Haubdseida

Schwäbisch

Griaß Gott un willkomme uf dr Haubdseida vo dr alemannische Wikipedia, en Enzyklopedi wo alli debi chönne mitschaffe un verbessre, un wo derf frei verbreitet werde!

{{{Artikel finde}}}

{{{Inputbox}}}

Artikel noch Dialekt, Artikel uf Schwäbisch
Astronomi – Biologi – Bruuchtum – Ethni – Computer – Ernährig – Geografi – Gschicht – Muusik – Organisation – Person – Politik – Religion – Sprochwüsseschaft – Zyt

Themeportal

{{{Sunschtigs}}}

{{{Über uns}}}

D alemannische Wikipedia isch a Enzyklopedi im Dialekt vom alemannische Schbochraum, also von dr Deitschschweiz, vom Elsass, von Liechteschdoi, von Oberbade, vom Schwobaland ond von Vorarlberg, ond au no von a baar Schbrochinsla in de Alba in Idalien.

Des hoißd, an dem Projektle kennad älle mitmacha, wo a alemannische Dialektvariande kenned, wo do gschwätzd wird. D Enzyklopedi wird erschd was von dr freiwilliga Schaffedse von älle, wo äbbes mit ihrm Dialekt beidrag welled. Älle Beiträg kenned von älle Bsuachr gschriba ond gänderd wäre. Jedr koh midmacha. Breng dei Hirn mid ond mach mid, oms Alemannische weiderzomendwiggla als Weltschbroch. Der Afang isch ganz leichd!

Zom Deschde schbiel a weng em Sandkaschda, wo älles macha koschd wasd willsch ohne äbbes zom kabuddmacha. Froga schdelle ond äbbes vorschlaga kannsch uf der Hilfsseida. Uffem Gemeinschafds-Pordal darf jeder wo will, midwähle ond middschwätza. Fir s Minimom an Aforderonga gugg uffd Ardiggelrichdlinia, ond firs Minimom and schbrochliche Aforderonga gugg uffs Wie schreib i guads Alemannisch.

Des was do dren isch en dr alemannische Wikipedia derf frei ond koschdalos kobbiert ond weidrgebba wera.

Bis heid hodd die alemannische Wikipedia 30.700 Artikel.

Artikel vur Wuche: Monte Verità

De Monte Verità ([ˈmonte veri'ta]; «Woret-Berg») isch e kulturgschichtlichs Ensemble und e 321 m höche Hoger oberhalb vo Ascona im Tessin.

Uf em Monte Verità isch ane 1900 e Naturhailastalt aaglait woore und isch hüt e Konferenz- und Tagigszentrum.

De Monte Verità isch ais vo de erste Zentre vo de moderne Alternativbiwegig, wo im uusgeende 19. Joorhundert uufchoo isch. Im iigeende 20. Joorhundert hend sich dai vili riichi Uusstiiger gfunde, bsundrigs Theosophe, Anthroposophe, Vegitarier, Pazifiste, Anarchiste. Vili wichtigi Chünstler, aber au Politiker hend e Verbindig zom Monte Verità ghaa, drunder au de Hermann Hesse oder de Hans Arp.

De Monte Verità het uursprüngli Monescia ghaisse und het ends 19. Jh. em Nationalroot Alfredo Pioda (1848–1909) ghört. Er isch e Theosoph gsii und het zäme mit de Grööfi Constance Wachtmeister (1838–1910) und em Franz Hartmann (1838–1912) plaanet dai s theosophisches Laiechloster Fraternitas („Brüederlichkait“) z gründe. De Plan isch aber nie uusgfüert woore. (…de ganz Artikel lèse)

Früeneri Artikel vur Wuche:

{{{Hesch gwüsst}}}

... dass ma für d Arbata vo da Rhiregulirig a uagene Isabahn mit baut hot?
... dàss sitter 2017 ìn dräi Kìndergàrta vun ABCM-Zweisprachigkeit numma-n-Elsassisch un Hoochdiitsch grädd wìrd?
... dass europäischi Kartografè un Seefahrer bis is 19. Johrhundert nò drum gschtrittè hèn, ob Sachalin è Inslè sig?
... dass d Jella Lepman ibrzeigt gwea ischt, dass mr guade Kender- ond Jugendbiacher braucht zom d Kender zo Weltoffaheit ond Toleranz z erziaga?
... ass d Schwaarzwälder Guckucksuur in dr hitige Foorm us dr Uurmacherschuel Furtwange stammt?
... dass dr Luzi Jenny ubr schiini Umwält im Bündner Bärgdorf und di ganz Spannwiiti vo ünschna menschlicha Nööt und Fräuda uf Tschappiinertütsch gschriba het?

{{{Neuigkeite}}}

23. Novämber 2024:
«Der Goalie bin ig»: Wie Pedro Lenz die Mundartliteratur neu definierte (NZZ)
22. Novämber 2024:
Fraschtner Mundart in aller Munde (VOL.at)
Welches ist Ihr «Wort des Jahres 2024»? (SRF)
Shitstorm, Doppeladler, #: Kennen Sie alle «Wörter des Jahres»? (SRF)
21. Novämber 2024:
Was genau ist eigentlich Berndeutsch? (SRF)
„Unser Dialekt ist der Klang des Rieses“ (Donau-Ries aktuell)
20. Novämber 2024:
Comedy mit Dialekt: Schwarzwälder gewinnt Landespreis (Regio TV)
«Sauz» oder «Salz»? Was macht den Zofinger Dialekt aus? (Aargauer Zeitung)

{{{meh Neuigkeite}}}

27. Novämber

1848: In dr Hauptstadtfrog vu dr Schwyz ainige sich di aidgnessische Ret uf d Abschaffig vum Rotationsprinzip vu dr Vorort. Zur Wahl fir d Schwyzer Bundesstadt stelle sich am nechschte Dag d Stedt Bärn, Lozärn un Züri.
1874: Dr Schwyzer Bolitker un Bundesrot Johannes Baumann (Bild) chunnt uf d Wält.
1944: D Innestadt vu Friburg wird dur dr Terror, e Bumbenaagriff im Ramme vu dr Operation Tigerfish, fascht vollständig zerstert. S Friburger Minschter blybt wie dur e Wunder uuversehrt.
1990: Dr Kanton Appezäll Innerrhode fiert as letsche Schwyzer Kanton s Frauestimmrächt yy - dur e Bschluss vum Bundesgricht un gege dr Wille vu dr Stimmburger.
2011: Bi dr erschte landeswyte Volksabstimmig z Bade-Wirttebärg het sich e großi Mehrhait gege ne Uusstiig vum Land us em Bahnbrojäkt Stuttgart 21 uusgsproche.

'Näbeprojäkt' (früener Schwöschterprojäkt) findsch under denne Namesrüm:

{{{Wörter}}} (Wiktionary)	{{{Texte}}} (Wikisource)
{{{Biecher}}} (Wikibooks)	{{{Sprichwerter}}} (Wikiquote)
{{{Raisefierer}}} (Wikivoyage)