im Munot, un öppè 280 m rhyobsi vo dè Füèrthaler Brugg, welli dè älteschte Rhyübbergang zwǜschè dè Stadt Schaffuusè am Nordufer vom Hochrhy un Füèrthalè am Südufer vom Hochrhy un im Kanton Züri darschtellt. Diè Nôchi vo dè Strõßè- un dè Ysèbaabrugg wörd woll vom Umschtand voursacht, dass dè Èmmèrsbärg, dè Buggel, wo dè Munot druff schtòt, glychmässig nõch Südè bis fascht a s Hochrhyufer abbè keit, un dõdemit èn Èngpass am nördlichè Rhyufer broduzyrt. Zuèsätzlich isch s Nordufer obberhalb vo Schaffuusè a zwei Stellè bis Schtei am Rhy dütsches Staatsgebièt (bi Büsingè un im Hegau öschtlich vo Gailingè), wodurrè d Schaffuuser iri Hauptvokeerswäg in Richtig Boddèsee sicherheitshalber uff schwizer Territorium am Südufer vom Hochrhy witergfüürt hèn, zmòl bi binationalè Vokeerswäg èn Staatsvodraag als Grundlaag bruucht wörd, wiè z. B. a dè Hochrhybaan bi Basel un uff èm Abschnitt Tradingè-Thayngè. Übber d Rhybrugg Füèrthalè wörd dè Schaffuuser Baanhof a s Schinnènetz am Südufer vum Boddèsee aabundè. È wituus bedüternde innerschwizer Schinnèvobindig für Schaffuusè isch allerdings d Baanschtreggi uff Züri un Winterthur, beidi gänn uff dè Schaffuuser Sitè bis Neuhuusè dè Rhy durab.
Gschichtè
ändereDè Bau vo dè Baanschtreggi zwǜschè Etzwylè in Moschtindiè un Füèrthalè im Zürcher Wyland isch 1870 bschlossè worrè, d Eröffnig durch d Schwizer Nordoschtbaan (NOB) isch am 1. Novembèr 1894 übber d Bünni gangè. Dè Abschnitt zwǜschè Füèrthalè un èm Baanhof Schaffuusè isch am 2. April 1895 nõch dè Fèrtigschtellig vom Èmmèrsbärgdunnel un dè Rhybrugg in Bedrièb gnõ worrè.
Dè Èmmersbärgdunnel, wo z Schaffuusè nördlich vo dè Rhybrugg lyt un 760 Meter lang isch, hèt mò 1893 aagfangè z bauè. Dè Büèz am Dunnel hèt sich uffgrund vo Wasserybrüch un èm Daagbruch abber bis 1895 vozögerèt. D Rhybrugg isch zwǜschè 1894 un 1895 unter dè Leitig vom Obberingenieur Robert Moser baut worrè un hèt schu dòmòlls è durchlaufendi Schotterwannè ghaa.
1954 isch dè Flusspfyler sanyrt un 1964 d Schotterwannè neu gmacht worrè. Zwǜschè dè Johr 2003 un 2005 hèt s è Inschtandsetzung vom Viadukt mit èm Ybau von èrè neuè, 6,6 Meter breitè Schotterwannè uss Staalbedong gää. D Koschtè hèn 4,7 Millionè Frankè bedrait.
Konschtruktion
ändereDè 262 Meter lange Bruggèzug bschtòt uss gmuèrtè Bogèviadukt uff beidè Rhysitè un uss eim Staalfachwärchdräger mit zwei Öffnungè als Stròmbrugg mit eim gmuèrtè Mittelpfyler, wo im Rhy stòt.
Dè 112 Meter lange, gniètete Fachwörchdräger uss Schweissysè hèt baralleli Gurt un è Höchi vo 6 Meter. Er übberschpannt mit zwei glych langè Öffnungè im schäbs d Laufrichtung vom Rhy. D Konschtruktion hèt s Unternämmè Bosshard & Cie. uss Näfels gliferèt. D Montaage isch mit Hǜlf von èm Holzgrüscht gmacht worrè, wo im Rhy uff Pfaaljoch gründet gsi isch. Bi nèrè spôterè Voschtärkung isch s Fachwärch durch dè zuèsätzliche Ybau vo Pfoschtè i s hütige doppelte Ständerfachwärch umbaut.
Dè sechseggige Pfyler i dè Flussmitti bschtòt uss gmuèrtè Naturschtei. Er wyst obbè èn Querschnitt mit dè Abmessungè 2,4 × 7,4 Meter uff, wo sich nõch unnè im Vohältnis 1:50 vogrösserè un stòt uff eim 4,3 × 9,0 Meter grossè Bedongfundamènt, wo 7 Meter düèf i dè Flusssollè drin stôn.
Diè beidè gmauèrtè Viadukt bschtôn ebbèfalls uss Naturschtei, woby im Innerè d Gewölbe un Kämpfer mit Bruchschteimuürwärch uusgfüürt sin. Des mit èm Widderlager vo dè Flussbrugg 97 Meter lange un 5,2 Meter breite Viadukt Schaffuusè hèt acht Gwölbeöffnungè, vo dennè sibbè è lichti Witti zwǜschè 9,0 un 9,6 Meter uffwysèd. S Gwölbe übber dè Fischerhüüserstrõss spannt sich 13,0 Meter witt. D Höchi vom Bauwärch übber m Boddè schwankt zwǜschè 4 un 17 Meter. S Viadukt Füèrthalè isch yschlièsslich em Widderlager vo dè Flussbrugg 66 Meter lang. S hèt sechs Gwölbeöffnungè mit èrè lichtè Witti vo 8,4 Meter un Pfyler mit Breitè zwǜschen 1,86 un 1,40 Meter. D Höchi vom Bauwärch, wo im Grundriss mit èm Radius vo 400 Meter krümmt isch, schwankt zwǜschè 6 un 15 Meter übber m Boddè.
Lueg au
ändereLiteradur
ändere- Hans Rudolf Stierli, Erwin Stucki, Paul Wüst: Vor dem Bau der N4: Die Rheinübergänge zwischen Stein am Rhein und Eglisau. In:Rheinbrücke N4, Hrsg. Nationalstrõssèbüro vom Kanton Schaffuusè, Meier Volaag Schaffuusè 1995, ISBN 3-85801-112-6.
Weblingg
ändereDi nögscht Brugg flussufwärts: Rhybrugg Dièssèhoffè-Gailingè |
Bruggene öber de Rhy | Di nögscht Brugg flussabwärts: Rhybrugg Schaffuusè-Füèrthalè |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rheinbrücke_Feuerthalen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |