Troge AR

Gmäänd i de Schwiz
S AR im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Appezäll-Usserrhode und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Trogen vermyde, wo öppis anders meined.

Troge isch e politischi Gmäänd i de Region Mittelland vom Kanton Appezäll-Usserrhode i de Schwiiz.

Trogen
Wappe vo Trogen
Wappe vo Trogen
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Appezell Usserrhode (AR)
Bezirk: (de Kanton kännt sit 1995 ke Bezirk me)w
BFS-Nr.: 3025i1f3f4
Poschtleitzahl: 9043
Koordinate: 752910 / 252747Koordinate: 47° 24′ 28″ N, 9° 27′ 53″ O; CH1903: 752910 / 252747
Höchi: 903 m ü. M.
Flächi: 10,01 km²
Iiwohner: 1845 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: www.trogen.ch
Charte
Charte vo TrogenKantoo Appezöll InneroodeKantoo Appezöll InneroodeKantoo SanggalleKantoo SanggalleBezirk HenderlandBezirk VorderlandBüelerGäässSpiicherTüüfeTroge
Charte vo Trogen
www
Dialäkt: Ostschwizerisch

Geografii

ändere

Troge liit uf eme Hügelrugge im Appezäller Vorderland mit Blick öber de Bodesee. D Gmäänd grenzt a Wald (AR), Oberegg (AI), Altstetta (SG), Gääs (AR), Büeler, Spiicher und Rechtobel. Im Dorf isch de Chopfbahof vom Trogenerbähnli, wo vo Sanggalle une ufe chunnt und sit 2006 vo de Appezäller Bahne betrebe werd.

Gschicht

ändere

Troge werd 1168 als Trugin s erstmol erwähnt. Bi de Landstäälig vom dozmolige Kanton Appezäll im Johr 1597 isch Troge de Hoptort vom Kanton Usserrhode worde.

Ab em 16. Johrhundert bis zu de industrielle Revolution isch Troge, wia en grosse Tääl vom Appezällerland, dur de Betriib vo Wäbereie und Stickereie zu Wohlstand cho. De Handel mit Liiwand, wo vo de Familie Zellweger betrebe wore isch, hät Gäld und Vermöge brocht. Us däre Zyt stammid au dia vile Baute und Paläst uf em Landsgmäändsplatz und im Dorf. Vil vo däne Zellweger Paläst send uf de Liste vo de Kulturgüeter vo nationale Bedütig. (lueg au bi de Bilder uf de Allmänd)

D Landsgmäänd isch bis zu erer Abschaffig im Johr 1997 abwägsligswiis z Troge und z Hondwil abghalte worde. Wil Herisau grösser als Troge isch und döt hüt au d Kantonsregierig und de ander Tail vo de Verwaltig isch, gilt maisten Herisau als Kantonshoptort vo Usserrhode.

 
De Landsgmäändsplatz z Troge

Bevölkerig

ändere

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Joor 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Iiwohner 2611 2932 2906 2623 2582 2496 2350 2264
Joor 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Iiwohner 1967 1669 2142 2101 2045 1853 2042 1867

Dr Uusländeraatääl isch 2010 bi 9,3 % gläge.

Religion

ändere

28,8 % vo de Iiwooner sönd em Joor 2000 römisch-katholisch gsii, 49,5 % evangelisch-reformiert.

Politik

ändere

D Gmäändspresidäntin vo Tròge isch d Dorothea Altherr (Stand November 2017).

D Kantonspolizei, s Kantonal Obergricht, s Kantonsgricht, s Verwaltigs- und s Jugendgricht händ eren Sitz z Troge. Obwohl de Kanton Appezäll Usserrhode lut Kantonsverfassig känn Kantonshoptort hät, tailed sich de Titel Herisau (Sitz vo de Legislative und de Exekutive) und Troge (Sitz vo de Judikative und em Polizeiwese). Z Troge isch au d Kantonsbibliothek vom Kanton Appezäll Usserrhode.

Wertschaft

ändere

D Arbetslosigkäät isch em Joor 2011 bi 1,1 % gläge.

Sprooch ond Dialekt

ändere

Bi de Volkszellig 2000 hend vo de 1867 Iiwoner 92,9 % Düütsch als Hòuptsprooch aagèè, 0,3 % Franzöösisch, 0,9 % Italienisch ond 5,9 % anderi Sprooche.

De hochalemannisch Dialäkt vo Tròge ghöört zue de Oschtschwiizer Dialekt.

Schuele

ändere

Z Troge chame nöd nu alli Stufe vo de obligatorische Schuelzit bsueche, es git au s Aagebot vom freiwillige Zääte Schueljohr.[3] Au d Matura chame i de Usserrhoder Kantonsschuel, a de Kanti Troge mache.

ändere
  Commons: Troge – Sammlig vo Multimediadateie

Fuessnoote

ändere
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. Internet-Site vo de Kanti Troge (Memento vom 26. Novämber 2011 im Internet Archive) Zehntes Schuljahr, abgruefe am 28. Februar 2012