Troge AR

Trogen
	Wappe vo Trogen
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Appezell Usserrhode (AR)
Bezirk:	(de Kanton kännt sit 1995 ke Bezirk me)
BFS-Nr.:	3025
Poschtleitzahl:	9043
Koordinate:	752910 / 252747Koordinate: 47° 24′ 28″ N, 9° 27′ 53″ O; CH1903: 752910 / 252747
Höchi:	903 m ü. M.
Flächi:	10,01 km²
Iiwohner:	1867 (31. Dezämber 2021)
Website:	www.trogen.ch
Charte
	Charte vo Trogen

S AR im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Appezäll-Usserrhode und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Trogen vermyde, wo öppis anders meined.

Troge isch e politischi Gmäänd i de Region Mittelland vom Kanton Appezäll-Usserrhode i de Schwiiz.

Dialäkt: Ostschwizerisch

Geografii Bearbeite

Troge liit uf eme Hügelrugge im Appezäller Vorderland mit Blick öber de Bodesee. D Gmäänd grenzt a Wald (AR), Oberegg (AI), Altstetta (SG), Gääs (AR), Büeler, Spiicher und Rechtobel. Im Dorf isch de Chopfbahof vom Trogenerbähnli, wo vo Sanggalle une ufe chunnt und sit 2006 vo de Appezäller Bahne betrebe werd.

Gschicht Bearbeite

Troge werd 1168 als Trugin s erstmol erwähnt. Bi de Landstäälig vom dozmolige Kanton Appezäll im Johr 1597 isch Troge de Hoptort vom Kanton Usserrhode worde.

Ab em 16. Johrhundert bis zu de industrielle Revolution isch Troge, wia en grosse Tääl vom Appezällerland, dur de Betriib vo Wäbereie und Stickereie zu Wohlstand cho. De Handel mit Liiwand, wo vo de Familie Zellweger betrebe wore isch, hät Gäld und Vermöge brocht. Us däre Zyt stammid au dia vile Baute und Paläst uf em Landsgmäändsplatz und im Dorf. Vil vo däne Zellweger Paläst send uf de Liste vo de Kulturgüeter vo nationale Bedütig. (lueg au bi de Bilder uf de Allmänd)

D Landsgmäänd isch bis zu erer Abschaffig im Johr 1997 abwägsligswiis z Troge und z Hondwil abghalte worde. Wil Herisau grösser als Troge isch und döt hüt au d Kantonsregierig und de ander Tail vo de Verwaltig isch, gilt maisten Herisau als Kantonshoptort vo Usserrhode.

De Landsgmäändsplatz z Troge

Bevölkerig Bearbeite

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005^[2]

Joor	1850	1860	1870	1880	1888	1900	1910	1920
Iiwohner	2611	2932	2906	2623	2582	2496	2350	2264
Joor	1930	1941	1950	1960	1970	1980	1990	2000
Iiwohner	1967	1669	2142	2101	2045	1853	2042	1867

Dr Uusländeraatääl isch 2010 bi 9,3 % gläge.

Religion Bearbeite

28,8 % vo de Iiwooner sönd em Joor 2000 römisch-katholisch gsii, 49,5 % evangelisch-reformiert.

Politik Bearbeite

D Gmäändspresidäntin vo Tròge isch d Dorothea Altherr (Stand November 2017).

D Kantonspolizei, s Kantonal Obergricht, s Kantonsgricht, s Verwaltigs- und s Jugendgricht händ eren Sitz z Troge. Obwohl de Kanton Appezäll Usserrhode lut Kantonsverfassig känn Kantonshoptort hät, tailed sich de Titel Herisau (Sitz vo de Legislative und de Exekutive) und Troge (Sitz vo de Judikative und em Polizeiwese). Z Troge isch au d Kantonsbibliothek vom Kanton Appezäll Usserrhode.

Wertschaft Bearbeite

D Arbetslosigkäät isch em Joor 2011 bi 1,1 % gläge.

Sprooch ond Dialekt Bearbeite

Bi de Volkszellig 2000 hend vo de 1867 Iiwoner 92,9 % Düütsch als Hòuptsprooch aagèè, 0,3 % Franzöösisch, 0,9 % Italienisch ond 5,9 % anderi Sprooche.

De hochalemannisch Dialäkt vo Tròge ghöört zue de Oschtschwiizer Dialekt.

Schuele Bearbeite

Z Troge chame nöd nu alli Stufe vo de obligatorische Schuelzit bsueche, es git au s Aagebot vom freiwillige Zääte Schueljohr.^[3] Au d Matura chame i de Usserrhoder Kantonsschuel, a de Kanti Troge mache.