Kirchzarte
Kirchzarte (amtl. Kirchzarten, hochalem. Chilchzarte) isch e Gmei im Südschwarzwald im Landkreis Brisgau-Hochschwarzwald (Bade-Württeberg, Ditschland)
| Wappe | Ditschlandkart | |
|---|---|---|
|
| |
| Basisdate | ||
| Dialekt: | Alemannisch | |
| Hauptvariante: | Nideralemannisch | |
| Regionalvariante: | Oberrhialemannisch | |
| Lokalvariante: | Schwarzwald | |
| Bundesland: | Bade-Wirttebärg | |
| Regierungsbezirk: | Friburg | |
| Landkrais: | Brisgau-Hochschwarzwald | |
| Heh: | 380 m i. NHN | |
| Flech: | 21,1 km² | |
| Iiwohner: |
10.252 (31. Dez. 2022)[1] | |
| Bevelkerungsdicht: | 485 Iiwohner je km² | |
| Boschtlaitzahl: | 79199 | |
| Vorwahl: | 07661 | |
| Kfz-Kennzaiche: | FR | |
| Gmeischlissel: | 08 3 15 064 | |
| Gmaigliderung: | 3 Ortsdeil | |
| Adress vun dr Gmaiverwaltung: |
Talvogteistraße 12 79199 Kirchzarte | |
| Webpräsenz: | ||
| Burgermaischter: | Andreas Hall | |
| Lag vo de Gmai Kirchzarte im Landkrais Brisgau-Hochschwarzwald | ||
 | ||
Geographi ändere
Die im Verdichtunggsruum vu Friburg im Brisgau im obere Dreisamdal gläge Gmei befindet sich im Naturpark Südschwarzwald ugfähr 12 km (Luftlinie) östlich vu dr Friburger Innestadt un wird vum Zastler Bach un vu dr Brugga (zwei Dreisamzueflüss) durflosse. Am Zämmefluss vum Rotbach un vum Wagesteigbach in dr Nächi vu Zarte got no d'Dreisam los.
Ortsdeil ändere
Es bestehn d'Ortsdeil Kirchzarte, Burg un Zarte als früeher selbständigi Gmeinde. Burg glideret sich in die verstraite Sidlunge Höfe, Burg am Wald un Birkehof öschtlich vum Hauptort Kirchzarte. Zarte lit 1 km nördlich vum Hauptort. Vier Kilometer weschtlich vu Kirchzarte lit Nejhiser, wo politisch zue Kirchzarte ghörig, nohtlos an d'Sidlungsflächi vu Friburg aschliesst.
Gschicht ändere
In dr Keltezitt isch im Dreieck zwische Wagesteigbach un Rotbach e guet 200 ha grosses keltischs Oppidum errichtet worre, wo vum antike Geograph Ptolemaios im 2. noochchristliche Johrhundert as Tarodunum erwähnt wird.
Säller Namme het sich au iber die zwische 269 un 400 erfolgt alemannisch Landnahm nus ghalde, was e Vermischung vu Iheimische Galloromane un Alemanne nohlegt. Dr Ort wird - nooch dr im 7. Johrhundert erfolgte (alt)hochditsche Lutverschiebung vu T zue Z - als Zarduna 765 in ere Urkunde vum Kloschter St. Galle s'erscht Mol wiider erwähnt. Im Hochmiddelalder isch er under d'Herrschaft vu dr Herre zue Falkestei kumme. Um 1500 het die domols östrichischi Stadt Friburg im Brisgau d'Herrschaft iber Kirchzarte erworbe.
1679 het Frankrich Friburg bsetzt und Österrich het Friburg zsämme mit Lehe un Kirchzarte an Frankrich abträtte müesse. So isch Kirchzarte uf eimol die östlichscht Ortschaft vum Elsass gsi. 1697 het aber Frankrich no die drei Ortschafte wiieder an Österrich zruckgä müesse.
Am End vu 1805 isch Kirchzarte nooch dr Schlacht vu Austerlitz un em Fridensvertrag vu Pressburg zum Grossherzogtum Bade kumme un isch dert im Landamt Friburg II zuegordnet worre. 1829 isch Burg usgmeindet worre, wo 1974 wiider igmeindet worre isch. Vu 1933 bis 1945 het's z'Kirchzarte e Ortsgruppefüehrer vu dr NSDAP gä. Sit 1952 ghört Kirchzarte zum Bundesland Bade-Württeberg.
Religione ändere
816 wird erschtmols e Kirche z'Kirchzarte erwähnt.
Igmeindunge ändere
- 1924: Birgritti (amtl. Birkenreute)
- 1936: Dietebach un Nejhiser
- 1974: Zarte un Burg
Politik ändere
Bürgemeischter ändere
Dr Andreas Hall isch am 07. Dezember 2008 zum Bürgemeischter vu Kirchzarte gwählt worre und het demit dr Georg-Wilhelm von Oppen abglöst, wo nimmi kandidiert het. Beidi ghöre in dr CDU a.
Wahle ändere
Ergebnis vo dr Landdagswahle sit 2006:[2]
| Johr | CDU | SPD | FDP | Grieni | Linki1 | AfD | Suschtigi |
| 2016 | 24,8 % | 12,6 % | 7,8 % | 41,3 % | 3,5 % | 7,5 % | 2,6 % |
| 2011 | 31,5 % | 23,7 % | 4,3 % | 35,8 % | 1,8 % | 2,9 % | |
| 2006 | 41,2 % | 22,3 % | 8,3 % | 23 % | 2,2 % | 3 % |
1 2006: WASG, sit 2011: Die Linke
Wirtschaft un Infrastruktur ändere
Beditsam isch dr Tourismus un d'Pharmaindustri.
Verkehr ändere
Kirchzarte lit an dr B 31-Oscht, wo zwische Zarte un Friburg autobahnähnlich usbaut isch un die wichtigscht Oscht-Wescht-Ax im Hochschwarzwald bildet. Dr ganz Fernverkehr goht inzwische iber Umgehungsstrosse um Kirchzarte rum. Usserdem lit Kirchzarte an dr Hölledalbahn un dr Bahnhof isch Umstiigspunkt uf Buslinie iber dr Schauinsland un Notschrei uf Todtnau im Wiisedal sowie uf Stäge un St. Peter.
Bildungsirichtunge ändere
In Kirchzarte ka uf em Marie-Curie-Gymnasium s'Abitur abglegt werre. Usserdem git's noch e Realschuel, e Hauptschuel un zwei Grundschuele (je eini z'Kirchzarte un z'Burg) sowie sit September 2004 e privati Grundschuel (Freii Schuel Dreisamdal). Fer die Kleinschte git's mehreri gmeindlichi, kirchlichi un privati Kinderschuele, under anderem au e Waldkinderschuel.
Kultur un zum Aaluege ändere
- Pfarrkirch St.Gallus
- Girsberg-Kapelle
Sport ändere
Litt ändere
- Viviane Geppert (* 1991), Fernsehmoderatori, z Krichzarte ufgwachse
Weblink ändere
Commons: Kirchzarten – Sammlig vo MultimediadateieFueßnote ändere
- ↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg – Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht am 31. Dezember 2022 (CSV-Datei).
- ↑ Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Landtagswahl (Memento vom 7. Juli 2019 im Internet Archive)
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Kirchzarten“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |