Gartèbaan vo Weil uff Lerrach

D Baanschtreggi Weil am Rhy–Lerrach (Kursbuchstrecke 734), au als Gartèbaan benamst, isch è 4,836 Kilometer langi elegtrifizyrti un durchgöngigi eingleisigi Hauptbaan z Baddè-Württèbärg, im Dreiländeregg bi Bàsel. Si füürt vo Weil a dè Rhydalbaan durch dè Düllinger Bärg nõch Lerrach-Schtèttè a dè Wyysèdalbaan. D Fortsetzig vo dè Umgehigsbaan im Oschtè isch diè inzwǜschè stillglaiti Weeradalbaan, wo bi Schopfè vo dè Wyysèdalbaan abzwygt un gu Säckingè a dè Hochrhybaan füürt. Im Weschte vo Weil isch d Gartèbaan durch diè ebbèso stillglaiti Palmrainbaan üüber dè Obberrhy drübberwäg i s Obberelsaß gfüürt worrè.

Weil am Rhy–Lerrach-Schtèttè
Strecke der Bahnstrecke Weil am Rhein–Lörrach
Kursbuechstrecki (DB):	734
Streckenummere:	4410
Streckelengi:	4,836 km
Spurwyti:	1435 mm (Normalspur)
Stromsystem:	15 kV 16,7 Hz ~
Maximali Neigig:	10 ‰
Legende Rhydalbaan vo Monnèm 0,000 Weil am Rhy Rheintalbahn nach Bàsel Bad Bf 1,085 Weil am Rhy Gartèschtadt 1,855 Weil am Rhy Pfädlischtrõß 2,495 Weil am Rhy Oscht 2,900 Düllingèr Dunnel (864 m) Wyysè (96 m) 4,395 Lerrach Dammschtrõß Strõßèbaa Lerrach (bis 1967) Wyysèdalbaan vo Bàsel Bad Bf 4,836 Lerrach-Schtèttè Wyysèdalbaan uff Zèll im Wyysèdal

Gschichtè

D Baanschtreggi Weil am Rhy – Lerrach isch am 20. Mai 1890 vo dè Baddischè Staatsbaan als Strategischi Baan für d Umgehig vo dè Schweiz erschtellt worrè. Schu am 11. Februar 1878 isch è Baanlinniè zwǜschè Weil un St. Ludwig eröffnet worrè, dõdemit isch s Elsaß, wo im dütsch-französischè Chrièg vom Dütsche Rych erobert worrè isch, auch ganz im Südè vokeersmäßig mit èm Rych vobundè worrè. D Gartèbaan hèt d Palmrainbaan übber dütsches Gebièt bediènt, woby d Palmrainbaan dè Obberrhy übber diè aalt Palmrainbrugg passyrt hèt. D Gartè- un d Palmrainbaan sin 1890 mit ère Ketti vo strategischè Baanlinniè durch Südbaddè un Obberschwòbè mit dè Bundesfeschtung z Ulm vobundè.

Dü èrschte Schritt zum Uusbau für dè S-Baan-Vokeer isch im Johr 1999 mit dè Eröffnig vo dè Haltepüngt Weil am Rhy Gartèschtadt un Weil am Rhy Pfädlischtrõß gmacht worrè.

Sit èm 15. Juni 2003 isch diè SBB GmbH, diè dütsch Personèvokeersdöchter vo dè Schwizer Bundesbaanè (SBB), s zuèschtändige Eisenbahnverkehrsunternehmen (EVU) für d Gartèbaan. Dè Schinnèpersonènaavokeer (SPNV) uff dè Gartèbaan isch sithèr als S5 is Netz vo dè Basler S-Baan ybundè. Voantwortlichs Ysèbaainfraschtrukturunternämmè (EIU) isch witerhy d DB Netz AG.

Mit èm Faarblaanwechsel vom 12. Dezèmber 2004 isch d S5 übber dè Lerracher Hauptbaanhof usè bis uff Steinè volängerèt worrè. Am 12. Juni 2005 isch dè neui Haltepungt Lerrach Dammschtrõß in Bedrièb gnõ worrè.

Uff dè Streggi sin sit Hèrbscht 2005 Drybzüüg vom Tǜp Stadler Flirt (Schwizer Baureiè RABe 521, dütschi Baureiè 429) ygsetzt worrè, welli s Provisorium vo dè NPZ-Garniturè RBDe 561, wo für dè Ysatz z Dütschland ekschtra modifizyrt worrè sin, im März 2006 endgültig abglöst hèn.

• 
  D Streggi als Deil vom strategischè Baanbau zwǜschè 1887 un 1890 für d Umgehig vo dè Schwiz

Luèg au

• Wyysèdalbaan

Literadur

• Julius Kraus: Die strategische Eisenbahn: Leopoldshöhe – St. Ludwig. Leopoldshöhe – Weil – (durch den Tunnel) Lörrach. In: Das Markgräflerland, Heft 2/1986, S. 81–98

Weblinggs

• Bilder der Tunnelportale

Einzelnõchwys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Bahnstrecke_Weil_am_Rhein–Lörrach“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.