Horge
Horge (amtlich Horgen) isch e politischi Gmäind und de Hauptort vom Bezirk Horge im Kanton Züri, Schwiiz.
| Horgen | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Züri (ZH) |
| Bezirk: | Horge |
| BFS-Nr.: | 0133 |
| Poschtleitzahl: | 8810, 8812, 8813 8815 Horgenberg 8135 Sihlwald / Sihlbrugg |
| UN/LOCODE: | CH HOE |
| Koordinate: | 687729 / 235093 |
| Höchi: | 408 m ü. M. |
| Flächi: | 21,07 km² |
| Iiwohner: | Expression-Fähler: Nit erwartete Operator: <Ungültiger Metadaten-Schlüssel 0133 (31. Dezämber 2021)[1] |
| Website: | www.horgen.ch |
 Horge | |
| Charte | |
 | |
Allgemeins ändere
Horge liit am lingge, westliche Ufer vom Zürisee und isch öppe 18 km vom Kantonshauptort Züri ewegg. Es isch Teil vo de Agglomeration Züri. D Iiwoner gheissed «Horgner». Vo de Gmeind isch öppe d Helfti Wald, ufeme Viertel tüends purä, en Achtel sind Hüser und de Rschte sind Strasse.
Wappe ändere
Im Wappe häts en wiisse Schwan uf rotem Tuech.
Geographie ändere
Horge liit am Hang vom Zimmerberg, das isch e Sitemoräne wo de Linthgletscher bi de letschte Iisziit ligge la hät. D Gmeind gaht vom See über s Sihltal übere bis zum Albis.
Gschicht ändere
Vo de Urgschicht kännt mer nöd vil. E paar Versteinerige us em Choleflöz Chäpfne zeiged, das es früener, vor öppe 16 Millione Jaar, vil wärmer gsii isch. Dozmal händ da Mastodon, e Art vo Mammut, gläbt und es hät viili Pflanze, vorallem Farn, Schachtelhalm und Greser gha, so ähnlich wie hüt i Südflorida.
Die erschte Spure vo Horgner hät mer am Seeufer bim Scheller, a de Grenze zu Oberriede, und bim Dampfschiffsteg gfunde. Es sind di jungsteiziitliche Reschte vo de Pfahlbouer, wo vor öppe 5000 Jaar da gläbt händ. De Fundplatz vo de Horgener Kultur, wie mer hüt seit, isch 1923 bi Bouarbete entdeckt und beschribe worde. Wiiteri grossi Unterwassergrabige het me 1987 bis 1990 gmacht. Bi dene Grabige sind sibe verschideni Kulturschichte gfunde worde.
Horge isch zum eerschte Mal im Jaar 952 als Horga gnamset worde.
Politik ändere
Z Horgen hämer schwizerischi Basisdemokratie und a de Gmeindsversammlig (Legislative) dörf jede und jedi öppis säge, wo s Schwizer Bürgerrecht hät und z Horge wohnt. De Gmeindrat ladt amigs zur Versammlig i, die wird im Schinzehof duregfüert.
D Mitglider vom Gemeindrat (Exekutive) händ jede es beschtimmts Amt. Die acht Gmeindröt und de Presidänt werded a de Urne gwählt.
Bi de Kantonsraatswaale 2011 hät s das Ergebnis ggee:[2] BDP 4,6 %, CVP 7,4 %, EDU 1,4 %, EVP 4,2 %, FDP 16,7 %. GLP 8,0 %, GP 8,7 %, SP 17,9 %, SVP 30,2 %, Suschtigi 0,9 %.
Gmäindspresidänt isch de Theo Leuthold (Stand 2012).
Bevölkerigsentwicklig ändere
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[3]
| Jaar | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Iiwooner | 4844 | 5311 | 5199 | 5268 | 5475 | 6883 | 8056 | 8471 |
| Jaar | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Iiwooner | 9320 | 8916 | 10118 | 13482 | 15691 | 16577 | 16463 | 17432 |
De Ussländeraatäil liit bi 28,5 % (Stand 2011).[2]
Religion ändere
31,2 % vo de Iiwooner sind evangelisch-reformiert, 30,9 % sind römisch-katholisch (Stand 2011).[2]
Wirtschaft ändere
Induschtrie ändere
D Induschtrialisierig het z Horgen sit Mitti vom 19. Jahrhundert starchi auswürkige gha. Zerscht isch es d Sideninduschtrie gsi, spöter au d Maschineninduschtrie. Vili grossi Fabrike händ vo Afang a en grosse Teil exportiert.
Dienstleischtige ändere
Im 20. Jahrhundert häts immer me Dienstleischtigsfime gä. Verwaltige, Versicherige, Forschingsanstalte, Verarbeitings- und Schulingzentren von Banke und Kreditchartegsellschafte sind hüt wichtigi Arbeitgeber.
Vercheer ändere
Horge hät vier Bahnhöf, drei sind vo de SBB und eine vo de Sihltalbahn. A de Gotthardlinie (vo Zug) liit uf 514 m ü.M. de Bahnhof Sihlbrugg Station (noch em Albistunnel im Sihltal). Noch em Zimmerbergtunnel i Richtig Thalwil liit uf 483 m ü. M. de Bahnhof Horge Oberdorf. A de Linie vo Chur liit uf 409 m ü. M. de Bahnhof Horge. Beidi Linie füered wiiter seeabwärts Richtig Züri. De vierti Bahnhof gheisst Sihlwald und isch hüt Ändstation vo de Sihltalbahn. Bis zum Fahrplanwächsel im Herbst 2006 sind d Züg witer bis Sihlbrugg Station gfaare und me hät döt uf d SBB chöne umstiige.
Näbet de vier S-Bahnhöf hät Horge en Aaschluss a d Autobahn A3, e Fähre uf Maile und no d Kursschiff uf em Zürisee. I de Gemeind fahred Büs.
Tieläkt ändere
De züritüütsch Tieläkt vo Horge ghört zu de Seemundarte.
Lüüt ändere
- Elisabeth Feller, Gschäftsfrau
- Ida Suter, Idiotikon-Redaktoorin
Büecher ändere
- Paul Kläui: Geschichte der Gemeinde Horgen. Horge 1952.
- Gemeinde Horgen ((Ug.): Horgner Jahrheft. Chunt sit 1977 alljaar use.
- Gisela Nagy-Braun, Martin Illi: Horgen (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Johannes Strickler: Geschichte der Gemeinde Horgen nebst Hirzel und Oberrieden. Festgabe zur hundertjährigen Kirchweihfeier. Schläpfer, Horge 1882.
Weblink ändere
Commons: Horge – Sammlig vo MultimediadateieFuessnote ändere
- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2021. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2021 zusammengefasst. Abruf am 13. März 2023
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Bundesamt für Statistik: Regionalporträts 2012: Kennzahlen aller Gemeinden (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Mai 2012
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
