Alemannische Wikipedia

Baanhof Waldshuèt

i7i12i13i15i15i16i17

Waldshuèt
Züüg im Baanhof Waldshuèt
Züüg im Baanhof Waldshuèt
Züüg im Baanhof Waldshuèt
Daate
Kategorii 4
Bedriibsart Durchgangsbaanhof
Perron 4
Abchürzig RWU[1]
RXWA (Waldshuèt Gränzè)
RWU S (Waldshuèt SBB [Gleis 5])
Eröffnig 30. Oktobèr 1856
Laag
Ort Waldshuèt
Land Baden-Württemberg
Staat Deutschland
Koordinate 47° 37′ 16″ N, 8° 13′ 10″ OKoordinate: 47° 37′ 16″ N, 8° 13′ 10″ O
Höchi 340,2 m ü. NHN
Iisebahnstreckene
Bahnhööf z Bade-Würtebärg

Dè Baanhof Waldshuèt isch no vor èm Baanhof Düèngè dè wichtigscht Baanhof vo dè südbaddischè Chraisschtadt Waldshuèt-Düèngè. Er lyt a dè Hochrhybaan, wo vo m Baddischè Baanhof z Basel übber Waldshuèt un Schaffuusè gu Konschtanz gòt. Zuèdèmm isch dè Bhf. Waldshuèt dè Uusgangspungt vo dè Unterè Aardalbaan Turgi-Waldshuèt, welli diè èrscht un bis 1873 diè einzigscht Ysèbaavobindung zwǜschè Dütschland un dè Schwiz gsi isch.[4] Als Gränzbaanhof hèt abber vo allèm d Basler Vobindigsbaan, wo 1873 baut worrè isch, im Bhf. Waldshuèt dè Rang abgloffè.

Laag ändere

Dè Baanhof Waldshuèt gòt vom weschtliche Yfaarsignal uff Höchi vo dè hischtorischè Altschtadt bis zum öschtlichè Yfaarsignaal uff Höchi vom Schwimmbad/Stadtdeil Schmittenau. Zwischè Baanhofgleisfäld un Altschtadt schlänglèt sich nò d B34 südlich vom Baanhof durch Waldhshuèt durrè.

Uff èm Gländ vom ehemòligè Güèterbaanhof am Nordrand vom Baanhof lyt hüt è Gwerbegebièt mit Einzelhandelsgschäft, èm Schnellreschtaurant und èm Ärztehuus. Ußerdèm stòt s ehemòlige Stellwärch Wescht nò, wörd allerdings scho längscht brivat bruucht.

Gschichte ändere

 
s Baanhofsgebäude z Waldshuèt, wo 1856 baut worrè isch

Nòchdèm scho am 4. Februar 1856 dè èrschte Streggèabschnitt vom Basel Bad Bf nõch Säckingè in Bedryb gnõ worrè isch, isch scho am 30. Oktobèr 1856 d Streggi bis uff Waldshuèt draa chò. D Blaanung vom Baanhof hèt dè Obberbauròt Franz Keller uss Karlsruè aagfüürt. Am 14. Novembèr 1856 hèt dè Großherzog Waldshuèt uffgsuècht un sini Zufriddèheit güßerèt mit dè neu bautè Aalaag.[5] Denn hèt abber dè Witterbau in Richtung Schaffuusè glaamèt. Èrscht am 15. Juni 1863, ergo öppè 7 ½ Johr spôter, isch diè ganz Baddischi Hauptbaan vo Basel bis Konschtanz fèrtig gsi.

Am 18. Auguscht 1859 isch mit dè Unterè Aardalbaan è Vobindung zum schwizerischè Ysèbaanetz übber dè Rhy nõch Koblänz im Kanton Aargau uffgmacht worrè. Um dè Rhy übberquerè z chönnè, hèt dè Robert Gerwig d Ysèbaabrugg Waldshuèt–Koblänz zwǜschè dè Schmittenau un schwizer Rhyufer weschtlich vo Koblänz-Dorf baut. Diè gsamt Baanschtreggi bis Mitti vo dè Brugg ghört dè Schwizerischè Nordoschtbahn (NOB), s Schlusschtüggle Mitti Brugg - Baanhof Waldshuèt ghört dè DB.

