Landdag vu Bade-Wirttebärg

**Landtag von Baden-Württemberg**
Logo	Barlemäntsgebei

Basisdate
Sitz:	Huus vum Landdag z Stuegert
Legislaturperiod:	fimf Johr
Abgordneti:	154
Aktuelle Legislaturperiode
Letschti Wahl:	14. März 2021
Vorsitz:	Landdagspresidänti Muhterem Aras (Grieni) Vizepresidänte Wolfgang Reinhart (CDU) Daniel Born (SPD)
Sitzverdailig:	Regierig (100) 0 Grieni 58 0 CDU 42 Opposition (54) 0 SPD 19 0 FDP/DVP 18 0 AfD 17
Websyte
www.landtag-bw.de

Dialäkt: Undermarkgreflerisch

Dr Landdag vu Bade-Wirttebärg isch s Landesbarlemänt vum Land Bade-Wirttebärg mit Sitz z Stuegert. Dr Landdagsbresidänt isch syter anne 2016 d Muhterem Aras (Grieni).

Gschicht

Dr Landdag vu Bade-Wirttebärg stoht in dr Dradition vu demokratische Vorlaifer. In dr Zyte vu dr Weimarer Republik sin des dr Landdag vu dr Republik Bade un dr Landdag vum freie Volksstaat Wirttebärg gsii. Noch em Zweete Wältchrieg sin uf em Territorium vum spetere Land Bade-Wirttebärg drei Länder errichtet wore.

Di Berotend Landesversammlig un dr Landdag vu Bade hän vu 1946 bis 1952 im Historische Chaufhuus vu Fryybeg dagt. Badische Landdagsbresidänt vu 1947 bis 1951 isch dr Karl Person gsii.

Dr Landdag vum Land Wirttebärg-Hauezollre isch anne 1946 zerscht as Berotendi Landesversammlig im Chloschter Bebehouse z Dibenge zämmedrätte. Bresidänt vum Landdag vu Wirttebärg-Hauezollre isch vu 1947 bis 1952 dr Karl Gengler gsii.

Di Verfassiggebend Landesversammlig un dr Landdag vu Wirttebärg-Bade hän vu 1946 bis 1952 z Stuegert dagt. Bresidänte vum Landdag vu Wirttebärg-Bade sin 1946 dr Wilhelm Simpfendörfer un 1947 bis 1950 dr Wilhelm Keil gsii. As Dagigsort het ab 1947 s 1889 böue Eduard-Pfeiffer-Huus vu dr Stiftig Arbeiterheim in dr Heusteigstroß 45 z Stuegert dient. Im nämlige Gebei het au dr Landdag vu Bade-Wirttebärg no bis 1961 dagt.

Gebei

Gebei vum Landdag vu Bade-Wirttebärg sin s im obere Schlossgarte gläge quadratisch Huus vum Landdag vu 1961 (noch em Entwurf vum Horst Linde) un s 1987 yygweit Huus vu dr Abgordnete ääne an dr Konrad-Adenauer-Stroß. Di baide Gebei sin dur e Fueßgänger-Tunäll mitenander verbunde. Dr urspringlig Siigerentwurf vum Architekt Peter von Seidlein isch anne 1964 z Dibenge as Universitetsgebei verwirkligt wore.^[1] Innerhalb vu dr baide Gebei het K#Cunschtwärch vu namhafte Chinschtler.

Sitzverdailig in dr 14. Wahlperiod

Sitzverdailig im Landdag 2006-2011

(Wahl vum 26. Merz 2006; konstituierend Sitzig am 13. Juni 2006. Di 14. Wahlperiod hert uf am 30. April 2011.^[2])

Bartei	Sitz	Aadail in %
CDU	69	44,2
SPD	38	25,2
GRÜNE	17	11,7
FDP/DVP	15	10,7
Insgsamt:	139

Dr Oswald Metzger, wu fir di Griene im Wahlchrais Bibra in dr Landdag yyzogen isch, isch am 27. Novämber 2007 us syyre Bartei uusdrätte un isch derno fraktionslose Abgordnete gsii. Zum 8. Februar 2008 het er syy Landdagsmandat niderglait, am 18. Februar 2008 isch dr Eugen Schlachter vu Bibra syy Noofolger wore.

