Wikipedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel nooch Kategorie:
Alli Kategorie • Bruuchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verchehr • Wirtschaft • Wüsseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 29.153 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Le Landeron

Le Landeron (bis 1966 Landeron-Combes, frankoprovenzalisch [y lɛ̃ˈdrɔ̃], schwiizerdüütsch: Landere) isch es historischs Stedtli im Kanton Nöieburg.

Die oberi Helfti vom Wappe vo Landere isch drüteilt i Gold und i de Mitti drü silbrigi Sparre uf rotem Grund; das sind d Farbe us em vorrepublikanische Staatswappe vo Nöieburg; i der undere Helfti sind zwe silbrigi Fisch uf blauem Grund; das dütet de Bezug zu de Wirtschaft a.

Le Landeron (uf tüütsch au Landere) isch am Jurasüdfuess, am Zylkanal und am weschtlechen Ufer vom Bielersee. D Altstadt isch im früener sumpfige Seeland zwüsched d Ärm vo de Zyl, wo grossi Böge durs Land gmacht het, uf ere sandige Insle pout worde (einem rundem sandächten Boden [sur des Landes rondes] heisst s im Schweitzerischen Lexicon vom Hans Jakob Leu). Vilicht chunt de Name vom Stedtli vo deet.

D Gmeindflechi het 1031 Hektare. Do dervo sind 44 Prozänt Waldland, 42 Prozänt Puureland, 14 Prozänt sind überbout.

Landere isch e traditionsrichi Wiigmeind. D Räbbärge sind a de Häng gäge de Bielersee und gäge s Dörfli Combes. Die bekantischte Räbgüeter wärded sit Jaarhunderte vo de Familie Frochaux, Ruedin und vom Bürgerspital Solothurn (vigne de l'Hôpital de Soleure) betribe. Ursprünglich händs au mit Fische ihres Gäld verdienet, hüt meh als Gmüespuure. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

Hìmmelfàhrtskìrìch

no dr Zärsteerung

... dàss d’ Hìmmelfàhrtskìrìch z’ Lukjaniwka iim Àbzug vu da rüssischa Truppa àm Morga vum 25. März 2022 dur a rüssischer Pànzer vollschtandig zärschteert worra-n-ìsch?
... dass s Krimgebirge wege de Höchi e Wetterschaide bildet und sich am Chüstestraife im Süüde meriri Kurort bildet, wie Jalta, Aluschta oder Sudak, hend?
... dàss d ukràinisch Volleybàllschpìelera Olha Tratsch vu 2014 bis 2020 fìr dr elsassischa Verain ASPTT Mulhouse gschpìelt hàt?
.. dass di ukrainisch Komponischti Stefanija Turkewytsch uf dr Flucht vor dr Rote Armee uf Großbritannie emigriert isch?
... dass de Ferieort Frunzenskoje (Фрунзенское) a de Südchüste vo de Krim 1991 sin alt Name Partenit wider öbercho het, wo de Ort zu de Ukraine cho isch?
... dàss dr ukràinisch Presidànt Wolodymyr Selenskyj vun’ra rüssischschproochiga jìddischa Fàmìlia schtàmmt?

Alemannischi Nochrichte:

29. Septämber 2022:
«Gott zum Gruss» oder «Hallo»? (SRF)
Eine Tour zur Rettung des Dialekts (Badische Zeitung)
28. Septämber 2022:
Acht Poeten stellen sich dem Mundart-Wettstreit (Badische Zeitung)
26. Septämber 2022:
Ihre Frage zu Dialekt und Sprache (SRF)
24. Septämber 2022:
Mundartaktivistin Heidi Zöllner: „Von Herzen kommt es nur im Alemannischen“ (Badische Zeitung)
Das ganz besondere Wäärerdütsch (Badische Zeitung)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

1. Oktober

331 v. Chr.: Dr Alexander dr Groß besigt dr persisch Herrscher Dareios III. in dr Schlacht vu Gaugamela. D Schlacht markiert s Änd vum Perserrych.
1273: Mit dr Wahl vum Habsburger Rudolf I. zum remisch-dytsche Chenig hert s Interregnum uf.
1850: Z Bärn erschynt zem erschte Mol d Dageszytig Der Bund (Bild).
1874: Im Ramme vum Kulturkampf wird z Preuße dur d Schaffig vum staatlige Standesamt di obligatorisch Zivileh yygfiert.
1948: In dr Schwyz wird d Alters- un Hinterlosseneversicherig (AHV) yygfiert.
1960: Nigeria wird unabhängig vu Großbritannie.