Im Johr 1875 isch diè Unteri Wuètèdalbaan vo Obberlauchringè bis Stüèlingè in Bedryb gangè, diè uèzuès faarendè Personèzüüg sin dört immer vom Waldshuter Baanhof abgfaarè, abbèzuès hèn si dört gèndèt. D Personèzüüg uff sellèrè Streggi sin abber 1971 ygschtellt worrè. Sitdèm isch Waldshuèt vom Chnotèbaanhof zum Gränz- un Abzwygbaanhof abgschtigè.

Dè Streggèabschnitt Waldshuèt–Koblänz isch bis 1999 vo dè DB bedribbè worrè, dõdeby isch èn Schinnèbus ygsetzt worrè. Sit 1999 isch dè internationalè Abschnitt elegtrifizyrt worrè, un wörd sitdèm als autonomi Stichschtreggi vo dè Schwiz uus gschtüerèt. Endpungt vo sellèm Abschnitt isch s Gleis 5 als einzigs elegtrifizyrts Gleis vom Baanhof Waldshuèt.

Dè Güèterbaanhof Waldshuèt isch nordöschtlich näbbè m Personèbaanhof Waldshuèt glègè. Au für d Güèter isch Waldshuèt èn Chnotèbaanhof am Hochrhy gsi, sèll heisst, dè Stückguètvokeer uss dè umligendè Baanhööf isch z Waldshuèt gsammlèt un nõ Basel odder Singè brocht worrè. Ußerdèm isch d Gränzabfertigung für d Güèter z Waldshuèt gmacht worrè. Durch sèlli Fungtionè hèt dè Güèterbaanhof öppè d Hälfti vo dè zimli umfangrychè Gleisaalaagè im Bhf. Waldshuèt beaaschprucht. Nõchdèm d DB sich im Güèterdransport uff Container- un Ganzzüüg konzentryrt hèt, un au d Güèterabfèrtigung uff anderi Baanhööf volagerèt worrè isch, hèt mò dè Waldshuèter massakryrt, i dèm d Hälfti vo allnè Gleis amputyrt worrè un alli Hochbautè vom Güètervokeer abgrissè worrè sin. Diè frei worrèni Flächi isch für è Gwerbegebièt vowendèt worrè.

Aalaag ändere

 
de Faartschtellungsmelder im Baanhof Waldshuèt

Dè Baanhof Waldshuèt hèt insgsamt sechs Gleis, vo dènnè vyr èn Baanschteig hèn. Diè beidè Gleis ooni Perron wörrèd zum Abschtellè bruucht. Ußerdèm git s zwǜschè dè Streggi in Richtung Düèngè un èm Gleis 5 è Abschtellgleis für è baar Drybwägè, a wellèm s au è Disel-Tankschtell git.

È Bsunderheit isch s Stumpfgleis 5, wo d Züüg vo dè Zürcher S-Baan y- un uusfaarèd. Faartè uff sellèm Gleis wörrèd nit übber s Waldshuèter Stellwärch abgwicklèt, sondern vom Koblänzer Stellwärch uus. È Faart vom Gleis 5 i diè übbrigè Gleis vom Waldshuèter Baanhof sin nu übber ei Weichèvobindung möglich, d Umschtellung isch èrscht durch Schlüsselfreigaab vo dè zuèschtändigè Faardiènschtleiter uff dè schwizer un dütschè Sitè möglich isch.

Am Baanhof Waldshuèt git s au èn Park-and-ride-Blatz, zwǜschè m EG un Blatz vom èhèmòligè Stellwärch Oscht.[6]

Gleisaalaagè ändere

Dè Baanhof Waldshuèt hèt no hüt (Stand: Februar 2017) rächt umfangrychi Gleisaalaagè. Dè Personèvokeer wörd a vyr Baanschteiggleis abgwicklèt.

D Nummeryrung fangt uff dè Nordoschtsitè am EG aa.

