Albula

en Näbefluss vom Hinderrhii

D Albula (uf Rätoromanisch Alvra) isch der gröscht Näbefluss vom Hinterrhy im Bündnerland.

Albula
Alvra
d Albula bi Sils im Domleschg
d Albula bi Sils im Domleschg

d Albula bi Sils im DomleschgVorlage:Infobox Fluss/KARTE_fehlt

Date
Gwässerkennzaal CH: 282
Laag Schweiz
Flusssystem RhyVorlage:Infobox Fluss/FLUSSSYSTEM_falsch
Abfluss über Hinterrhy → Rhy → Nordsee
Quelle bi Igls Plans under em Albulapass
46° 34′ 44″ N, 9° 48′ 37″ O
Quellhöchi 2'037 m ü. M.[1]
Mündig In Hinterrhy bi FürstenaubruckKoordinate: 46° 42′ 45″ N, 9° 26′ 59″ O; CH1903: 753756 / 175435
46° 42′ 45″ N, 9° 26′ 59″ O
Mündigshöchi 652 m ü. M.[1]
Höchiunterschiid 1385 m
Lengi 39,9 kmVorlage:Infobox Fluss/NACHWEISE_fehlen 
59 km (mit Landwasser)
Iizugsgebiet 953 km²[1]
Abfluss am Pegel Tiefencastel[2]
AEo: 529 km²
NNQ (1951)
MNQ 1926–2013
MQ 1926–2013
Mq 1926–2013
MHQ 1926–2013
HHQ (2005)
2,84 m³/s
10,2 m³/s
15,4 m³/s
29,1 l/s km²
21 m³/s
123 m³/s

Rächti Nääbeflüss Tischbach, Tuorsbach, Ava da Stugl, Landwasser, Heidebach
Linggi Nääbeflüss Ava da Mulix, Ovel d'Urmena, Selabach, Schaftobelbach, Julia (Gelgia)
Stausee Palpuognasee, Solissee

Im Romanische het der Fluss au “Alma” gheisse; das bedüütet uf Düütsch «der wyss Fluss», wie men im Dicziunari Rumantsch Grischun online cha nocheläse: ALMA.

Der Fluss het syni Kwelle am Albulapass. Im Albulataal goot er dur ne Reje vo änge Tobel und Schluchte und über Gländstuefe abe. A dene Stelle, wo s Taal chly breiter isch, sind Dörfer entstande. Unden a Filisur chunt vo der rächte Syte der Fluss Landwasser vo Tavaas abe i d Albula; bi Thiefakaschta vo der lingge Syte d Julia (Gelgia), wo vom Julierpass här chunt. D Albulastreki vo der Räätische Baan goot im ganze Taal es baar Mol hin und här über de Fluss.

Ane 1898 isch der Stausee Palpuogna oben em Wiiler Preda bout worde; es zwöits Wasserchraftwärch a der Albula stoot bi Filisur, und es dritts, wo em EWZ ghört, oben a der Schiinschlucht bi Alvaschein; das het bi der Solisbrugg e Staumuur, wo ane 1986 gmacht worden isch, und s Maschinehuus bi Sils unde. Bi dr Solisbrugg chunt vo der Länzerheid der Bach Rain digl Lai abe (uf Dütsch: Heidebach; wörtlech wär das Heide-Rhy).

Bi Sankt Agatha i der Gmeind Scharans und em Wiiler Fürschtenaubruck (Romanisch: La Punt), wo zu dr Gmeind Fürschtenau ghört, mündet d Albula in Hinterrhy. A däre Stell isch bis is 19. Joorhundert en Zollbrugg übere Rhy gstande, wo füre Vercheer wichtig gsi isch.

Weblink ändere

  Commons: Albula – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote ändere

  1. 1,0 1,1 1,2 Geoserver vo de Schwizer Bundesverwaltig
  2. Messstation Tiefencastel 2013 (PDF) Bundesanstalt für Umwelt BAFU