Sitzverdailig in dr 15. Wahlperiod

Sitzverdailig im Landdag ab 2011

(Wahl vum 27. Merz 2011, konstituierend Sitzig am 11. Mai 2011^[3])

Bartei	Sitz	Aadail in %
CDU	60	39,0
SPD	35	23,1
GRÜNE	36	24,2
FDP/DVP	7	5,3
Insgsamt:	138

Landdagsbresidänte

Amtszyt	Bresidänt
1952–1960	Carl Neinhaus, CDU
1960–1968	Franz Gurk, CDU
1968–1976	Camill Wurz, CDU
1976–1980	Erich Ganzenmüller, CDU
1980–1982	Lothar Gaa, CDU
1982–1992	Erich Schneider, CDU
1992–1996	Fritz Hopmeier, CDU
1996 – 2011	Peter Straub, CDU
2011	Willi Stächele, CDU
2011-2015	Guido Wolf, CDU
2015-2016	Wilfried Klenk, CDU
syt 2016	Muhterem Aras, Grieni

Landdagsfraktione

Fraktionsvorsitzer vu dr CDU

D CDU Bade-Wittebärg isch in allne Landdag as Fraktion verdrätte gsii.

Duur	Vorsitzer
1952–1953	Franz Gurk
1953–1953	Gebhard Müller
1953–1960	Franz Hermann
1960–1968	Camill Wurz
1968–1972	Erich Ganzenmüller
1972–1978	Lothar Späth

Duur	Vorsitzer
1978–1991	Erwin Teufel
1991–2005	Günther Oettinger
2005–2010	Stefan Mappus
2010–2015	Peter Hauk
2015–2016	Guido Wolf
2016–2021	Wolfgang Reinhart

Duur	Vorsitzer
syt 2021	Manuel Hagel

Fraktionsvorsitzer vu dr SPD

D SPD Bade-Wirttebärg isch in allne Landdag as Fraktion verdrätte gsii.

Duur	Vorsitzer
1952–1961	Alex Möller
1961–1964	Walter Krause un Hermann Veit
1964–1966	Walter Krause
1966–1968	Walter Hirrlinger
1968–1972	Heinz Bühringer
1972–1973	Walter Krause
1973–1976	Rudolf Schieler
1976–1980	Erhard Eppler

Duur	Vorsitzer
1980–1988	Ulrich Lang
1988–1992	Dieter Spöri
1992–2001	Ulrich Maurer
2001–2006	Wolfgang Drexler
2006–2008	Ute Vogt
2008–2016	Claus Schmiedel
syt 2016	Andreas Stoch

Fraktionsvorsitzer vu dr FDP/DVP

D FDP/DVP isch in allne Landdag as Fraktion verdrätte gsii.

Duur	Vorsitzer
1952–1953	Wolfgang Haußmann
1953–1956	Otto Gönnenwein
1956–1960	Eduard Leuze
1960–1964	Walter Nischwitz
1964–1968	Friedrich Stock
1968–1969	Eduard Leuze
1969–1976	Johann Peter Brandenburg

Duur	Vorsitzer
1976–1984	Jürgen Morlok
1985–1988	Hinrich Enderlein
1988–1996	Walter Döring
1996–2004	Ernst Pfister
2004–2009	Ulrich Noll
syt 2009	Hans-Ulrich Rülke

Fraktionsvorsitzer vum GB/BHE

Dr Bund vu dr Haimetverdriibene un Enträchtete (BHE) isch im 1. Landdag (1952–1956) as Fraktion verdrätte gsii, as GB/BHE im 2. und 3. Landdag (1956–1964).

Duur	Vorsitzer
1952–1954	Karl Mocker
1954–1956	Karl Bartunek
1956–1960	Karl Mocker

Duur	Vorsitzer
1960–1960	Josef Schwarz
1960–1964	Karl Bartunek

Fraktionsvorsitzer dr NPD

D NPD isch im 5. Landdag (1968–1972) as Fraktion verdrätte gsii.

Duur	Vorsitzer
1968–1969	Wilhelm Gutmann
1969–1972	Werner Kuhnt

Fraktionsvorsitzer vu dr Griene

Di Griene (vor 1993 as DIE GRÜNEN, syterhär as Bündnis 90/Die Grünen) sin syt 1980 im Landdag verdrätte. Im 8. Landdag (1980–1984) hän di Griene kai Fraktionsstatus ghaa un hän as Landdagsgruppe firmiert.

Duur	Vorsitzer
1980–1983	Wolf-Dieter Hasenclever
1983–1984	Winfried Kretschmann
1984–1988	Fritz Kuhn
1988–1990	Birgitt Bender
1990–1992	Rezzo Schlauch

Duur	Vorsitzer
1992–2000	Fritz Kuhn
2000–2002	Dieter Salomon
2002–2011	Winfried Kretschmann
2011–2016	Edith Sitzmann
syt 2016	Andreas Schwarz

Fraktionsvorsitzer vu dr Republikaner

D Republikaner (REP) sin im 11. un 12. Landdag verdrätte gsii. Dr ainzig Fraktionsvorsitzende vu 1992 bis 2001 isch dr Rolf Schlierer gsii.