  • Gleis 1 isch è Durchgangsgleis un lyt als Huusbaanschteig dirèkt vor èm EG. Dõ vokeerèd alli Züüg vo un nõch Obberlauchringè (RB) bzw. Schaffuusè/Singè/Ulm (IRE).
  • Gleis 2 deilt sich mit Gleis 3 èn Inselbaanschteig. Dõ fangèt d Regionalbaanè in Richtung Basel Bad Bhf aa, wo nu i dè Hauptvokeerszit vokeerèd. Au d Sonderzüüg vo un nõch Wizä bruuchèd s Gleis 2.
  • Gleis 3 isch è Durchgangsgleis un lyt am Baanschteig näbbèm Gleis 2. Hüt haaltèd dõ d Züüg in Richtung Basel Bad Bf.
  • Gleis 4 isch è Stumpfgleis weschtlich vom EG am glychè Baanschteig wiè Gleis 1 gsi. Sèll Gleis isch amèd vo dè Züüg vo/nõch Basel Bad. Bhf. bruucht worrè, welli z Waldhuèt aagfangè odder uffghört hèn. Hüt isch sèll Gleis gröschtèdeils übberwachsè un deilwys au abbaut. D Schwellè un dè Prellbock sin no z sää.
  • Gleis 5 isch è witers Stumpfgleis mit eignèm Baanschteig un liegt südöschtlich vom EG. Sèll Gleis isch für schwizer Züüg reseryrt. Dört fangèd d S-Bahnè in Richtung Koblänz AG un Zurzi aa resp. hörèd dört uff.
  • D Gleis 6 un 7 wörrèd vo Güèter- un Regionalzüüg zum Abschtellè bruuchèd. Sèlli Gleis hèn kein Baanschteig.

D Baanschteig vom Baanhof Waldshuèt sin nit barrièrefrei. Dè Zuègang zum Mittelbaanschteig a dè Gleis 2 un 3 isch nu übber d Stègè a dè Personèunterfüürig z erreichè. Au dè Yschtyg i d Züüg isch nit barrièrefrei.

Sit èm Bau vom Bushof ennèt dè B 34, chunnt mò immerhy übber d Personèunterfüürig dirèkt vom Busnhof zum Waldshuèter Baanhof.

Bedryb ändere

Baanvokeer ändere

Dè Waldshuèt Baanhof wörd hüt (Stand 2015) vo Interregio-Express-Züüg mit èm Laufwäg Basel Bad Bf–Singè am Hohèntwyl aagfaarè, wo im 120-Minutè-Rhǜthmus übber Fridrichshaffè Stadt bis Ulm Hbf volängerèt wörrè. Ußerdèm fäürt è stündlichi Regionalbaan zwǜschè Basel Bad Bf, Waldshuèt un Lauchringè, wo zuè dè Hauptvokeerszit am Wärchtig zwǜschè Basel un Waldshuèt zuè nèm Halbstundètagt vodichtet wörd.

Dè Baanhof Waldshuèt vofüègt drübber usè übber èn Aaschluss a s Schwizer S-Baan-Netz. Durch diè gränzübberschritendi Rhybrugg zwǜschè Waldshuèt un Koblänz isch Waldshuèt Endschtation vo dè Linniè S27 (Baddè–Turgi–Döttigè–Koblänz (CH)–Waldshuèt) un S41 (Winti–Bülach–Zurzi–Koblänz–Waldshuèt) vom Zürcher S-Baan-Netz. Diè beidè Linniè vodichtet sich zuè nèm 30-Minuten-Tagt, woby z Koblänz immer èn schlankè Aaschluss i diè nit bediènti Richtung bschtòt (D S41 gu Baddè hèt Aaschluss a d S41 gu Zurzi, d S27 nõch Zurzi/Bülach hèt Aaschluss a d S41 nõch Baddè).

Vo Aafang Mai bis Endi Oktobèr alljohr sowiè übber s ganz Johr im Schüèlervokeer isch dè Baanhof Waldshuèt drübber usè Uusgangspungt vo einzelnè Züüg, wo im Baanhof Obberlauchringè uff diè touristisch bedütsami Wuètèdalbaan abzwygèd un uff sellèrè s Wuètèdal uèzuès uff Wizä faarèd.[7]

Zuggattung Streggi Tagtfrequènz
IRE Basel Bad Bf – Rhyfäldè (Baddè) – Säckingè – Waldshuèt – Schaffuusè – Singè am Hohèntwyl) (– Ulm Hbf) 60-Minutè-Tagt

120-Minutè-Tagt nõch Ulm un am Wochenènd

RB Basel Bad Bf – Rhyfäldè (Baddè) – Säckingè – Laufèburg (Baddè) – Waldshuèt – Lauchringè 60-Minuten-Tagt
(i dè HVZ Basel–Waldshuèt 30-Minutè-Tagt)
RB Waldshuèt – Düèngè – Lauchringè Wescht – Eggingè – Stüèlingè – Wizä einzelni Züüg
S 27 Baddè AG – Turgi – Döttigè – Koblänz AG – Waldshuèt 60-Minuten-Tagt
S 41 Winti HB – Bülach – Zurzi – Koblänz AG – Waldshuèt 60-Minuten-Tagt

