N

Nn

Dialäkt: Züridütsch

N bzw. n isch dr 14. Buechschtabe vom latiinische Alphabet und en Konsonant. Dr Buechschtabe N hät i düütsche Texte e durchschnittlichi Hüüfigkeit vo 9,78%. Er isch demit nach em E dr zweithüüfigschti Buechschtabe i deutsche Texte.

Herkunft

Proto-semitischi Schlange	Phönizisches Nun	Griechisches Ny	Etruskisches N	Lateinisches N

Im proto-semitische Alphabet isch dr Buechschtabe s Symbol für e Schlange. Im phönizische Alphabet isch us em Schlangesymbol dr Buechschtabe Nun (Schlange) worde. Bereits im phönizische hät dr Buechschtabe de Luutwert [n] ghaa.

D Grieche händ s Nun i ihres Alphabet als Ny übernaah und händ de Luutwert biibhalte. Us dem Blitz-artige Buechschtabe isch bis zum klassisch-griechische dur en zweite Aaschtrich links en Buechschtabe worde, wo bereits d Form vom N ghaa hät. Wie bim M isch dr Aastrich möglicherwiis zur Verbesserig vo dr Schriibig bim Wechsel vo dr Schriibrichtig vo-rechts-nach-links uf vo-links-nach-rechts iigfüegt worde.

D Etrusker händ s N i siinere früehgriechische Form übernaah, ebeso zerscht d Römer. Allerdings isch dr Buechschtabe au im Latiin später mit eme Aastrich links versehe worde.

Bedüütige

• i dr Mathematik
  • isch $\mathbb {N}$ s Symbol für d Mengi vo de natürliche Zahle
  • isch n oft e Variable, wo d Wert uf natürlichi Zahle beschränkt sind (es Viileck mit n Ecke)

• i dr Physik
  • schtaht n für s Neutron
  • isch n s Zeiche für d Brechzahl
  • bezeichnet n d Hauptquantezahl
  • isch N s Zeiche für de Entmagnetisierigsfaktor
  • isch N s Zeiche für de Entelektrisierigsfaktor
  • isch $N_{\rm {A}}$ s Zeiche für d Loschmidt-Zahl oder Avogadrozahl
  • schtaht n für d Windigszahl vonere elektrische Schpuele
  • isch n s Formelzeiche vo dr Molekülzahldichti (Teilchenzahl/Volume)

• im SI-Einheitensystem
  • isch n d Abchürzig für d Vorsilbe Nano und schtaht für Milliardschtel
  • isch N s Einheitesymbol für Newton

• i dr Chemie
  • isch N s Zeiche für s Element Schtickschtoff (Nitrogenium)
  • isch N s Formelzeiche vo dr Teilchenzahl
  • isch N s Formelzeiche vo dr inzwüsche abgschaffte Normalität
  • im stöchiometrische (chemische) Rechne isch n s Symbol für d Schtoffmengi

• als Kfz-Kennzeiche schtaht N
  • in Düütschland für Nürnberg
  • f internationale Kennzeiche für Norwege

• i dr Numismatik schtaht dr Kennbuechschtabe N
  • für Montpellier vom 16. bis 18. Jahrhundert uf französische Münze.

• als Währigszeiche schtaht N
  • für Ngwee us Sambia
  • für Naira us Nigeria

• als internationals Luftfahrzüügkennzeiche für di Vereinigte Schtaate vo Amerika
• i dr Geografie schtaht N für Norde
• N isch e Spurwiiti bi Modellbahne, lueg bi Massstääb vo de Modellisebahne
• N schtaht au für d Batterietype Lady
• N isch im Wiitere dr Name für es Computerschpiel
• i Pläne vo dr Elektrotechnik bezeichnet N de Neutralleiter

Variante

Im Schpanische hät sich us em N dr Buechschtabe Ñ (enje) entwicklet, wo für de Luutwert [ɲ] schtaht.

Lueg au: Abchürzig, Akronym, aafangend mit em Buechschtabe N oder n

• Funkalphabet

Weblink

 Commons: N – Sammlig vo Multimediadateie

• https://web.archive.org/web/20080517075022/http://www.wam.umd.edu/%7erfradkin/alphapage.html
• https://web.archive.org/web/20090227063819/http://ancientscripts.com/greek.html

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „N“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.