Fraktionsvorsitzer vu dr AfD

D Alternativi fir Dytschland isch syter anne 2016 im Landdag verdrätte. In sällem Johr het si zytwys d Alternative für Baden-Württemberg (ABW) abgspalte ghaa.

Duur	Vorsitzer
5/2016 – 7/2016	Jörg Meuthen
7/2016 – 10/2016	AfD: Heiner Merz	ABW: Jörg Meuthen (ABW bis 10/2016)
10/2016 – 11/2017	Jörg Meuthen
seit 12/2017	Bernd Gögel

Ergebnis vu dr Landdagswahle (in Brozänt vu dr Stimmaadail)

	1952	1956	1960	1964	1968	1972	1976	1980	1984	1988	1992	1996	2001	2006	2011	2016	2021
Wahlbedailigung in %	63,7	70,3	59,0	67,7	70,7	80,0	75,5	72,0	71,2	71,8	70,1	67,6	62,6	53,4	66,2	70,4	63,8
GRÜNE								5,3	8,0	7,9	9,5	12,1	7,7	11,7	24,2	30,3	32,6
CDU	36,0	42,6	39,5	46,2	44,2	52,9	56,7	53,4	51,9	49,0	39,6	41,3	44,8	44,2	39,0	27,0	24,1
SPD	28,0	28,9	35,3	37,3	29,0	37,6	33,3	32,5	32,4	32,0	29,4	25,1	33,3	25,2	23,1	12,7	11,0
FDP/DVP	18,0	16,6	15,8	13,1	14,4	8,9	7,8	8,3	7,2	5,9	5,9	9,6	8,1	10,7	5,3	8,3	10,5
AfD																15,1	9,7
Linke⁽¹⁾														3,1	2,8	2,9	3,6
REP										1,0	10,9	9,1	4,4	2,5	1,1	0,3
Piraten															2,1	0,4	0,1
NPD					9,8					2,1	0,9		0,2	0,7	1,0	0,4
BHE bzw. GDP	6,3	6,3	6,6	1,8
KPD⁽²⁾	4,4	3,2

⁽¹⁾2006: WASG
⁽²⁾ 1952 sin dr KPD vier Sitz im Landdag zuegstande, wel d Fimf-Brozänt-Hurd bi dr Wahl zue dr Verfassiggebend Landesversammlig am 9. Merz 1952 no drännt fir d Vorgängerländer Wirttebärg-Bade, Wirttebärg-Hauezollre un Bade grächnet woren isch. Anne 1956 het d KPD d Fimf-Brozänt-Hurd nit gschafft, im nämlige Johr isch si vum Bundesverfassigsgricht verbotte wore.

Sitzverdailig im Landdag vu Bade-Wirttebärg

	1952	1956	1960	1964	1968	1972	1976	1980	1984	1988	1992	1996	2001	2006	2011	2016	2021
Grieni								6	9	10	13	19	10	17	36	47	58
CDU	50	56	52	59	60	65	71	68	68	66	64	69	63	69	60	42	42
SPD	38	36	44	47	37	45	41	40	41	42	46	39	45	38	35	19	19
FDP/DVP	23	21	18	14	18	10	9	10	8	7	8	14	10	15	7	12	18
AfD																23	17
REP											15	14
NPD					12
BHE	6	7	7
KPD	4
Gesamtzahl	121	120	121	120	127	120	121	124	126	125	146	155	128	139	138	143	154

Weblink

Commons: Landdag vu Bade-Wirttebärg – Sammlig vo Multimediadateie

Internetbresänz vum Landdag vu Bade-Wirttebärg
Ergebnisse der Landtagswahlen in Baden-Württemberg 1992–2006 (Statistisches Landesamt Baden-Württemberg)
Ergebnisse der Landtagswahlen in Baden-Württemberg seit 1952 – Sitzverteilung im Landtag (Statistisches Landesamt Baden-Württemberg)
Wahlergebnis un Regierige vu Bade-Wirttebärg
Landtagswahlportal vu dr Landeszentrale fir bolitischi Bildig BW

Fueßnote

↑ Ulrike Pfeil, Alle Labore auf den Berg, Schwäbisches Tagblatt, 3. Juli 2008, Seite 21.
↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 26. Februar 2011; abgruefen am 30. März 2011.
↑ www.landtagswahl-bw.de (Memento vom 11. Mai 2011 im Internet Archive), abgerufen am 30. März 2011

48.77869.1835Koordinate: 48° 46′ 43″ N, 9° 11′ 0,6″ O

[1] Ulrike Pfeil, Alle Labore auf den Berg, Schwäbisches Tagblatt, 3. Juli 2008, Seite 21.

[2] Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 26. Februar 2011; abgruefen am 30. März 2011.

[3] www.landtagswahl-bw.de (Memento vom 11. Mai 2011 im Internet Archive), abgerufen am 30. März 2011

[1]

[2]

[3]