Morgex
Morgex (frankoprov. Mordzéi) isch e Gmai in dr autonome Provinz Augschtdal z Italie.
| Morgex | ||
|---|---|---|
|
| |
 La via principale (Rue du Valdigne) e il campanile sullo sfondo | ||
.svg) Lag vu dr Gmai Morgex im Augschtdal | ||
| Staat: | Italie | |
| Region: | Aostatal | |
| Koordinate: | 45° 45′ N, 7° 2′ O | |
| Hechi: | 923 m s.l.m. | |
| Yywohner: | 2058 (31. Dez. 2022)[1] | |
| ISTAT-Nummer: | 007044 | |
Morgex ghert zue dr Gmainschaft Unité de communes Valdigne-Mont-Blanc.
Geografi ändere
Morgex lyt im Valdigne, em obere Dail vom Augschtdal, uf dr linke Syte vu dr Dora Baltea.
Zue dr Gmai ghere d Wyyler Arpy, Biolley, Dailley, Fosseret, La Ruine, Lavancher, Marais, Montet, Pautex, Ruillard, Tirivel, Villair. Nochbergmaine sin Courmayeur, La Salle, La Thuile un Pré-Saint-Didier
Gschicht ändere
Dr Grinder vum Huus Savoyen, dr Humbert I mit dr wysse Händ, het anne 1025 s Augschtdal as Leeche griegt. Mid Uusnahme vun e baar Johr (1691, 1704–1706, 1798–1814 zue Frankrych) het s Augschtdal derno zem Huus Savoyen gheert bis anne 1946, d. h. bis dr letscht italienisch Chenig abdankt ghaa het. Wu s italienisch Chenigrych anne 1861 grindet woren isch, isch s Augschtdal zue dr Provinz Turin chuu. Anne 1927 isch s derno ne aigestädnigi Provinz wore. Im Faschismus isch di franzesisch Sproch verbote wore un s het e starki Italienisierigsbolitik gee. Vu 1939 bis 1945 het Morgex dr italienisiert Name 'Valdigna di Aosta drait. Noch em Zweede Wältchrieg het s Augschtdal anne 1948 e autonome Sonderstatus griegt.
Bevelkerig ändere
| Johr | 1861 | 1871 | 1881 | 1901 | 1911 | 1921 | 1931 |
| Yywohner | 1252 | 1219 | 1184 | 1111 | 952 | 926 | 982 |
| Johr | 1936 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
| Yywohner | 1325 | 1538 | 1245 | 1451 | 1681 | 1797 | 1907 |
Politik ändere
Dr Burgermaischter vu Morgex isch dr Lorenzo Graziola.
Sproch und Dialäkt ändere
Dr frankoprovenzalisch Dialäkt vu Morgex ghert zum Valdostanisch (Valdôtèn).
Anne 2001 het d Fondation Émile Chanoux in Zämmenarbet mit em Centre d'Études Linguistiques pour l'Europe un dr Università degli Studi di Trento di soziolinguistisch Situation vu allne Gmaine im Augschtdal untersuecht. Doderzue isch im Septämber un Oktober 2002 e Froogebooge verschickt woore. Vu Morgex sin 101 Froogebeege wider retuurchuu[2].
| Froog 0301: Was isch Ihri Muetersprooch? | ||||||
| Italienisch | Patois | Italienisch un Patois | Franzeesisch | anderi | kai Andwoord | Total |
| 74 (73,3 %) | 15 (14,9 %) | 2 (2 %) | 2 (2 %) | 4 (4 %) | 4 (4 %) | 101 |
| Froog 1403a: Wie guet verstehn si Frankoprovenzalisch (Patois)? | |||||
| guet | mittelguet | e weng | gar nit | kai Andwoord | Total |
| 51 (50,5 %) | 14 (13,9 %) | 3 (3 %) | 32 (31,7 %) | 1 (1 %) | 101 |
| Froog 1403b: Wie guet chenne si Frankoprovenzalisch (Patois) schwätze? | |||||
| guet | mittelguet | e weng | gar nit | kai Andwoord | Total |
| 36 (35,6 %) | 10 (9,9 %) | 11 (10,9 %) | 39 (38,6 %) | 5 (5 %) | 101 |
Weblink ändere
Commons: Morgex – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote ändere
- ↑ Demographic Balance and resident population by sex on 31st december 2022. Italian National Institute of Statistics, abgruefen am 14. Mai 2023.
- ↑ Fondation Émile Chanoux: ‘‘Sondage linguistique’’. Archiviert vom Original am 5. Juli 2017; abgruefen am 15. November 2012.