Busvokeer ändere

Gegèübber vom Baanhof, uff dè anderè Sitè vo dè B 34, isch èn großè, zentralè Busbaanhof mit zee Busschteig hèrrèbaut worrè. Vo dõ uus faarèd Regionalbüs i diè umligendè Städt, Dörfer un Gmeindè im Landchrais Waldshuèt. Drübber usè git s am Busbaanhof s SBG-KundèCenter Waldshuèt, wo glychzitig als Sitz vom Waldshuèter Taryfvobund (WTV) diènt.[8] Dè Busbaanhof isch mit èrè Unterfüürung mit èm dè Unterfüürung vom Waldhshuèter Baanhof vobundè, sèlli Unterfüürung gòt unter dè B 34 durrè. Am Zuègang zu dè Unterfüürung im Busbaanhof lungerèt dagsübber toujours Penner ummè, wa woll am Kiosk am Rand vom Busbaanhof zruggzfüürè isch, wa im Zämmèhang mit èm starkè Schüèlervokeer vom Busbaanhof zum Schuèlzèntrum i dè Waldshuèter Fridrichschtrõß nit gärn gsää wörd. Im übbrigè gòt dè Aaschluss vom Busbaanhof nit uff d B 34 usè, sondern gòt i d Waldshuèter Bismarck-Schtrõß übber.

Taryf ändere

D Stadt ghört zum Waldshuèter Taryfvobund (WTV). In Richtung Basel exischtyrèd Übbergangstaryf zuè dè Vokeersvobünd RVF un RVL. In Richtung Koblänz un dõdemit zum Taryfvobund A-Wellè im Aargau gèlt de Schwizer Taryf sowiè s dütsche „Hochrhy-Ticket“.

Zuèkumpft ändere

Uff dè Hochrhybaa zwǜschè m Baddischè Baanhof z Basel un Waldshuèt vokeerd diè früèneri S-Baan-Linniè 7 vo dè Regio-S-Bahn Basel. Sèlli Kürs wörrèd hüt als Regionalbaan gfüürt. È Reintegration i s Basler S-Baan-Netz isch für d Zuèkumpft blaant.[9]

Literadur ändere

  • Rainer Gerber: 125 Jahre Basel–Waldshut: Jubiläum der Eisenbahn am Hochrhein. Ysèbaa-Kuryr Volaag, Fryburg 1981, ISBN 3-88255-789-3
  • Hans Wolfgang Scharf: Die Eisenbahn am Hochrhein. Band 1: Von Basel zum Bodensee 1840–1939. (= Südwestdeutsche Eisenbahngeschichte, Band 4). Ysèbaa-Kuryr Volaag, Fryburg 1993, ISBN 3-88255-755-9y
  • Hans Wolfgang Scharf: Die Eisenbahn am Hochrhein. Band 2: Von Basel zum Bodensee 1939–1992. (= Südwestdeutsche Eisenbahngeschichte, Band 5). Ysèbaa-Kuryr Volaag, Freiburg 1993, ISBN 3-88255-756-7
  • Dietmund Schwarz: Eine Dorfgemeinde und ihre Bahngeschichte – 150 Jahre Eisenbahn in Lauchringen und am Hochrhein von Waldshut nach Konstanz 1863 – 2013, Lauchringè 2013, ISBN 978-3-00-040605-8

Weblingg ändere

  Commons: Bahnhof Waldshut – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnõchwys ändere

  1. ↑ Abkürzung
  2. ↑ D Baddischi Hauptbaan Basel–Konschtanz hèt diè gröscht schwizer Stadt Schaffhuusè am Hochrhy èrscht 1863 erreicht.
  3. ↑ Alois Nohl, Bahnhof Waldshut. In: 125 Jahre Basel-Waldshut Jubiläum der Eisenbahn am Hochrhein, S. 87 ff.
  4. ↑ Park and Ride Platz Bahnhof Waldshut
  5. ↑ Fahrplan uf de offizièlle Websitè vo dè Wuètèdal-/Sauschwänzlebaan
  6. ↑ Internetuffdritt vom SBG-KundèCenter Waldshuèt
  7. ↑ Mee S-Baan für Basel – Blog für d Regio-S-Baan
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Bahnhof_Waldshut“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Bahnhof_Waldshut&oldid=1041124"